Tối qua (20.8), AFP dẫn lời Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tuyên bố bất kỳ đảm bảo an ninh nào của phương Tây dành cho Ukraine mà không có sự tham gia của Nga là một "con đường không đi đến đâu".
Nguồn lực hạn chế
Tuyên bố được đưa ra trong bối cảnh Mỹ cùng các đồng minh châu Âu, đặc biệt là các thành viên NATO, đang thảo luận về giải pháp đảm bảo an ninh cho Kyiv như một tiền đề để đạt hòa bình lâu dài giữa Ukraine và Nga. Theo Bloomberg, phương Tây về cơ bản đã đồng thuận kế hoạch triển khai quân đến Ukraine để đảm bảo an ninh. Trong đó, các nước châu Âu dự kiến thống nhất kế hoạch trong tuần này. Các quan chức quân sự châu Âu dự kiến sẽ gặp các quan chức Mỹ trong những ngày tới để thảo luận về kế hoạch. Đại diện chính phủ Anh mô tả kế hoạch này sẽ "đảm bảo an ninh mạnh mẽ và chuẩn bị cho việc triển khai một lực lượng bảo an nếu chiến sự kết thúc".
Một địa điểm ở Ukraine bị Nga tập kích
ẢNH: REUTERS
Sắp có thượng đỉnh Nga - Ukraine ?
Hôm qua, tờ The Washington Post dẫn thông báo từ Nhà Trắng cho hay Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đồng ý gặp Tổng thống Zelensky. Theo đó, trong cuộc điện đàm vừa qua với Tổng thống Trump, Tổng thống Putin đã đồng ý "bắt đầu giai đoạn tiếp theo của tiến trình hòa bình" và có một cuộc gặp với Tổng thống Zelensky. Trong khi đó, Moscow chưa xác nhận điều này, đồng thời Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nhấn mạnh "bất kỳ cuộc tiếp xúc nào liên quan đến các nguyên thủ quốc gia cần phải được chuẩn bị kỹ lưỡng".
Cũng vào hôm qua, Reuters dẫn lời Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết đã loại trừ khả năng đưa quân đội Mỹ hiện diện trên đất Ukraine, nhưng có thể cung cấp hỗ trợ trên không như một phần của thỏa thuận chấm dứt cuộc xung đột giữa Kyiv với Moscow.
Trả lời Thanh Niên hôm qua (20.8), chuyên gia tình báo quân sự Mỹ Carl O.Schuster (từng đứng đầu đơn vị tình báo quân sự NATO ở vùng Balkan) nhận xét: "Thách thức đối với cả Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky là dù hầu hết các nước trên thế giới, tất nhiên bao gồm các nước châu Âu, đều muốn chiến tranh kết thúc, nhưng ngoài Pháp và có lẽ cả Anh, thì các nước khác khó có khả năng triển khai quân đội đến những nơi có nguy cơ bùng nổ xung đột cao, nhất là khu vực giữa Ukraine và Nga. Dường như chỉ Pháp và Anh sẵn sàng triển khai quân đội mà không có lực lượng Mỹ cùng hiện diện trước Nga".
"Có thể, các nước châu Âu giờ đã thay đổi nhưng chính họ phải mất 3 - 5 năm nữa mới đạt được mục tiêu về quy mô và nguồn lực cần thiết để duy trì một lực lượng đủ sức bảo vệ Ukraine. Hiện nay, chế độ nghĩa vụ quân sự của phần lớn nước châu Âu chỉ kéo dài trung bình khoảng 7 tháng. Vì thế, họ thiếu nguồn nhân lực để triển khai lực lượng và 7 tháng huấn luyện là không đủ để sẵn sàng chiến đấu. Còn người dân Mỹ muốn xung đột ở Ukraine kết thúc, nhưng dân chúng Mỹ đã quá mệt mỏi khi phải đưa con em đến những nơi thù địch trong khi người châu Âu lại đóng quân ở hậu phương", chuyên gia Schuster chỉ ra.
Thế khó cho Kyiv
Vị chuyên gia nhận xét thêm: "Tổng thống Zelensky hiểu rằng các đảm bảo an ninh của châu Âu chẳng có ý nghĩa gì nếu không có quân đội châu Âu hiện diện ở Ukraine và đóng quân gần biên giới. Có thể châu Âu sẽ đóng góp vào một lực lượng đảm bảo hòa bình, nhưng cũng rất có thể sẽ chỉ hỗ trợ tài chính và huấn luyện. Kỳ vọng lớn nhất cho Kyiv chỉ là quân đội Anh và Pháp. Còn các quốc gia khác có lẽ chỉ triển khai lực lượng mang tính biểu trưng".
Bên cạnh đó, theo cựu đại tá Schuster, Tổng thống Zelensky không đặt tin tưởng người châu Âu để từ bỏ lãnh thổ rồi đổi lấy an ninh, nhất là khi Kyiv vẫn đang giữ một số khu vực quan trọng, trong đó có cả những khu vực ngăn cản lực lượng Nga tiến về Kyiv.
"Bởi thế, trừ khi người dân Ukraine kiệt quệ đến mức tinh thần sắp sụp đổ, Tổng thống Zelensky sẽ không đồng ý trao đổi một số vùng lãnh thổ then chốt. Kyiv có thể chấp nhận việc triển khai một lực lượng châu Âu đồn trú trong một "vùng đệm" bao gồm lãnh thổ do Ukraine kiểm soát, trước hàng rào phòng thủ cuối cùng. Nhưng châu Âu khó đồng ý điều này, trong khi nếu không như vậy thì an ninh Ukraine vẫn rơi vào tình thế nguy hiểm", chuyên gia tình báo quân sự Schuster phân tích.
