Ông Zelensky nói kế hoạch trên đã được các nhà đàm phán Ukraine và Mỹ nhất trí, trước khi chuyển cho Moscow để chờ phản hồi. Văn bản này sẽ được bổ sung bằng các thỏa thuận song phương khác giữa Mỹ và Ukraine, cùng các thỏa thuận tái thiết.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong cuộc họp báo tại Kyiv ngày 23.12
ẢNH: AFP
Tổng thống Zelensky không công bố văn bản dự thảo, thế nhưng đã nêu rõ từng điểm trong cuộc họp báo với các phóng viên tại thủ đô Kyiv (Ukraine).
Dưới đây là nội dung kế hoạch được ông Zelensky đề cập, theo AFP.
Kế hoạch 20 điểm
1. Chủ quyền của Ukraine sẽ được khẳng định lại.
2. Tài liệu cấu thành một thỏa thuận không xâm phạm đầy đủ và vô điều kiện giữa Nga và Ukraine. Để duy trì hòa bình lâu dài, một cơ chế giám sát sẽ được thiết lập để kiểm soát giới tuyến, thông qua hệ thống vệ tinh giám sát, nhằm đảm bảo thông báo sớm về các vi phạm và giải quyết xung đột. Các nhóm kỹ thuật sẽ thống nhất mọi chi tiết cụ thể.
3. Ukraine sẽ nhận được các đảm bảo an ninh mạnh mẽ.
4. Quân số của Lực lượng Vũ trang Ukraine sẽ được duy trì ở mức 800.000 quân nhân trong thời bình.
5. Mỹ, NATO và các quốc gia châu Âu ký kết sẽ cung cấp cho Ukraine các đảm bảo an ninh tương tự Điều 5 (Hiến chương NATO). Nếu Nga tấn công Ukraine, các lệnh cấm vận toàn cầu sẽ được khôi phục và kích hoạt các đảm bảo an ninh. Những đảm bảo này sẽ vô hiệu nếu Ukraine tấn công lãnh thổ Nga mà không có lý do.
6. Nga sẽ chính thức hóa chính sách không xâm phạm đối với châu Âu và Ukraine trong tất cả các luật lệ cần thiết và các văn kiện phê chuẩn bắt buộc.
7. Ukraine sẽ trở thành thành viên của Liên minh châu Âu (EU) trong một khoảng thời gian được xác định cụ thể, và Ukraine sẽ được hưởng quyền tiếp cận ưu đãi ngắn hạn vào thị trường châu Âu.
8. Một gói phát triển toàn cầu mạnh mẽ dành cho Ukraine sẽ được xác định trong một thỏa thuận riêng về đầu tư và thịnh vượng tương lai. Gói này sẽ bao gồm nhiều lĩnh vực kinh tế.
9. Nhiều quỹ sẽ được thành lập để giải quyết việc phục hồi nền kinh tế Ukraine, tái thiết các khu vực bị hư hại và các vấn đề nhân đạo
10. Sau khi kết thúc thỏa thuận này, Ukraine sẽ đẩy nhanh quá trình ký kết hiệp định thương mại tự do với Mỹ.
11. Ukraine xác nhận sẽ duy trì trạng thái quốc gia không có vũ khí hạt nhân theo Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT).
12. Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia sẽ được vận hành chung bởi 3 quốc gia: Ukraine, Mỹ và Nga.
13. Cả 2 nước cam kết thực hiện các chương trình giáo dục trong trường học và toàn xã hội nhằm thúc đẩy sự hiểu biết và lòng khoan dung đối với các nền văn hóa khác nhau, loại bỏ phân biệt chủng tộc và định kiến. Ukraine sẽ thực hiện các quy định của EU về khoan dung tôn giáo và bảo vệ ngôn ngữ của các dân tộc thiểu số.
14. Tại các khu vực tỉnh Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia và Kherson, đường triển khai quân tính đến ngày ký thỏa thuận này sẽ được công nhận là ranh giới trên thực tế (de facto). Một nhóm công tác sẽ được triệu tập để xác định việc tái triển khai lực lượng cần thiết nhằm chấm dứt xung đột.
Ngoài ra, lực lượng quốc tế sẽ được triển khai dọc theo ranh giới này để giảm giác việc tuân thủ thỏa thuận. Nếu có quyết định thành lập các vùng đặc biệt, nó cần thông qua bởi quốc hội Ukraine hoặc trưng cầu dân ý.
15. Sau khi đạt được thỏa thuận về các dàn xếp lãnh thổ trong tương lai, cả Nga và Ukraine cam kết không thay đổi các thỏa thuận này bằng vũ lực.
16. Nga sẽ không cản trở Ukraine sử dụng sông Dnipro và biển Đen cho các mục đích thương mại.
17. Một ủy ban nhân đạo sẽ được thành lập để giải quyết các vấn đề còn tồn đọng, như vấn đề tù binh, dân thường bị giam giữ, tù nhân chính trị.
18. Ukraine phải tổ chức bầu cử càng sớm càng tốt sau khi thỏa thuận được ký kết.
19. Thỏa thuận này có tính ràng buộc pháp lý. Việc thực hiện sẽ được giám sát và bảo đảm bởi một Hội đồng Hòa bình do Tổng thống Mỹ Donald Trump làm Chủ tịch. Ukraine, châu Âu, NATO, Nga và Mỹ sẽ là một phần của cơ chế này.
20. Sau khi tất cả các bên đồng ý với thỏa thuận này, một lệnh ngừng bắn toàn diện sẽ có hiệu lực ngay lập tức.
Nga chưa phản hồi về kế hoạch trên của Ukraine. Moscow nhiều lần khẳng định sẽ không từ bỏ các yêu cầu về lãnh thổ trong kế hoạch hòa bình.
