Thanh tra Chính phủ vừa công khai kết luận thanh tra tại dự án đầu tư xây dựng mới cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức.
Kết quả thanh tra cho thấy, quá trình triển khai 2 dự án đã có hàng loạt vi phạm về đấu thầu, xây dựng. Điều này khiến 2 dự án "đắp chiếu" nhiều năm nay, gây lãng phí hàng ngàn tỉ đồng.

Dự án Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 và Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2 "đắp chiếu" nhiều năm, gây lãng phí cả ngàn tỉ đồng
ẢNH: PHÚC BÌNH
Lãnh đạo Bộ Y tế chịu trách nhiệm
Từ những vi phạm đã nêu ra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ trưởng Bộ Y tế tổ chức kiểm điểm trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm trách nhiệm theo quy định của pháp luật đối với bộ trưởng, thứ trưởng được phân công phụ trách 2 dự án (theo từng thời kỳ).
Bộ Y tế tổ chức kiểm điểm, xử lý nghiêm trách nhiệm đối với lãnh đạo, cán bộ thuộc Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế (nay là Cục Hạ tầng và Thiết bị y tế) và Ban quản lý dự án y tế trọng điểm có liên quan đến vi phạm, sai phạm mà kết luận thanh tra đã nêu.
Đồng thời tổ chức kiểm điểm đối với những thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm khác thuộc trách nhiệm của Bộ Y tế (theo từng thời kỳ); chỉ đạo các đơn vị kiểm điểm, xử lý trách nhiệm (theo từng thời kỳ) đối với những thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm thuộc trách nhiệm của mình…
Theo phụ lục kèm theo, các lãnh đạo Bộ Y tế được Thanh tra Chính phủ đề cập gồm: bà Nguyễn Thị Kim Tiến, cựu bộ trưởng, là người trực tiếp ký các quyết định liên quan tới 2 dự án từ năm 2013 - 2017.
Ông Nguyễn Viết Tiến, cựu thứ trưởng, phụ trách lĩnh vực xây dựng cơ bản từ tháng 11.2018 đến tháng 8.2019, phụ trách Ban Quản lý dự án chuyên ngành xây dựng công trình y tế từ tháng 12.2016 đến tháng 8.2019.
Ông Nguyễn Trường Sơn, cựu thứ trưởng, phụ trách Ban Quản lý dự án chuyên ngành xây dựng công trình y tế từ tháng 3.2021.
Phụ lục cũng liệt kê hơn 20 cá nhân là lãnh đạo, cán bộ thuộc Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế, Ban quản lý dự án y tế trọng điểm (Bộ Y tế).
Theo cơ quan thanh tra, nguyên nhân dẫn tới các vi phạm, sai phạm tại dự án Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 và Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2 "trước tiên", "cơ bản" và "chủ yếu" là yếu tố chủ quan.
Trong đó, bộ trưởng, thứ trưởng phụ trách Bộ Y tế đã có vi phạm trong việc phê duyệt chủ trương tuyển tư vấn nước ngoài lập dự án, thiết kế dự án thiếu căn cứ, không đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật.
Đồng thời, kết luận chỉ đạo trái pháp luật về đơn vị tư vấn nước ngoài thực hiện các gói thầu tư vấn lập dự án khi chưa thực hiện quy trình lựa chọn nhà thầu.
Thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý, không đôn đốc, kiểm tra, giám sát và không thực hiện đầy đủ, đúng đắn các nhiệm vụ, quyền hạn khác của người quyết định đầu tư, để xảy ra nhiều thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm, sai phạm trong hầu hết các khâu thực hiện dẫn đến việc sử dụng không hiệu quả, không sử dụng hết nguồn vốn được cấp.

Thanh tra Chính phủ công bố kết luận thanh tra tại dự án Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 và Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2
ẢNH: PHÚC BÌNH
Cố ý vi phạm, báo cáo không trung thực
Đối với trách nhiệm Ban Quản lý dự án y tế trọng điểm và các đơn vị, cá nhân có liên quan, cơ quan thanh tra đánh giá không đáp ứng năng lực về kinh nghiệm, chuyên môn, sử dụng tư vấn không đảm bảo chất lượng, không đáp ứng các điều kiện về năng lực.
Cạnh đó, có nhiều vi phạm trong việc lựa chọn và sử dụng tư vấn để hỗ trợ cho việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ theo quy định của chủ đầu tư.
Cố ý vi phạm, cố ý báo cáo sai, không trung thực, không khách quan, không tiếp thu và giải trình đầy đủ ý kiến thẩm tra, thẩm định của các cơ quan chuyên môn, cơ quan có thẩm quyền.
Thiếu trách nhiệm, không thực hiện, thực hiện không đúng chức năng, nhiệm vụ theo quy định của chủ đầu tư, nhất là trong quản lý tiến độ và quản lý chi phí đầu tư xây dựng.
Không thực hiện kịp thời các biện pháp theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền thực hiện các biện pháp đảm bảo tiến độ dự án, hiệu quả sử dụng vốn ngân sách nhà nước…
Kiến nghị bồi thường hơn 354 tỉ đồng
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ Y tế tổ chức xác định thiệt hại và xử lý trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho ngân sách với số tiền hơn 354 tỉ đồng, gồm: 80 tỉ đồng từ 4 gói thầu tư vấn do giá hợp đồng vượt định mức, hơn 253 tỉ đồng chi phí phát sinh do dừng thi công...
Trách nhiệm vi phạm thuộc về Bộ Y tế, bộ trưởng, thứ trưởng được phân công phụ trách, Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế (nay là Cục Hạ tầng và Thiết bị y tế), Ban quản lý dự án y tế trọng điểm cùng lãnh đạo các đơn vị này.
Cơ quan thanh tra cũng kiến nghị Bộ Xây dựng phải kiểm tra an toàn công trình, xử lý trách nhiệm thẩm tra chi phí, đảm bảo công trình đạt cấp I, độ bền bậc I.
Bộ Tài chính phối hợp nghiên cứu sửa luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2013 để lượng hóa thiệt hại từ hành vi gây lãng phí; đồng thời chỉ đạo kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp của các nhà thầu như Tổng công ty 319, Tổng công ty Thành An, Công ty cổ phần Hồng Hà do lập hóa đơn sai năm 2015 - 2016, nguy cơ thất thu ngân sách.
Đáng chú ý, Thanh tra Chính phủ yêu cầu các bộ phải chuyển thông tin đến Bộ Công an nếu phát hiện thêm vi phạm khác.