Sau cuộc đàm phán giữa phái đoàn Mỹ và Ukraine kéo dài 5 giờ tại Berlin (Đức) hôm 14.12, chính phủ Mỹ cho biết hai bên đã đạt "nhiều tiến triển". Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff cho biết hai bên đã thảo luận sâu về kế hoạch hòa bình 20 điểm, kế hoạch kinh tế và các vấn đề khác. Cuộc đàm phán do Thủ tướng Đức Friedrich Merz chủ trì và một nguồn tin cho biết nhà lãnh đạo phát biểu ngắn gọn trước khi rời đi để hai bên thảo luận. Trong ngày 15.12, theo AP, các cuộc gặp giữa phía Ukraine, Mỹ và châu Âu tiếp tục diễn ra, với nỗ lực của châu Âu nhằm tăng cường hỗ trợ Ukraine, cũng như củng cố hòa bình và an ninh của châu lục.
Phái đoàn Ukraine và Mỹ gặp nhau tại Berlin hôm 14.12
Ảnh: Reuters
Ukraine thay đổi lớn
Trước các cuộc đàm phán, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đề xuất từ bỏ tham vọng gia nhập NATO để đổi lấy những đảm bảo an ninh từ phương Tây. Giới quan sát cho rằng đây là một thay đổi lớn của Kyiv, vốn từng quyết tâm gia nhập liên minh để đối phó Nga và đưa nguyện vọng này vào Hiến pháp. Việc từ bỏ mong muốn gia nhập NATO cũng đáp ứng một trong những điều kiện của Nga. "Các đảm bảo an ninh song phương giữa Ukraine và Mỹ, sự đảm bảo như điều 5 (Hiệp ước NATO) của Mỹ dành cho chúng tôi, những đảm bảo an ninh từ châu Âu cũng như Canada, Nhật Bản là cơ hội ngăn chặn Nga đưa quân sang một lần nữa", ông Zelensky phát biểu, đồng thời cho rằng những đảm bảo an ninh cần mang tính ràng buộc về pháp lý.
Phản ứng về thông tin trên, Điện Kremlin cho biết việc Ukraine không gia nhập NATO là một trong những vấn đề then chốt, nhưng cần thảo luận đặc biệt. Bên cạnh đó, phía Nga cho biết đang chờ đợi Mỹ cập nhật về những đề xuất sau khi thảo luận với Ukraine và các nước châu Âu tại Berlin.
Ukraine từ bỏ tham vọng gia nhập NATO?
Nhận định của châu Âu
Trong khi chủ trì các cuộc đàm phán ở Berlin, Thủ tướng Merz cho biết "nhiều thập niên hòa bình kiểu Mỹ hầu như đã không còn đối với châu Âu cũng như Đức". Hòa bình kiểu Mỹ (Pax Americana) chỉ trật tự thế giới sau Thế chiến 2, với vai trò nổi trội của Mỹ. Ông Merz cảnh báo rằng mục tiêu của Nga là "thay đổi cơ bản ranh giới ở châu Âu và khôi phục Liên Xô cũ" - điều mà Tổng thống Nga Vladimir Putin từng bác bỏ.
Tổng thống Zelensky (phải) bắt tay với Đặc phái viên Witkoff tại Berlin hôm 14.12
Ảnh: AFP
Bên cạnh mục tiêu Ukraine không gia nhập NATO, Nga còn muốn kiểm soát vùng Donbass và đạt những mục tiêu khác trong chiến dịch quân sự. Cao ủy phụ trách ngoại giao Liên minh Châu Âu (EU) Kaja Kallas cho rằng việc kiểm soát Donbass không phải là mục tiêu sau cùng của Nga, đồng thời bày tỏ lo ngại Nga sẽ tìm cách kiểm soát toàn bộ Ukraine nên "một khi Ukraine không còn, những khu vực khác cũng rơi vào nguy hiểm". Theo bà Kallas, EU phải đưa ra những quyết định rất quan trọng về việc tài trợ Ukraine tại hội nghị sắp tới.
Nga chưa lập tức bình luận về phát biểu trên. Hãng TASS ngày 15.12 dẫn lời Bộ trưởng Ngoại giao và Thương mại Hungary Peter Szijjarto cáo buộc các nhà lãnh đạo EU đang nỗ lực làm gián đoạn đàm phán nhằm giải quyết xung đột ở Ukraine và kéo toàn bộ châu Âu vào xung đột với Nga. Phát biểu trước khi dự hội nghị ngoại trưởng EU tại Bỉ, ông Szijjarto cho biết Hungary dự định "tránh xa điều đó".
Ukraine ồ ạt tấn công bằng tên lửa, UAV
Bộ Quốc phòng Nga ngày 15.12 cho hay các đơn vị phòng không của nước này đã bắn rơi 130 máy bay không người lái (UAV) của Ukraine, trong đó có 15 chiếc hướng đến Moscow. Reuters dẫn lời Thị trưởng Moscow Sergei Sobyanin cho biết có thêm 4 UAV khác bị hạ khi đang trên đường đến thủ đô. Cơ quan Hàng không dân dụng Nga (Rosaviatsia) cho biết các sân bay Domodedovo và Zhukovsky ở Moscow buộc phải tạm dừng hoạt động, bên cạnh nhiều sân bay khác ở phía nam Nga. Trước đó vào tối 14.12, ông Vyacheslav Gladkov, Thống đốc vùng Belgorod (Nga), cho biết cuộc tấn công bằng tên lửa của Ukraine gây "thiệt hại nghiêm trọng" hạ tầng, nhưng chưa nêu địa điểm cụ thể. Các kênh Telegram địa phương cho biết có những vụ nổ tại một nhà máy nhiệt điện ở Belgorod. Tại Ukraine, quan chức Vladyslav Haivanenko đứng đầu cơ quan quân sự tỉnh Dnipropetrovsk ngày 15.12 cho hay Nga tấn công bằng UAV khiến 2 người bị thương và gây thiệt hại các cơ sở hạ tầng. Ông cho biết thêm 22 UAV của Nga đã bị bắn hạ tại tỉnh này trong vòng 24 giờ trước đó.
