Cấu trúc quản trị mới
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho rằng tình trạng hiện nay tại Gaza "không thể kéo dài". Theo ông, ưu tiên trước mắt của Washington là hoàn tất "giai đoạn một" của tiến trình hậu xung đột, trong đó bao gồm việc thành lập Hội đồng Hòa bình và một chính quyền kỹ trị Palestine đủ năng lực điều hành trên thực địa. "Ngay sau đó, một lực lượng ổn định quốc tế sẽ được triển khai", Reuters ngày 20.12 dẫn lời ông Rubio.
Người Palestine tại trại tị nạn Nuseirat, trung tâm Dải Gaza (ảnh chụp ngày 13.12)
Ảnh: AFP
Ngoại trưởng Mỹ cho biết đã có tiến triển trong việc xác định các nhân sự Palestine tham gia bộ máy kỹ trị, đồng thời khẳng định các cơ quan quản trị mới có thể được thiết lập "trong tương lai rất gần". Trước đó, Hội đồng Bảo an LHQ đã thông qua nghị quyết cho phép triển khai Lực lượng ổn định quốc tế (ISF) tại Gaza, với mục tiêu khôi phục trật tự, bảo vệ dân thường và tạo điều kiện cho viện trợ nhân đạo cũng như công cuộc tái thiết quy mô lớn.
Tuy nhiên, nhiều câu hỏi then chốt vẫn chưa có lời giải, đặc biệt là vấn đề giải giáp Hamas. Ngoại trưởng Mỹ thừa nhận các quốc gia cân nhắc đóng góp binh sĩ lo ngại nguy cơ đối đầu trực tiếp với lực lượng này, đồng thời yêu cầu làm rõ nhiệm vụ, cơ chế chỉ huy và nguồn tài trợ của ISF. Pakistan là một trong những nước bày tỏ sự quan tâm, song các cam kết cụ thể vẫn phụ thuộc vào những bảo đảm rõ ràng hơn từ Mỹ và các bên liên quan, theo tờ The Times of Israel.
Thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza có thể kéo dài được bao lâu
Theo ông Rubio, việc thiết lập một môi trường an ninh và quản trị ổn định là điều kiện tiên quyết để huy động nguồn lực quốc tế cho công cuộc tái thiết Gaza.
Những phát biểu trên được đưa ra trong bối cảnh Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff ngày 19.12 tiếp đón các quan chức cấp cao của Qatar, Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ tại Miami (Mỹ) để thảo luận về giai đoạn hai của thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza.
Về phía Hamas, quan chức cấp cao Bassem Naim cho biết mục tiêu của các cuộc đàm phán là chấm dứt những hành vi mà ông gọi là "vi phạm" lệnh ngừng bắn của Israel. Theo ông Naim, tiến trình đàm phán cũng cần giải quyết việc triển khai các phần còn lại của kế hoạch do chính quyền Tổng thống Donald Trump đề xuất nhằm đạt được ổn định bền vững, mở ra lộ trình chính trị cho phép người Palestine tự quản lý và tiến tới một nhà nước độc lập, có chủ quyền.
Khủng hoảng lương thực hiện hữu
Trong khi các nỗ lực ngoại giao và an ninh được đẩy mạnh, tình hình nhân đạo tại Gaza vẫn hết sức đáng lo ngại. Ngày 19.12, LHQ cho biết nạn đói tại Gaza đã chấm dứt nhờ dòng viện trợ nhân đạo gia tăng sau lệnh ngừng bắn, song mức độ thiếu lương thực vẫn ở ngưỡng báo động.
Sáng kiến Phân loại giai đoạn an ninh lương thực tích hợp (IPC) xác nhận hiện chưa có khu vực nào tại Gaza bị xếp vào diện nạn đói, song toàn bộ dải đất này vẫn ở mức "khẩn cấp" - chỉ thấp hơn một bậc so với nạn đói toàn diện. LHQ cho hay Israel đã nới lỏng một phần các hạn chế nhập khẩu viện trợ kể từ thỏa thuận ngừng bắn, song việc phân phối vẫn thiếu ổn định và không đồng đều.
IPC cảnh báo nếu lệnh ngừng bắn đổ vỡ, khoảng 1,6 triệu người tại Gaza có thể rơi vào tình trạng đói ở mức "khủng hoảng" trong 4 tháng tới. Tổ chức Oxfam nhận định tình hình lương thực tại Gaza vẫn "đáng báo động" và cáo buộc Israel tiếp tục cản trở hoạt động cứu trợ.
Trong bối cảnh đó, các nhân viên nhân đạo nhấn mạnh lệnh ngừng bắn hiện nay vẫn rất mong manh, khi các cuộc không kích lẻ tẻ tiếp diễn và hai bên liên tục cáo buộc nhau vi phạm thỏa thuận, theo báo The Guardian.
