Ngày 10.9 đánh dấu những diễn biến chiến sự đã vượt ra khỏi phạm vi xung đột giữa Nga và Ukraine, sau khi Ba Lan tuyên bố bắn hạ nhiều máy bay không người lái (UAV) đã xâm nhập không phận nước này.
Ba Lan kích hoạt hệ thống phòng thủ trước 19 vụ xâm nhập không phận. Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho biết nước này đã đánh chặn các UAV mà ông cáo buộc là của Nga, trong đó nhiều chiếc được phóng từ Belarus.
Ông Donald Tusk coi đây là hành động khiêu khích nghiêm trọng, dù nhấn mạnh “không có lý do gì để tin rằng chúng ta đang trên bờ vực chiến tranh”, Đài DW đưa tin.
Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk tổ chức cuộc họp bất thường ngày 10.9 sau vụ UAV xâm nhập không phận
ẢNH: REUTERS
Việc UAV xâm nhập không phận của một thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) như Ba Lan là điều đáng chú ý, khi liên minh này có hiệp ước phòng thủ chung và có thể cùng nhau đáp trả quân sự nếu một bên bị tấn công, theo Điều 5 NATO. Các máy bay của NATO cũng đã được điều động hỗ trợ đánh chặn UAV.
Giới chức Ba Lan ngày 10.9 không kích hoạt Điều 5, thay vào đó viện dẫn Điều 4 để triệu tập một cuộc tham vấn giữa các thành viên. Nội dung Điều 4 quy định: “Các bên sẽ cùng nhau tham vấn trong trường hợp sự toàn vẹn lãnh thổ, độc lập chính trị hoặc an ninh của một bên bất kỳ bị đe dọa”.
Ba Lan triển khai chiến đấu cơ, phòng không sẵn sàng chiến đấu vì UAV Nga
Nga tố phương Tây cáo buộc thiếu bằng chứng
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 10.9 nói rằng hiện không có bằng chứng cho thấy các UAV mà Ba Lan bắn hạ là của Nga.
“Giới lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) và NATO ngày nào cũng cáo buộc Nga khiêu khích. Hầu hết là không hề đưa ra bất kỳ lập luận nào", Đài RT dẫn lời ông Peskov nói.
Trước đó, Bộ Ngoại giao Ba Lan đã triệu tập đại biện lâm thời Nga tại Ba Lan Andrei Ordash sau vụ việc trên. Ông Ordash phản bác rằng các UAV được đề cập “đã bay từ hướng Ukraine”, nêu thêm Warsaw chưa đưa ra bằng chứng các UAV đến từ Nga.
Cảnh sát đứng canh một mảnh vỡ UAV rơi tại thị trấn Czesniki, Ba Lan ngày 10.9
ẢNH: REUTERS
Trong tuyên bố ngày 10.9, Bộ Quốc phòng Nga cho biết đã dùng vũ khí chính xác cao tấn công nhiều khu vực ở phía tây Ukraine, khẳng định đã hoàn thành các mục tiêu tấn công.
Quân đội Nga nhấn mạnh Moscow không có ý định tấn công các mục tiêu trên lãnh thổ Ba Lan, nêu thêm tầm bay của UAV sử dụng trong đợt tấn công ngày 10.9 vốn không thể vượt quá 700 km. Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao Nga khẳng định sẵn sàng tham vấn với các đối tác Ba Lan liên quan vụ việc trên.
Truyền thông Ba Lan cho biết vụ tấn công đã khiến mái một tòa nhà bị hư hại, song không có thương vong hay ảnh hưởng đến hạ tầng năng lượng.
NATO đồng loạt phản ứng
Tổng thư ký NATO Mark Rutte ngày 10.9 đã chỉ trích Moscow có “hành vi liều lĩnh” khi dùng UAV xâm nhập không phận Ba Lan. “Một cuộc đánh giá toàn diện đang được tiến hành. Nhưng tất nhiên, dù cố ý hay không, hành động này hoàn toàn liều lĩnh và rất nguy hiểm”, ông Rutte nói.
Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski cho rằng việc UAV tiến vào không phận không phải tai nạn hay sự cố, mà là mối đe dọa đến Ba Lan và NATO nói chung. Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius cũng ra tuyên bố tương tự, nói rằng UAV Nga “rõ ràng có lộ trình bay đến Ba Lan”, theo AFP.
