Theo đó, 4 bị cáo nhận hối lộ tổng cộng khoảng 55 tỉ đồng, gồm: Hoàng Quốc Hùng (cựu Giám đốc Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia) và Phạm Quang Hậu (cộng tác viên Công ty luật Vicco) nhận hối lộ 43,2 tỉ đồng (Hùng hưởng lợi gần 39 tỉ đồng, Hậu hưởng lợi gần 4,2 tỉ đồng); Lương Nhân Hòa (cựu Phó giám đốc) nhận 8,2 tỉ đồng, hưởng lợi 547,3 triệu đồng; Nguyễn Đình Cảnh (cựu Phó trưởng phòng Hành chính - tổng hợp thuộc Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia) nhận 3,5 tỉ đồng, hưởng lợi 233,9 triệu đồng.
14 bị cáo đưa hối lộ khoảng 35 tỉ đồng là các bị cáo thuộc doanh nghiệp, lao động tự do, cựu cán bộ Cục Hồ sơ nghiệp vụ Bộ Công an, Phòng Nghiệp vụ Sở Tư pháp TP.Hà Nội;
4 bị cáo "lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" nhận gần 209 triệu đồng, gồm: Trương Thị Nga (công chứng viên), Lại Hồng Khánh (công chứng viên), Lương Minh Sơn (nhân viên nghiệp vụ Văn phòng công chứng Nguyễn Lâm), Vũ Nam (công chứng viên).
Lệ phí 200.000 đồng, nhận cao nhất 2,5 triệu đồng
Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia (gọi tắt là Trung tâm) thực hiện cấp phiếu lý lịch tư pháp (LLTP) trong trường hợp công dân Việt Nam không xác định được nơi thường trú hoặc tạm trú. Nếu xác định được nơi thường trú hoặc cư trú, thẩm quyền cấp phiếu LLTP sẽ do sở tư pháp các địa phương thực hiện.
Cáo trạng của Viện KSND tối cao thể hiện, đầu năm 2019, bị cáo Hoàng Quốc Hùng nhiều lần được bị cáo Phạm Quang Hậu (từng là tài xế riêng của Hùng) nhờ xin cấp phiếu LLTP cho người quen. Do thấy có thể hưởng lợi từ việc này, Hùng bàn bạc, hướng dẫn, thỏa thuận với Hậu, để Hậu làm đầu mối nhận hồ sơ xin cấp phiếu LLTP.
Bị cáo Hoàng Quốc Hùng (bìa phải) và các đồng phạm tại tòa
ẢNH: NGỌC DƯƠNG
Để hợp thức hóa thẩm quyền thực hiện việc cấp phiếu LLTP tại Trung tâm, Hùng hướng dẫn Hậu khi nhận hồ sơ để trống thông tin nơi thường trú, tạm trú, quá trình cư trú trên tờ khai; sử dụng hộ chiếu thay vì CMND hoặc CCCD, vì hộ chiếu không thể hiện thông tin nơi cư trú. Hùng yêu cầu Hậu giữ bí mật việc Hùng cho Hậu làm dịch vụ cấp phiếu.
Ngoài ra, Hùng trực tiếp chỉ đạo lập các nhóm trò chuyện trên các ứng dụng mạng xã hội, chỉ đạo nhân viên thuộc cấp các bộ phận chức năng liên quan đến việc tiếp nhận, xác minh, lập và ký phiếu LLTP, phải tiếp nhận hồ sơ, tra cứu và cấp phiếu LLTP đối với các hồ sơ không ghi thông tin thường trú, tạm trú, quá trình cư trú trên tờ khai yêu cầu. Đồng thời, Hùng nghiêm cấm viên chức, người lao động tại Trung tâm trực tiếp làm dịch vụ cấp phiếu LLTP.
Về chi phí nhận cấp phiếu trên, theo quy định lệ phí cấp phiếu LLTP là 200.000 đồng. Sau khi kiểm tra, tiếp nhận hồ sơ hợp lệ, Trung tâm phối hợp Cục Hồ sơ nghiệp vụ Bộ Công an và các cơ quan liên quan tra cứu, xác minh thông tin án tích để làm căn cứ cấp phiếu. Nhưng do Hùng yêu cầu chi "hoa hồng" 700.000 đồng/hồ sơ, nên Hậu thu thêm 100.000 - 150.000 đồng/phiếu khi nhận hồ sơ từ các đầu mối trung gian. Các đầu mối trung gian tiếp tục thu thêm khoản chênh lệch để hưởng lợi, càng qua nhiều mối thì chi phí càng cao. Cao nhất, người dân phải trả đến 2,5 triệu đồng/phiếu LLTP "cấp nhanh".
