Vụ nổ đầu tiên xảy ra tại nhà máy lọc dầu Petrotel-Lukoil ở thành phố Ploieşti (Romania) vào khoảng 11 giờ 30 sáng 20.10 (giờ địa phương). Truyền thông địa phương cho biết vụ nổ bắt nguồn từ hệ thống thoát nước thải công nghiệp, khi nắp cống bị bật ra trong quá trình bảo trì. Vào thời điểm đó, một phần nhà máy lọc dầu này đang trong quá trình đóng cửa để sửa chữa.
Nhà máy Petrotel-Lukoil là một trong những cơ sở xử lý dầu lớn nhất Romania và thuộc sở hữu của Tập đoàn Lukoil (Nga), theo tạp chí Hungarian Conservative.
Nhà máy lọc dầu chiến lược Szazhalombatta của Hungary bốc cháy vào đêm 20.10
ẢNH: Hungarian Inquirer/X
Không lâu sau đó, một vụ việc tương tự được ghi nhận tại nhà máy lọc dầu Szazhalombatta của Tập đoàn MOL (Hungary) vào tối 20.10. Các quan chức cho biết đám cháy đã được khống chế vào sáng 21.10, nhưng hoạt động sản xuất tại nhà máy vẫn tạm dừng, và nguyên nhân cụ thể của vụ nổ đang được điều tra.
Nhà máy lọc dầu Szazhalombatta là một mối nối quan trọng trong mạng lưới nhiên liệu của cả Hungary và Trung Âu, xử lý dầu thô được vận chuyển qua đường ống Druzhba từ Nga. Dầu tinh chế tại Szazhalombatta chủ yếu cung cấp cho thị trường nội địa, nhưng cũng có một lượng lớn cho Slovakia.
Thời điểm trùng hợp giữa 2 vụ nổ khiến nhiều người đặt nghi vấn về hành vi phá hoại, nhất là khi Liên minh châu Âu (EU) cùng ngày 20.10 thông qua kế hoạch loại bỏ dần năng lượng Nga khỏi cơ cấu năng lượng khối vào năm 2028. Theo kế hoạch này, việc nhập khẩu khí đốt, khí hóa lỏng (LNG) và điện hạt nhân từ Nga sẽ bị cấm hoàn toàn - ngoại trừ một số quốc gia phụ thuộc lớn vào đường ống Druzhba như Hungary và Slovakia, được phép tạm thời miễn trừ.
Chính phủ các nước liên quan chưa có phát biểu chính thức về các vụ cháy.
Căng thẳng quanh vấn đề năng lượng tiếp tục gia tăng khi Ukraine gây sức ép buộc các nước EU ngừng nhập dầu Nga, đồng thời tiến hành nhiều cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) tầm xa vào cơ sở lọc dầu sâu trong lãnh thổ Nga.
Các nhà phân tích ước tính những đợt tấn công này đã khiến công suất lọc dầu của Nga giảm tới 17% trong tháng 8. Các cuộc tấn công còn tạo ra tình trạng tắc nghẽn sản xuất, gây ra tình trạng thiếu hụt nhiên liệu trong nước ở Nga, đẩy giá xăng tăng cao và làm giảm đáng kể xuất khẩu nhiên liệu của Nga - làm hao hụt một nguồn thu quan trọng của Moscow.
Mỹ 'dẫn đường' để Ukraine tấn công cơ sở năng lượng Nga
Ukraine cũng bị cáo buộc liên quan các vụ tấn công phá hoại cơ sở hạ tầng năng lượng của Nga tại các quốc gia châu Âu. Gần đây, Ba Lan đã từ chối dẫn độ một công dân Ukraine bị Đức cáo buộc liên quan vụ nổ đường ống Nord Stream năm 2022.
Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk khẳng định việc dẫn độ không "vì lợi ích quốc gia", đồng thời chỉ trích việc xây dựng Nord Stream 2.
Phát biểu này vấp phải phản ứng gay gắt từ phía Hungary khi Ngoại trưởng Peter Szijjarto gọi đây là "tai tiếng". "Theo Ba Lan, nếu bạn không thích cơ sở hạ tầng ở châu Âu, bạn có thể phá hủy nó. Với điều này, họ đã cho phép trước các cuộc tấn công khủng bố ở châu Âu. Ba Lan không chỉ thả mà còn đang chào mừng một tên khủng bố", ông Peter Szijjarto viết trên nền tảng X.
