Ông Ahmed al-Assadi, Giám đốc dự án khai quật mộ của Iraq, cho biết giai đoạn đầu tiên, được triển khai vào hôm 10.8, bao gồm hoạt động khai quật bề mặt tại hố sụt Khasfa, cách thành phố Mosul khoảng 20 km về phía nam, nhằm tìm kiếm những nạn nhân bị sát hại trong giai đoạn IS kiểm soát khu vực vào năm 2014 - 2017, theo AFP ngày 17.8.
Các chuyên gia khai quật hài cốt tại Khasfa, gần thành phố Mosul (miền bắc Iraq) ngày 17.8.2025
ẢNH: AFP
"Đây là một trong những ngôi mộ tập thể lớn nhất và bi thảm nhất ở Iraq. Chúng tôi tin rằng nơi đây chứa hàng nghìn nạn nhân, bao gồm cả những binh lính bị IS hành quyết và cư dân Mosul", Giám đốc Ahmed al-Assadi nói.
Theo AFP, nhóm khai quật đã phát hiện nhiều hộp sọ người bị chôn vùi trong cát. Toàn bộ hài cốt sẽ được bàn giao cho Viện Pháp y Iraq để xét nghiệm ADN, xác định danh tính các nạn nhân.
Nỗ lực khai quật gặp khó khăn do nước lưu huỳnh ngầm làm nền đất không ổn định, dễ làm hư hại di cốt và gây khó khăn cho việc giám định ADN. "Điều này sẽ khiến việc xác định ADN trở nên rất khó khăn. Cần phải nghiên cứu thêm trước khi có thể bắt đầu đào sâu hơn. Hố sụt sâu gần 150 m và rộng 110 m", ông Ahmed al-Assadi cho hay.
Một báo cáo năm 2018 của Liên Hiệp Quốc mô tả khu vực Khasfa có thể là ngôi mộ tập thể lớn nhất ở Iraq, với ước tính chính thức cho thấy ít nhất 4.000 thi thể, thậm chí có thể nhiều hơn, được chôn cất tại đây. Liên Hiệp Quốc cũng ước tính trên khắp Iraq, IS có thể để lại hơn 200 ngôi mộ tập thể, có thể chứa tới 12.000 thi thể.
Các quan chức Iraq gọi Khasfa là địa điểm diễn ra "một trong những vụ thảm sát tồi tệ nhất" do IS thực hiện, ám chỉ vụ hành quyết 280 người chỉ trong một ngày vào năm 2016, nhiều người trong số họ là nhân viên Bộ Nội vụ Iraq.
Tổ chức IS trỗi dậy vào năm 2014 và kiểm soát vùng lãnh thổ rộng lớn ở Iraq và Syria, tuyên bố thành lập "nhà nước" tự xưng trải dài trên cả 2 quốc gia. Tuy nhiên, năm 2017, quân chính phủ và các lực lượng dân quân Iraq, với hậu thuẫn của liên minh quốc tế do Mỹ dẫn đầu, đã đánh bật IS khỏi Mosul và giành lại toàn bộ lãnh thổ mà tổ chức này từng kiểm soát.
