Đây vừa là bước triển khai cụ thể vừa là sự phát triển tiếp theo của đạo luật về nguyên vật liệu quan trọng của EU được khối này thông qua tháng 4.2024 và có hiệu lực từ tháng 5.2024.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen
Ảnh: Reuters
Theo số liệu thống kê chính thức của EU, có đến 90% đất hiếm, kim loại hiếm cùng 100% đất đặc biệt hiếm, kim loại đặc biệt hiếm sử dụng trong EU được nhập khẩu từ Trung Quốc. Trong trường hợp quan hệ trắc trở thì mức độ lệ thuộc này sẽ trở nên vô cùng đáng ngại đối với EU. Khi ấy, Trung Quốc sẽ dùng việc cung ứng đất hiếm, kim loại hiếm để gây áp lực, buộc EU phải nhượng bộ. Ngay đến Mỹ cũng đang phải nỗ lực tự giải thoát khỏi tình trạng lệ thuộc ở mức độ cao vào nhập khẩu đất hiếm, kim loại hiếm từ Trung Quốc. Thỏa thuận giữa Mỹ và Úc về cùng đầu tư khai thác và tinh luyện đất hiếm, kim loại hiếm ở Úc là bằng chứng mới nhất.
Chiến lược thoát lệ thuộc trên của EU bao gồm 4 định hướng chính là đa dạng hóa nguồn cung trên thế giới trong khuôn khổ quan hệ đối tác toàn cầu với các đối tác như Úc, Canada, Chile, Kazakhstan, Uzbekistan, Ukraine và đảo Greenland; đầu tư vào khai thác và tinh chế các mỏ đất hiếm, kim loại hiếm ở châu Âu; tái sử dụng và tối ưu hóa sử dụng; tăng mức độ dự trữ chiến lược và cùng nhập khẩu.
Có thể thấy cách tiếp cận giải pháp của EU khá toàn diện. Tuy nhiên, cái khó là các đối tác khác cũng lo xa, tính gần như EU nên EU phải cạnh tranh. Thoát lệ thuộc được hay không giờ phụ thuộc vào việc có cạnh tranh thành công hay không.
