Dự luật chính sách quốc phòng nói trên là Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng quốc gia (NDAA) năm 2026, được Thượng viện Mỹ thông qua vào cuối ngày 9.10. Bất chấp việc chính phủ Mỹ trong tình trạng đóng cửa một phần, NDAA - một dự luật đặt ra mức chi tiêu quốc phòng hằng năm và các ưu tiên của Mỹ - đã được Thượng viện Mỹ thông qua với sự ủng hộ hiếm hoi của lưỡng đảng, theo tờ South China Morning Post tối 13.10.
Dù toàn bộ nội dung dự luật NDAA vẫn chưa được công bố, các trợ lý quốc hội đã nói với hãng tin CNA rằng các điều khoản liên quan Đài Loan vẫn phù hợp với phiên bản đã được Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ phê duyệt vào tháng 7.
Theo điều khoản Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương trong phiên bản tháng 7, dự luật "khuyến khích mạnh mẽ Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ mời lực lượng phòng vệ biển của Đài Loan tham gia RIMPAC, nếu phù hợp". Nếu Lầu Năm Góc quyết định không làm như thế, họ phải thông báo cho Quốc hội và đưa ra lời giải thích chính thức.
Các tàu trong cuộc tập trận RIMPAC năm 2024
Ảnh: từ video của Hải quân Mỹ
Kể từ năm 2021, Quốc hội Mỹ đã đưa ra các đề xuất thúc giục Bộ Quốc phòng mời Đài Loan tham gia RIMPAC, nhưng các biện pháp trước đó sử dụng ngôn ngữ không có tính ràng buộc. Dự luật mới nhất của Thượng viện Mỹ có lập trường cứng rắn hơn, gây sức ép mạnh mẽ hơn để Đài Loan tham gia RIMPAC, được tổ chức hai năm một lần, theo South China Morning Post.
Do Hải quân Mỹ dẫn đầu và được tổ chức xung quanh bang Hawaii, RIMPAC là cuộc tập trận hàng hải đa quốc gia lớn nhất thế giới, được thiết kế để tăng cường khả năng tương tác giữa các lực lượng Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. RIMPAC gần đây nhất, được tổ chức vào mùa hè năm ngoái, có sự tham gia của 29 đối tác và hơn 25.000 quân nhân.
Đài Loan chưa bao giờ được mời tham gia RIMPAC, được tổ chức lần đầu tiên vào năm 1971. Trong khi đó, Trung Quốc đại lục đã được mời tham gia RIMPAC hai lần, vào năm 2014 và 2016, trước khi bị loại khỏi cuộc tập trận này vào năm 2018 do lo ngại ngày càng tăng về các hoạt động quân sự của Bắc Kinh ở Biển Đông và căng thẳng Mỹ - Trung leo thang, theo South China Morning Post.
Nghị viên Wang Ting-yu (Vương Định Vũ), thuộc đảng Dân tiến (DPP) cầm quyền của Đài Loan, cho rằng nếu Đài Loan được mời tham gia RIMPAC, điều này sẽ có "nhiều tác động" đến ngoại giao, an ninh khu vực và địa chính trị.
Ông Wang lưu ý rằng Mỹ đã mở rộng hợp tác với Đài Loan thông qua huấn luyện chung và việc các quan sát viên Mỹ tham gia cuộc tập trận Hán Quang thường niên của hòn đảo này. "Việc tham gia RIMPAC sẽ là bước đi tự nhiên tiếp theo", ông bình luận.
Tàu hộ vệ đa năng Hengshui (572) của Hải quân Trung Quốc và tàu khu trục tên lửa dẫn đường USS Stockdale (DDG 106) của Mỹ di chuyển theo đội hình trong cuộc tập trận RIMPAC vào ngày 28.7.2016
Ảnh: Hải quân Mỹ
Tăng cường hợp tác về UAV
Ngoài RIMPAC, dự luật NDAA của Thượng viện Mỹ chỉ đạo Lầu Năm Góc hợp tác với Đài Loan trong việc phát triển và sản xuất các hệ thống không người lái (UAV) và chống UAV, đánh giá cơ sở hạ tầng kỹ thuật số quan trọng của hòn đảo này.
Một trợ lý của Thượng nghị sĩ Mỹ Jacky Rosen (thuộc đảng Dân chủ) đã xác nhận với CNA rằng dự luật NDAA giữ lại 1 tỉ USD viện trợ quân sự cho Đài Loan theo Sáng kiến Hợp tác An ninh Đài Loan, một cơ chế được thiết kế để cung cấp hỗ trợ phòng vệ bền vững cho hòn đảo này.
Dự luật cũng yêu cầu Lầu Năm Góc thiết lập quan hệ đối tác giữa Đơn vị Đổi mới Quốc phòng và một đối tác Đài Loan để mở rộng hợp tác trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, công nghệ tên lửa, vi mạch, vũ khí năng lượng định hướng, hệ thống UAV và chống UAV.
