Tờ The Hill ngày 12.11 đưa tin các nhà lãnh đạo đảng Dân chủ tại Hạ viện Mỹ đề xuất gia hạn thêm 3 năm đối với Đạo luật Chăm sóc sức khỏe hợp túi tiền (ACA), thường gọi là Obamacare. Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng đề xuất khó được thông qua, do thế đa số ghế tại Hạ viện cũng như quan điểm của đảng Cộng hòa luôn phản đối đạo luật này.
Trước "ngày phán xét"
Được ký ban hành vào năm 2010 khi ông Barack Obama làm Tổng thống Mỹ với nhiều điều khoản lớn có hiệu lực từ năm 2014, đạo luật Obamacare tác động đến toàn bộ ngành y tế và bảo hiểm, với việc đưa ra nhiều thay đổi trong cách người dân được mua và tham gia bảo hiểm, giúp người thu nhập thấp có thể tham gia bảo hiểm y tế.
Biểu tình phản đối đề xuất bãi bỏ đạo luật Obamacare tại New York (Mỹ)
Ảnh: Reuters
Theo trang USAFacts, năm 2013 có 85,5% người Mỹ được bảo hiểm y tế công hoặc tư, còn lại 14,5% không có bảo hiểm. Đến năm 2016, tỷ lệ người có bảo hiểm tăng lên 91,4%. Obamacare được mở rộng vào năm 2021 trong đại dịch Covid-19, giúp thêm nhiều người dân được mua bảo hiểm y tế. Đầu năm 2023, Bộ Y tế và Dịch vụ nhân sinh Mỹ cho biết hơn 40 triệu người đã tham gia các chương trình bảo hiểm liên quan Obamacare.
Ban đầu, Obamacare buộc hầu hết công dân Mỹ phải có bảo hiểm y tế hoặc đối diện một khoản phạt thuế. Điều khoản này dẫn đến hàng loạt vụ kiện. Tòa án Tối cao vào năm 2012 bảo vệ đạo luật, trước khi đảo ngược quyết định vào năm 2017 với Đạo luật Cắt giảm thuế và việc làm, giúp loại bỏ khoản phạt vào năm 2019.
Tại Thượng viện ngày 9.11, đảng Cộng hòa đạt thỏa thuận với một số nghị sĩ Dân chủ nhằm thúc đẩy thỏa thuận chi tiêu tạm thời, giúp mở cửa lại chính phủ sau thời gian đóng cửa kéo dài. Thỏa thuận bao gồm cam kết của đảng Cộng hòa về việc sẽ bỏ phiếu xem xét gia hạn trợ cấp cho đạo luật Obamacare vào tuần thứ 2 của tháng 12 tới.
Nhiều nghị sĩ Dân chủ 'quay xe', Thượng viện Mỹ thông qua ngân sách mở cửa chính phủ
Quan điểm khác biệt
Theo tờ POLITICO, phe Cộng hòa chủ trương không trợ cấp cho các công ty bảo hiểm theo đạo luật Obamacare như từ trước tới nay, mà đề xuất đưa tiền trực tiếp cho người dân tự lựa chọn hình thức bảo hiểm. Các nhà kinh tế và chuyên gia chính sách nghi ngờ rằng Tổng thống Donald Trump và các nghị sĩ Cộng hòa đưa ra phương án trên vì họ muốn làm suy yếu hoặc thậm chí thay thế Obamacare.
Ý tưởng của đảng Cộng hòa về các khoản thanh toán trực tiếp vẫn thiếu nhiều chi tiết quan trọng. Ý tưởng này gồm việc tạo các tài khoản tiết kiệm y tế hoặc tài khoản chi tiêu linh hoạt cho hàng triệu người Mỹ và chuyển tiền mặt vào đó thay vì cung cấp khoản trợ cấp trả trực tiếp cho các công ty bảo hiểm y tế. Ông Trump ủng hộ ý tưởng này khi viết trên mạng xã hội Truth Social rằng "hàng trăm tỉ USD hiện đang được gửi tới các công ty bảo hiểm hút tiền", trong khi lẽ ra nên được gửi thẳng tới người dân.
Ông Larry Levitt, Phó chủ tịch điều hành phụ trách chính sách y tế tại Tổ chức nghiên cứu KFF (Mỹ), và một số chuyên gia khác cho rằng nếu những người trẻ, khỏe chọn các gói bảo hiểm y tế "rác", có chi phí thấp nhưng phạm vi chi trả hạn chế, hoặc không dùng số tiền đó để mua bảo hiểm y tế, thì điều này có thể làm mất cân bằng rủi ro và khiến các công ty bảo hiểm rút khỏi thị trường hoàn toàn. Ở một khía cạnh khác, GS Robert Kaestner tại Đại học Chicago (Mỹ) cho rằng việc đưa tiền cho người dân cũng khó giúp giảm chi phí, vì người tiêu dùng thường không có đủ thông tin về giá để so sánh và chọn các gói bảo hiểm hiệu quả nhất.
Ông Trump tuyên bố chiến thắng
AFP ngày 12.11 dẫn lời Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố chiến thắng, sau khi dự luật chi tiêu tạm thời được thông qua tại Thượng viện, hướng đến chấm dứt tình trạng chính phủ Mỹ đóng cửa, trong khi phe Dân chủ chia rẽ sâu sắc về thỏa thuận này. Phát biểu nhân Ngày Cựu chiến binh tại Nghĩa trang quốc gia Arlington (bang Virginia), ông Trump bất ngờ dừng lại để chúc mừng Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson và lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện John Thune vì chính phủ sắp mở cửa lại. "Chỉ những người ghét đất nước chúng ta mới muốn thấy nó không được mở cửa", ông phát biểu. Sau khi chính phủ đóng cửa từ ngày 1.10, khoảng 1 triệu nhân viên liên bang không được trả lương, các trợ cấp thực phẩm cho người Mỹ có thu nhập thấp đứng trước nguy cơ bị gián đoạn, và hành khách đi máy bay đối diện hằng ngày chuyến bị hủy hoặc hoãn trước kỳ nghỉ lễ Tạ ơn.
