Phương pháp hun khói để ướp xác vẫn còn được một số cộng đồng bản địa ở Đông Nam Á, Úc và Papua New Guinea sử dụng
ẢNH: AFP
Hãng AP ngày 16.9 đưa tin các nhà khoa học vừa phát hiện những xác ướp được cho là cổ nhất thế giới ở khu vực Đông Nam Á, có niên đại lên đến 12.000 năm.
Các xác ướp Ai Cập có thể là nổi tiếng nhất, nhưng cho đến nay, một số xác ướp cổ xưa nhất được cho là do một cộng đồng đánh cá mang tên Chinchorro thực hiện cách đây khoảng 7.000 năm tại khu vực nay thuộc Peru và Chile.
Tuy nhiên, một nghiên cứu mới được công bố hôm 15.9 trên chuyên san Proceedings of the National Academy of Sciences cho thấy con người đã ướp xác từ thời xa xưa hơn tại khu vực Đông Nam Á.
Một xác ướp ở Trung Quốc với vết cháy sém trên sọ
ẢNH: AP
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện những di hài người được chôn trong tư thế ngồi co ro hoặc ngồi xổm, với một số vết cắt và vết cháy trên cơ thể, tại nhiều địa điểm khảo cổ ở Trung Quốc và Việt Nam, và ở mức độ ít hơn tại Philippines, Lào, Thái Lan, Malaysia và Indonesia.
Khi phân tích kỹ hơn các bộ xương, các nhà khoa học nhận thấy thi thể nhiều khả năng đã được đưa qua nhiệt. Điều này gợi ý rằng các thi thể đã được hun khói và được ướp xác bởi những cộng đồng săn bắt - hái lượm trong khu vực.
"Việc thực hành này cho phép con người duy trì sự kết nối cả về thể chất lẫn tinh thần với tổ tiên của họ, bắc cầu qua thời gian và ký ức", tác giả nghiên cứu Hirofumi Matsumura thuộc Đại học Y Sapporo (Nhật Bản) cho biết.
Các phương pháp định niên đại được áp dụng cho xác ướp cần được cải tiến hơn và hiện vẫn chưa rõ liệu việc hun khói để ướp xác có diễn ra đồng nhất tại tất cả các địa điểm ở Đông Nam Á hay không, theo chuyên gia Rita Peyroteo Stjerna thuộc Đại học Uppsala (Thụy Điển), người không tham gia nghiên cứu.
Phát hiện này "là một đóng góp quan trọng cho việc nghiên cứu các nghi thức tang lễ thời tiền sử", bà nói thêm.
Xác ướp Ai Cập cổ đại có mùi gì?
Việc ướp xác giúp ngăn ngừa sự phân hủy bằng cách bảo quản thi thể. Quá trình này có thể diễn ra tự nhiên ở những nơi như sa mạc Atacama của Chile hay các đầm lầy ở Ireland, nơi điều kiện môi trường có thể làm chậm quá trình phân hủy.
Con người thuộc nhiều nền văn hóa khác nhau cũng đã ướp xác tổ tiên thông qua việc ướp bằng hóa chất, nhằm tôn vinh họ hoặc tiễn đưa linh hồn sang thế giới bên kia.
Các nhà khoa học cho biết, xác ướp không hề chỉ là chuyện của quá khứ. Ngày nay, một số cộng đồng bản địa tại Indonesia, Úc và Papua New Guinea vẫn tiếp tục hun khói và ướp xác người đã khuất.
