Tính đến hôm qua, chính phủ Mỹ đã đóng cửa hơn 36 ngày, dài nhất từ trước đến nay, vượt qua đợt đóng cửa từ cuối năm 2018 đến đầu năm 2019.
Thông báo đóng cửa bên ngoài Trung tâm du khách quốc hội Mỹ
ẢNH: AFP
Lưỡng đảng quyết đấu
Trong khi đó, vướng mắc xoay quanh dự luật cấp ngân sách cho chính phủ chi tiêu tại Thượng viện vẫn chưa được tháo gỡ. Dự luật đã được Hạ viện thông qua nhưng gặp bế tắc tại Thượng viện trong 14 kỳ bỏ phiếu, theo NBC News. Đảng Cộng hòa tuy chiếm thế đa số (53/100 ghế) nhưng cần sự ủng hộ của một số nghị sĩ Dân chủ để có 60 phiếu cần thiết mới có thể thông qua dự luật. Phe thiểu số cương quyết không thông qua dự luật nếu đảng Cộng hòa không gia hạn gói hỗ trợ bảo hiểm y tế sắp hết hạn vào cuối năm.
Chính vì lẽ đó mà Tổng thống Donald Trump những ngày qua kêu gọi các thượng nghị sĩ Cộng hòa sử dụng "lựa chọn hạt nhân", tức bỏ qua quy tắc cần 60 phiếu tại Thượng viện để thông qua dự luật quan trọng. Tuy nhiên, lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện John Thune và nhiều nghị sĩ Cộng hòa khác không đồng ý vì lo ngại những hậu quả về sau, trong trường hợp đảng Dân chủ trở lại nắm Thượng viện.
Đóng cửa chính phủ Mỹ kéo dài phá kỷ lục, ông Trump lo lắng
Mặt khác, chiến thắng càn quét trong những cuộc bầu cử địa phương hôm 4.11 đã tiếp thêm động lực cho các nghị sĩ Dân chủ cứng rắn hơn trong việc tiếp tục chiến thuật chờ đợi, đánh cược rằng bên kia sẽ xuống nước. "Tôi cho rằng sẽ rất lạ lùng nếu ngay sau khi người Mỹ trao phần thưởng cho đảng Dân chủ để đứng lên chiến đấu, chúng ta lại đầu hàng mà không giành lấy điều gì cho những người mà chúng ta đã chiến đấu vì họ", thượng nghị sĩ Chris Murphy (đảng Dân chủ) nói với Axios.
Lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Chuck Schumer ca ngợi các chiến thắng nói trên và tuyên bố đã đến lúc để đảng Cộng hòa ngồi vào bàn đàm phán để chấm dứt đợt đóng cửa. Theo Axios, đảng Cộng hòa đã dự liệu sẽ có thỏa thuận mở cửa chính phủ đến ngày 7.11 nhưng mốc này đã được đẩy lùi lại sang tuần sau, khi phe Dân chủ đang dành thời gian để tận hưởng chiến thắng và cân nhắc trước khi ra quyết định quan trọng kế tiếp.
Hành khách chờ qua cổng an ninh tại sân bay quốc tế George Bush ở TP.Houston (Mỹ)
ẢNH: AFP
Thiệt hại nghiêm trọng
Trong khi đó, đợt đóng cửa được dự báo sẽ gây thiệt hại kinh tế nghiêm trọng nhất trong lịch sử Mỹ, theo CNN dẫn đánh giá của Ngân hàng Goldman Sachs gần đây. Hàng triệu người đang không nhận được trợ cấp tem phiếu thực phẩm, khoảng 1,4 triệu nhân viên liên bang chưa được trả lương, trong khi phần lớn vẫn phải làm việc. Các nhà đầu tư và giới hoạch định chính sách thì không biết điều gì đang diễn ra với nền kinh tế số một thế giới vì dữ liệu chính phủ không được công bố do cơ quan thống kê bị đóng cửa.
Văn phòng Ngân sách quốc hội Mỹ (CBO) ước tính đợt đóng cửa sẽ khiến GDP của Mỹ giảm 1 - 2 điểm phần trăm. Mặc dù hầu hết mức giảm này sẽ được phục hồi nhưng thiệt hại vĩnh viễn cho nền kinh tế nếu chính phủ đóng cửa trong 8 tuần có thể lên đến 14 tỉ USD. Ông David Kelly, Trưởng chiến lược gia toàn cầu tại đơn vị quản lý tài sản của JPMorgan Chase, nói ông "bị sốc khi thấy mức độ thiệt hại mà lưỡng đảng sẵn sàng gây ra cho công chúng chỉ để đạt được lợi ích chính trị".
Nhiều chuyến bay bị cắt giảm
Bộ trưởng Giao thông Mỹ Sean Duffy ngày 5.11 thông báo sẽ ra lệnh cắt giảm 10% số chuyến bay tại 40 sân bay lớn trên cả nước để đảm bảo an toàn do thiếu nhân viên, theo Reuters. Tình trạng chính phủ đóng cửa đã buộc 13.000 kiểm soát viên không lưu và 50.000 nhân viên Cơ quan An ninh giao thông phải làm việc không lương. Nhiều người đã cáo bệnh xin nghỉ để phản đối. Từ khi chính phủ đóng cửa, hàng chục ngàn chuyến bay bị trễ giờ và ít nhất 3,2 triệu hành khách bị ảnh hưởng do thiếu nhân viên kiểm soát không lưu.
