Công ty phân tích Moody's vừa có báo cáo về tình hình kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APAC) sau khi Mỹ áp dụng mức thuế mới với phần lớn nền kinh tế trong khu vực.
Ít điểm sáng
Theo đó, mức thuế mà Mỹ áp dụng với hầu hết các nền kinh tế trong khu vực chính thức có hiệu lực từ tháng 8. Mặc dù các mức thuế này phần lớn thấp hơn thuế suất mà Nhà Trắng công bố hồi đầu tháng 4, nhưng vẫn gây tác động không nhỏ đến các nền kinh tế APAC.
Từ đầu năm cho đến tháng 8, các nền kinh tế APAC đã vận hành tốt nhờ số lượng đơn đặt hàng tăng vọt từ Mỹ để tận dụng thời gian ân hạn, tránh bị áp thuế cao. Tuy nhiên, từ cuối tháng 8 thì điều này không còn nữa, việc mua hàng bị ảnh hưởng lớn trong giai đoạn còn lại của năm 2025 và cả sang năm 2026.
Nền kinh tế Ấn Độ đang gặp áp lực lớn từ Mỹ
Ảnh: Reuters
Chính vì thế, báo cáo trên dự báo tăng trưởng kinh tế toàn APAC sẽ giảm từ mức 4% của năm 2024 xuống còn 3,7% vào năm 2025. Sự suy giảm này sẽ kéo dài sang năm 2026, với mức tăng trưởng chỉ còn 3,3%. Không những vậy, áp lực từ thuế được dự báo sẽ còn tiếp diễn đến hết năm 2028 khi Tổng thống Trump vẫn còn lãnh đạo nước Mỹ.
Một điểm sáng cho APAC là lạm phát của các nền kinh tế thành viên đang giảm bớt, góp phần giảm sức ép cho người tiêu dùng lẫn doanh nghiệp. Việc lạm phát hạ nhiệt mở ra cơ hội nới lỏng tiền tệ nhằm giúp ích đáng kể cho các nhà sản xuất đang bị ảnh hưởng bởi cơn bão thuế quan và các hộ gia đình đang gánh nặng nợ nần. Nếu điều này trở thành hiện thực thì có thể giúp kích thích thị trường nội địa của các nền kinh tế.
Rủi ro tiềm ẩn
Theo Công ty phân tích Moody's, rủi ro đối với triển vọng kinh tế APAC đang có chiều hướng giảm. Mối lo ngại lớn nhất là vấn đề thương mại. Các thỏa thuận thương mại gần đây có thể mang lại sự ổn định tạm thời, nhưng chưa phải là hồi cuối của các cuộc thương chiến.
Những thông báo về các thỏa thuận thương mại giữa các bên đến nay vẫn còn thiếu nhiều chi tiết. Các cam kết đầu tư từ Nhật Bản hay Hàn Quốc vào Mỹ đến nay chưa rõ ràng. Thêm vào đó, các cơ sở để Mỹ đánh thuế đối với hàng hóa chuyển tiếp qua các nền kinh tế (ở mức cao hơn nhiều so với thuế áp dụng trực tiếp cho các nền kinh tế) vẫn chưa rõ ràng. Ví dụ, có quốc gia bị Mỹ đưa ra mức thuế là 20% nhưng thuế hàng hóa chuyển tiếp lên đến 40% thì cách thức phân định hàng hóa chuyển tiếp là như thế nào để quyết định 20% hay 40%.
Và một nền kinh tế lớn trong khu vực là Ấn Độ đang phải đối mặt với thách thức lớn khi bị Mỹ dọa áp thuế đến 50% nếu vẫn tiếp tục mua dầu thô của Nga. Không những vậy, theo nhiều kênh truyền thông, Washington dự định áp các mức thuế cao hơn đối với dược phẩm, chip và chất bán dẫn.
Thực tế trên có thể khiến các nền kinh tế chú trọng sản xuất, xuất khẩu phải ứng phó tình hình nhu cầu nội địa yếu, chi phí tăng cao và cạnh tranh từ hàng hóa Trung Quốc chuyển sang các thị trường khác Mỹ. Chính sách thuế tạo nhiều tác động trong bối cảnh các điểm nóng xung đột như Ukraine, Trung Đông và cả các cuộc xung đột âm ỉ ở châu Á vẫn chưa hạ nhiệt, cũng tác động lớn đến kinh tế APAC. Những điều này có thể làm tăng giá lương thực và năng lượng, ảnh hưởng dòng chảy thương mại, làm tăng lạm phát và khiến các nền kinh tế có thể chệch hướng.
Ngoài ra, thị trường tài chính trong khu vực ẩn chứa mối nguy đáng kể. Cụ thể, thị trường chứng khoán của APAC thời gian qua dường như đang lờ đi thực tế tình hình thương mại ngày càng xấu đi. Hoạt động đầu cơ chứng khoán vẫn diễn ra sôi động ở khu vực.
Theo Công ty phân tích Moody's, con đường phía trước có vẻ khó khăn với các nền kinh tế APAC. Thuế quan cao gây ảnh hưởng lớn đến các nền kinh tế dựa vào xuất khẩu. Mặt khác, chính sách nới lỏng tiền tệ giúp giảm bớt tác động của thuế quan, nhưng không đủ để giúp khu vực APAC thoát khỏi thực trạng tranh chấp thương mại gia tăng. Qua đó, khả năng phục hồi của APAC sẽ bị thử thách trong những tháng tới, và khả năng thích ứng sẽ quyết định kết quả sau cùng của khu vực trong giai đoạn được xem là khó khăn nhất của nhiều thập kỷ qua.
