Ngân sách được khôi phục
Sáng qua theo giờ VN (tối 12.11 giờ Mỹ), Hạ viện Mỹ thông qua dự luật chi tiêu, qua đó cấp ngân sách cho chính phủ hoạt động đến tháng 1 năm sau, đồng thời một số cơ quan chủ chốt sẽ có ngân sách duy trì đến hết tài khóa 2026 (tháng 9.2026). Dự luật này trước đó đã được Thượng viện thông qua. Theo AP, trong buổi ký ban hành luật, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố đây là một chiến thắng trước đảng Dân chủ.
Tổng thống Trump ký dự luật chi tiêu, chấm dứt giai đoạn đóng cửa chính phủ
ẢNH: REUTERS
CNN cho hay theo thỏa thuận trong luật chi tiêu mới, hầu hết các cơ quan liên bang sẽ được cấp ngân sách trở lại. Đáng chú ý, Chương trình Hỗ trợ Dinh dưỡng Bổ sung (SNAP) sẽ có nguồn vốn hoạt động đến tháng 9 năm sau. Nguồn tiền cho SNAP, chương trình hỗ trợ tem phiếu thực phẩm cho gần 42 triệu người Mỹ, vốn là vấn đề căng thẳng trong thời gian chính phủ đóng cửa, và đã có những cuộc đối đầu pháp lý nhằm buộc chính phủ giải ngân quỹ khẩn cấp. Luật mới cũng tài trợ cho quỹ thực phẩm dành cho phụ nữ mang thai và mới sinh con.
Khoảng 670.000 nhân viên liên bang từng phải nghỉ việc không lương sẽ quay lại làm việc. Hơn 730.000 nhân sự vẫn làm việc trong thời gian đóng cửa sẽ được thanh toán lương. Gói ngân sách mới cũng đảm bảo các cơ quan phải giữ số lượng nhân sự ở mức trước khi đóng cửa, đồng thời ngăn động thái sa thải cho đến hết tháng 1.2026.
Không bên nào thắng?
Việc chính phủ mở cửa có thể phần nào giảm bớt sức ép cho một bộ phận người Mỹ. Thị trường chứng khoán cũng có những dự báo tăng khi chính phủ mở cửa. Thế nhưng, giới lãnh đạo tại Nhà Trắng và Đồi Capitol vẫn còn nhiều thách thức và sẽ có hơn 2 tháng để hoàn tất gói chi tiêu toàn diện cho tài khóa 2026.
Theo Politico, đảng Dân chủ đã không thể đưa vấn đề gia hạn hỗ trợ thuế bảo hiểm y tế theo Đạo luật Chăm sóc sức khỏe giá phải chăng (ACA) vào gói ngân sách tạm thời, sau hơn 1 tháng cương quyết không nhượng bộ. Việc 8 thượng nghị sĩ Dân chủ ngả theo gói chi tiêu của đảng Cộng hòa đã gây chia rẽ trong nội bộ Dân chủ. Các chiến lược gia Dân chủ cảnh báo tình trạng bất hòa nội bộ hiện nay có thể ảnh hưởng đến kết quả của đảng này trong kỳ bầu cử quốc hội và bầu cử địa phương vào năm sau. Một số người khác cho rằng thay vì "tự bắn vào chân mình", đảng Dân chủ cần tính toán lại mục tiêu.
Tổng thống Trump thì nhấn mạnh những diễn biến từ đợt đóng cửa chính phủ có thể mang đến lợi thế chính trị cho đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2026. Tuy vậy, đảng Cộng hòa cũng không thoát khỏi chỉ trích, khi giới quan sát cho rằng họ sẽ chịu trách nhiệm lớn hơn với cương vị đang có thành viên làm tổng thống và chiếm đa số tại quốc hội lưỡng viện. Một cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos công bố hôm 12.11 cho thấy 50% người Mỹ chỉ trích đảng Cộng hòa về việc đóng cửa chính phủ, trong khi 47% cho rằng đảng Dân chủ phải chịu trách nhiệm.
Đợt đóng cửa chính phủ kỷ lục dài 43 ngày đã làm gián đoạn hàng ngàn chuyến bay tại Mỹ do thiếu nhân sự tại sân bay. Đồng thời, quá trình phục hồi ngân sách và tiền lương cũng sẽ cần thời gian. Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO) cho rằng các tác động tiêu cực đến nền kinh tế Mỹ phần lớn sẽ được khắc phục nhưng ước tính kinh tế sẽ tổn thất 11 tỉ USD do 6 tuần đóng cửa. Ngoài ra, còn có một số tác động khó đong đếm được như sự mệt mỏi của người dân, cũng như niềm tin từ các đối tác.
Mỹ ngừng sản xuất đồng 1 xu sau hơn 230 năm
AP ngày 13.11 đưa tin Mỹ ngừng sản xuất đồng 1 xu, từ bỏ loại tiền xu đã tồn tại trong nền văn hóa nước này hơn 230 năm. Khi được phát hành năm 1793, 1 xu vẫn có giá trị tương đối, thế nhưng giờ đây Mỹ phải tốn gần 4 xu để đúc ra đồng 1 xu. Tổng thống Mỹ Donald Trump ra lệnh chấm dứt việc phát hành đồng 1 xu khi chi phí sản xuất tăng cao và giá trị 1 xu gần như không còn ý nghĩa thực tế. Xưởng đúc tiền Mỹ ở TP.Philadelphia (bang Pennsylvania) ngày 12.11 đã cho ra những đồng 1 xu cuối cùng. Hàng tỉ đồng 1 xu vẫn đang được lưu hành và sẽ tiếp tục là tiền hợp pháp, nhưng sẽ không còn được sản xuất thêm.
