Nhà khoa học Joel Hurowitz tại Đại học Stony Brook (Mỹ), tác giả chính của nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature, ngày 10.9 cho biết "dấu hiệu sinh học tiềm năng" đã được phát hiện trong mẫu đá hình thành vào thời điểm miệng núi lửa Jezero (sao Hỏa) được cho là có môi trường nước, cách đây khoảng 3,2 đến 3,8 tỉ năm.
Xe tự hành Perseverance của NASA chụp ảnh trên sao Hỏa
ẢNH: REUTERS
Tại một cuộc họp báo ngày 10.9, Quyền Giám đốc NASA Sean Duffy phát biểu các nhà khoa học của cơ quan vũ trụ Mỹ đã xem xét dữ liệu trong một năm và kết luận rằng: "Chúng tôi không tìm thấy lời giải thích nào khác, vì vậy đây có thể là dấu hiệu rõ ràng nhất về sự sống mà chúng ta từng phát hiện trên sao Hỏa - điều này thực sự rất thú vị".
Theo Reuters, NASA đã công bố hình ảnh của tảng đá - một loại đá bùn hạt rất mịn, màu đỏ gỉ với các đặc điểm hình vòng giống như đốm báo và các vết sẫm màu giống hạt anh túc. Theo các nhà nghiên cứu, những đặc điểm này có thể được tạo ra khi tảng đá hình thành do phản ứng hóa học liên quan vi sinh.
Tuy nhiên, bà Nicky Fox, phụ trách Ban khoa học của NASA, nhấn mạnh: "Đây không phải là sự sống, mà chỉ là dấu hiệu có thể liên quan sự sống".
Từ năm 2021, các tàu thám hiểm đã khám phá miệng núi lửa Jezero, nơi từng ngập nước và là nơi có một lưu vực hồ cổ đại. Vào tháng 7.2024, xe tự hành Perseverance đã thu thập mẫu vật mang tên Sapphire Canyon từ khối đá Cheyava Falls thuộc cấu trúc Bright Angel, nằm ở rìa thung lũng sông cổ Neretva Vallis.
Một tảng đá màu đỏ có tên gọi là "Thác Cheyava" với những đặc điểm giống đốm báo đã được xe tự hành Perseverance của NASA phát hiện tại hố Jezero trên sao Hỏa hồi tháng 7.2024
ẢNH: REUTERS
Theo đó, các nhà nghiên cứu xác định 2 khoáng chất chính: vivianite (chứa sắt và phospho) và greigite (chứa sắt và lưu huỳnh). "Trên trái đất, những phản ứng như thế này, kết hợp chất hữu cơ và hợp chất hóa học trong bùn để tạo thành các khoáng chất mới như vivianite và greigite, thường được thúc đẩy bởi hoạt động của vi khuẩn", ông Hurowitz nói với Reuters.
Các thiết bị của xe tự hành Perseverance phát hiện ra rằng đá rất giàu carbon hữu cơ, lưu huỳnh, phốt pho và sắt ở dạng oxy hóa (tức là gỉ sét). Sự kết hợp các hợp chất hóa học này có thể cung cấp nguồn năng lượng dồi dào cho quá trình trao đổi chất của vi khuẩn, ông Hurowitz nói.
Tuy nhiên, ông cảnh báo: "Chúng tôi không thể khẳng định chắc chắn đây là bằng chứng sự sống vì các phản ứng hóa học tương tự cũng có thể xảy ra mà không cần đến sinh học, và dữ liệu của robot chưa đủ để loại trừ khả năng này".
Mất bao lâu để đến Sao Hỏa?
Các nhà khoa học cho rằng việc mang mẫu Sapphire Canyon về trái đất để nghiên cứu là cách duy nhất kiểm chứng giả thuyết. Tuy nhiên, kế hoạch "Mars Sample Return" có nguy cơ bị hủy do đề xuất ngân sách hiện tại của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Quyền Giám đốc Duffy cho biết NASA đang xem xét nhiều phương án khác nhau để thu thập mẫu vật tiềm năng hoặc thậm chí gửi thiết bị lên sao Hỏa để phân tích thêm tại đó. Ông Duffy nhấn mạnh: "Chúng tôi sẽ xem xét ngân sách, thời gian và cách chi tiêu hiệu quả hơn cũng như công nghệ nào giúp chúng tôi có thể lấy mẫu nhanh hơn".
