Đây được xem là bước ngoặt trong nỗ lực đưa Nhật Bản quay lại với điện hạt nhân, hơn một thập niên sau thảm họa Fukushima năm 2011, theo Reuters.
Kashiwazaki-Kariwa, nằm cách Tokyo khoảng 220 km về phía tây bắc, từng bị đình chỉ cùng 53 lò phản ứng khác sau trận động đất, sóng thần khiến nhà máy Fukushima Daiichi gặp sự cố nghiêm trọng, gây ra thảm họa hạt nhân nghiêm trọng nhất kể từ vụ rò rỉ phóng xạ ở nhà máy điện hạt nhân Chernobyl.
Nhà máy điện hạt nhân Kashiwazaki-Kariwa nằm dọc bờ biển ở Kashiwazaki, tỉnh Niigata, Nhật Bản
ẢNH: REUTERS
Tính đến nay, Nhật Bản mới khởi động lại 14 trong số 33 lò phản ứng đủ điều kiện, trong bối cảnh chính phủ tìm cách giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch nhập khẩu. Nếu được phê duyệt, Kashiwazaki-Kariwa sẽ là nhà máy điện hạt nhân đầu tiên do Tập đoàn Điện lực Tokyo (TEPCO) - đơn vị từng vận hành Fukushima - tái khởi động.
"Chúng tôi cam kết sẽ không bao giờ để thảm họa tương tự tái diễn và bảo đảm người dân Niigata không phải trải qua điều như Fukushima", phát ngôn viên TEPCO Masakatsu Takata khẳng định.
Theo NHK, TEPCO đang cân nhắc tái kích hoạt lò phản ứng đầu tiên trong tổng số bảy lò của nhà máy vào ngày 20.1.2026, nếu vượt qua các thủ tục cuối cùng.
Nhằm tìm kiếm sự ủng hộ của địa phương, TEPCO hồi đầu năm cam kết đầu tư 100 tỉ yên (khoảng 641 triệu USD) trong vòng 10 năm vào tỉnh Niigata. Tuy nhiên, sự hoài nghi vẫn lan rộng. Khảo sát công bố tháng 10 cho thấy 60% cư dân cho rằng điều kiện tái khởi động chưa được đáp ứng, trong khi gần 70% lo ngại về năng lực vận hành an toàn của TEPCO.
Bà Ayako Oga (52 tuổi), nông dân kiêm nhà hoạt động chống hạt nhân, cho biết bà từng phải sơ tán khỏi khu vực quanh nhà máy Fukushima năm 2011. Hiện sống tại Niigata, bà tham gia các cuộc biểu tình phản đối việc tái khởi động Kashiwazaki-Kariwa.
"Chúng tôi hiểu rõ nguy cơ của tai nạn hạt nhân và không thể bỏ qua", bà nói và thừa nhận vẫn chịu ảnh hưởng tâm lý từ thảm họa hơn một thập niên trước.
Thống đốc Niigata Hideyo Hanazumi - người ủng hộ việc khởi động lại nhà máy hồi tháng trước - cũng cho rằng Nhật Bản về lâu dài cần giảm phụ thuộc vào điện hạt nhân. Ngày 22.12, hội đồng tỉnh sẽ bỏ phiếu tín nhiệm đối với ông, động thái được xem là rào cản chính trị cuối cùng trước khi TEPCO có thể tái vận hành lò phản ứng đầu tiên.
Theo Bộ Thương mại Nhật Bản, riêng bước đi này có thể giúp tăng khoảng 2% nguồn cung điện cho khu vực Tokyo.
Ở cấp quốc gia, Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi ủng hộ việc tái khởi động các nhà máy điện hạt nhân nhằm tăng cường an ninh năng lượng và giảm chi phí nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch, hiện chiếm 60 - 70% sản lượng điện. Năm 2024, Nhật Bản chi 10,7 nghìn tỉ yên (68 tỉ USD) cho khí tự nhiên hóa lỏng và than đá nhập khẩu.
Dù dân số giảm, nhu cầu điện của Nhật Bản được dự báo tăng trong thập niên tới do sự bùng nổ của các trung tâm dữ liệu trí tuệ nhân tạo (AI). Để đáp ứng nhu cầu này và thực hiện các cam kết khử carbon, Nhật Bản đặt mục tiêu nâng tỷ trọng điện hạt nhân lên 20% vào năm 2040.
Theo ông Joshua Ngu, Phó chủ tịch khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Wood Mackenzie, việc Kashiwazaki-Kariwa được xã hội chấp nhận sẽ là "cột mốc then chốt" hướng tới việc đạt được những mục tiêu nêu trên.