Định kỳ, chiều thứ sáu hằng tuần, Hậu dựa trên số lượng hồ sơ được giải quyết trong tuần, thanh toán cho Hùng qua chuyển khoản hoặc trực tiếp đưa tiền mặt. Từ tháng 1.2019 - 7.2023, Hùng đã nhận gần 43,2 tỉ đồng, để giải quyết 55.713 phiếu lý LLTP trái với quy định.
Áp lực nợ, cựu giám đốc nhận hối lộ
Người đầu tiên bước lên bục khai báo là bị cáo Hoàng Quốc Hùng. Trước câu hỏi về thủ đoạn hợp thức hóa hồ sơ trái quy định, bị cáo khai đã hướng dẫn bị cáo Phạm Quang Hậu để trống các mục "nơi thường trú", "tạm trú" và "quá trình cư trú", đồng thời chỉ yêu cầu nộp hộ chiếu thay vì CCCD, giúp hồ sơ "lọt" vào thẩm quyền của Trung tâm. Chỉ bằng vài thao tác, hàng ngàn hồ sơ từ khắp cả nước đã "vượt rào", quay vòng về tay Hùng.
Dù vậy, khi khai báo tại tòa, bị cáo Hùng nhiều lần nói không đúng trọng tâm, buộc chủ tọa phải nhắc nhở rằng đây chính là thủ đoạn bị cáo dùng để che giấu thẩm quyền thật sự mà cáo trạng đã thể hiện. Việc yêu cầu không khai báo nơi ở để "bị cáo dễ bề qua mặt các cơ quan chức năng", chủ tọa nhấn mạnh.
"Bị cáo suy nghĩ thế nào khi bị cáo cấm cấp dưới trực tiếp làm dịch vụ cấp phiếu LLTP, nhưng lại cho người quen của mình là Phạm Quang Hậu làm trung gian nhận hồ sơ từ người có nhu cầu xin cấp phiếu LLTP?", chủ tọa Phạm Lương Toản hỏi.
Trả lời HĐXX, bị cáo Hùng giải thích, do hành vi của mình là sai trái, nên bị cáo đã dặn bị cáo Hậu không được nói với ai, thậm chí không dám bàn bạc với ai. Ban đầu Hậu chỉ đưa danh sách khách cần làm phiếu, nhưng về sau thì bị cáo Hậu đưa bao nhiêu tiền là nhận bấy nhiêu.
Chủ tọa tiếp tục hỏi, theo quy định, người muốn được cấp phiếu LLTP phải nộp lệ phí 200.000 đồng/lần/người, nhưng bị cáo lại yêu cầu Hậu phải chi cho mình từ 700.000 đồng/hồ sơ mới được cấp phiếu, như vậy có phải trái quy định không? Bị cáo Hùng thừa nhận đã thu cao hơn quy định…
Bị cáo Hùng cũng thừa nhận đã thu qua bị cáo Hậu 900.000 đồng/phiếu LLTP, trong đó phí theo quy định là 200.000 đồng, hưởng lợi 700.000 đồng. HĐXX cũng truy vấn gần 39 tỉ đồng mà bị cáo đã nhận hối lộ. Bị cáo Hùng khai trước đó bản thân là bị hại trong một vụ lừa đảo, sức ép từ khoản nợ khiến bị cáo nghĩ cách nhận hối lộ. Sau đó, bị cáo đã dùng 20 tỉ đồng để trả nợ, phần còn lại tiêu xài cá nhân.
Hôm nay 24.6, HĐXX tiếp tục thẩm vấn các bị cáo còn lại.
Đối với các cá nhân thuê dịch vụ để được cấp phiếu LLTP (55.713 người), kết quả điều tra xác định, các cá nhân này thông qua quảng cáo dịch vụ trên mạng, liên hệ với cá nhân, doanh nghiệp nhờ cấp phiếu. Những cá nhân này chỉ thực hiện việc cung cấp hồ sơ, tài liệu theo yêu cầu của người nhận làm dịch vụ và trả phí theo giá niêm yết, quảng cáo trên mạng. Do đó, không có căn cứ xem xét trách nhiệm hình sự những cá nhân này.
Đối 52 cá nhân, doanh nghiệp thuê các bị cáo làm dịch vụ cấp phiếu LLTP đều thông qua mạng xã hội hoặc người quen giới thiệu và chấp nhận trả phí để thuê dịch vụ; nhận thức việc đưa tiền là trả phí dịch vụ và không được bàn bạc, trao đổi... Do đó, không có căn cứ để xem xét trách nhiệm hình sự đối với các cá nhân này.