Cơ quan chức năng Ba Lan đã dựng lều chắn quanh một UAV bị rơi tại thị trấn Czosnowka, Ba Lan ngày 10.9
ẢNH: REUTERS
Trong khi đó, Nhà Trắng cho biết Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ điện đàm với người đồng cấp Ba Lan Karol Nawrocki ngày 10.9 về vụ việc trên. Đại sứ Mỹ tại NATO Matthew Whitaker khẳng định Washington sát cánh cùng các đồng minh NATO sau khi UAV Nga xâm phạm không phận Ba Lan.
Đại diện cấp cao chính sách đối ngoại EU Kaja Kallas nói rằng Nga đang muốn thử phương Tây với kế hoạch điều UAV đến Ba Lan. Giới quan sát phương Tây cho rằng Moscow đang muốn "thăm dò" các phản ứng của NATO trong trường hợp diễn biến chiến sự lan rộng ra ngoài phạm vị giữa Nga và Ukraine.
Viết trên mạng xã hội X ngày 10.9, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói rằng vụ tấn công bằng UAV vào Ba Lan đã tạo tiền lệ nguy hiểm cho châu Âu, nhấn mạnh phương Tây cần cứng rắn hơn trong các biện pháp đối phó với Moscow.
Ngoài diễn biến liên quan Ba Lan nêu trên, Không quân Ukraine nói rằng lực lượng Nga đã phóng 415 UAV và 42 tên lửa hành trình tấn công nhiều khu vực tại Ukraine trong đêm ngày 9, rạng sáng 10.9. Kyiv cho biết đã đánh chặn 386 UAV và 27 tên lửa. Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Nga cho biết đã đánh chặn 225 UAV của Ukraine trong ngày 10.9. Nga và Ukraine không bình luận về các tuyên bố của đối thủ về diễn biến chiến sự. Hai bên cũng thường phủ nhận tấn công dân thường và hạ tầng dân sự.
Tướng tình báo Ukraine nói Nga cải thiện chiến thuật, tăng cường vũ khí hiện đại
Nga mất ít xe tăng hơn đáng kể?
Theo dự án Oryx, chuyên phân tích thông tin nguồn mở về tổn thất khí tài trong xung đột Ukraine, trong giai đoạn tháng 6 - 8, Nga mất 83 xe tăng và 189 xe chiến đấu bọc thép (AFV) khác. Con số này thấp hơn nhiều so với cùng kỳ những năm trước. Giai đoạn này năm ngoái, Nga tổn thất 268 xe tăng và 619 AFV, năm 2023 là 274 xe tăng và 468 AFV, năm 2023 là 252 xe tăng và 411 AFV.
Một số phương tiện quân sự khác của Nga cũng ghi nhận tổn thất ít hơn.
Theo Kyiv Post ngày 10.9, điều này đến từ việc Moscow đang giảm phụ thuộc vào các cuộc tấn công quy mô lớn sử dụng thiết giáp, thay vào đó sử dụng các nhóm bộ binh nhỏ, đồng thời tăng cường tấn công bằng máy bay không người lái (UAV).
Một chiếc xe tăng bị phá hủy gần thủ đô Kyiv, Ukraine hồi năm 2022
ẢNH: REUTERS
Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Mỹ nêu rằng quân đội Nga đang sử dụng nhiều xe máy trong các cuộc tấn công kể từ tháng 7. Dù chiến thuật này tiềm ẩn nhiều rủi ro, xe máy sẽ giúp bộ binh linh động hơn và tránh được các cuộc không kích từ UAV tự sát, vốn nhằm vào các phương tiện hạng nặng, khó cơ động.
Theo Oryx, xe tăng và thiết giáp Nga đã tổn thất tương đối trong gần 4 năm chiến sự, trong khi những chiếc trong kho thì đã cũ hoặc bị hư hại, khiến chiến trường dần vắng bóng các phương tiện thiết giáp. Moscow cũng đang sản xuất những chiếc mới. Công ty Uralvagonzavod đã sản xuất thêm 20 chiếc xe tăng T-90 và sửa chữa các chiếc T-72. Các nhà máy khác cũng tập trung sửa chữa xe tăng cũ.
Một lý do khác là UAV, đặc biệt là các loại UAV tự sát, đang trở nên phổ biến và dường như trở thành “khắc tinh” đối với thiết giáp. Dù đã có các sáng kiến lắp ráp các tấm lưới sắt để tăng cường phòng thủ, hiệu quả của thiết giáp khi ra trận đã không còn tối ưu.
Một số nhà phân tích lại cho rằng Nga đang giữ các xe tăng chủ lực để dành cho đợt tấn công lớn vào mùa thu, với mục tiêu có thể là thành phố Pokrovsk ở tỉnh Donetsk, miền đông Ukraine.
Nga và Ukraine chưa bình luận về thống kê nói trên.
