Hãng AFP ngày 5.12 đưa tin trong một nghiên cứu mới được công bố, các nhà khoa học tin rằng những vụ phun trào núi lửa vào giữa thế kỷ 14 đã tạo ra phản ứng dây chuyền và vô tình đưa mầm bệnh dịch hạch len lỏi vào châu Âu.
Đại dịch Cái chết Đen xảy ra tại châu Âu vào khoảng năm 1348 - 1349 được cho là đã giết chết khoảng 30 - 60% dân số châu Âu thời điểm đó, tương đương 25 - 50 triệu người.
Các nhà khảo cổ năm 2022 công bố hình ảnh điểm khai quật ở London (Anh), được cho là hố chôn tập thể vào năm 1348 - 1349, thời điểm đại dịch Cái chết Đen bùng phát
ẢNH: AP
Các nhà khoa học từ lâu xác định rằng sự lan truyền vi khuẩn dịch hạch Yersinia pestis từ chuột là nguyên nhân trực tiếp gây thảm kịch. Giới khoa học tin rằng dịch bệnh bắt nguồn từ vùng Trung Á, sau đó tràn sang châu Âu thông qua giao thương. Tuy nhiên, nguyên nhân sâu xa dẫn đến các sự kiện nói trên vẫn là đề tài tranh luận.
Trong một nghiên cứu mới được đăng trên tạp chí Communications Earth & Environment ngày 4.12, nhóm khoa học từ Đại học Cambridge (Anh) và Viện Leibniz về Lịch sử và Văn hóa Đông Âu (Đức) đã sử dụng các manh mối từ vòng cây ở dãy núi Pyrenees (Tây Ban Nha) và lõi băng để xác định điều kiện thời tiết vào thời điểm xảy ra đại dịch. Nghiên cứu vòng gỗ trên thân cây là một phần trong niên đại học thụ mộc, giúp cung cấp manh mối về những thay đổi tự nhiên và sự kiện thời tiết trong quá khứ.
Các bằng chứng vừa công bố chỉ ra những vụ núi lửa phun trào ở khu vực vào năm 1345 đã khiến nhiệt độ giảm mạnh trong những năm tiếp theo, do tro núi lửa và khí thải che khuất một phần ánh sáng mặt trời.
Thay đổi thời tiết bất thường đã khiến mùa màng thất thu trên khắp vùng Địa Trung Hải. Để ngăn nạn đói, các thành bang ở Ý khi đó đã giao thương với các nhà sản xuất ngũ cốc quanh biển Đen. Hoạt động thương mại này được cho là đã vô tình mang mầm bệnh dịch hạch vào châu Âu. Trên những chuyến tàu chở ngũ cốc đến các thành bang Ý xuất hiện những con chuột mang vi khuẩn Yersinia pestis, được cho là điểm khởi phát của đại dịch gây chết chóc nhất châu Âu.
Ông Martin Bauch, nhà sử học tại Viện Leibniz, nói rằng: “Những thành bang hùng mạnh của Ý đã thiết lập các tuyến đường thương mại qua Địa Trung Hải và biển Đen, tạo điều kiện cho họ ngăn nạn đói, nhưng rồi cuối cùng lại dẫn đến một thảm họa to lớn hơn”.
Trước đây chưa có những nghiên cứu về hoạt động núi lửa năm 1345 và mối liên kết của nó với Cái chết Đen. Nhóm khoa học cho hay núi lửa phun trào có thể là "viên domino đầu tiên" dẫn đến đại dịch.
