Theo quy hoạch vừa được phê duyệt, cấu trúc không gian thành phố phát triển theo 6 phân vùng gồm: phân vùng trung tâm cùng các phân vùng phía đông, phía tây, phía bắc, phía nam và phía đông nam. Mỗi phân vùng được cấu trúc theo hướng đa chức năng, gắn với các khu vực trọng điểm phát triển có vai trò trung tâm vùng, quốc gia và quốc tế nhằm tạo cơ hội việc làm và môi trường sống có chất lượng cao. Tổ chức không gian các phân vùng gắn với tổ chức hệ thống giao thông công cộng.
Chính phủ xác định đến 2060, TP.HCM sẽ trở thành thành phố toàn cầu, có trình độ phát triển ngang tầm các đô thị lớn trên thế giới
ẢNH: NGUYỄN MINH TÚ
Cụ thể:
- Phân vùng đô thị trung tâm (khu vực nằm phía trong đường Vành đai 2 và nằm phía bắc kênh Đôi, kênh Tẻ)
Phân vùng đô thị trung tâm có quy mô diện tích khoảng 172 km2; dự báo dân số đến năm 2040 là khoảng 5,4 - 6,05 triệu người. Thành phố xác định đây là trung tâm hành chính, đối ngoại, thương mại, dịch vụ, kinh tế tri thức, đô thị sáng tạo. Trung tâm của phân vùng đô thị trung tâm là khu vực trung tâm Sài Gòn, Chợ Lớn và phụ cận, đồng thời là trung tâm chính của toàn thành phố.
Định hướng phát triển chính tại khu trung tâm là bảo tồn cấu trúc đô thị cũ, bảo tồn di sản kiến trúc, văn hóa của thành phố trở thành trung tâm văn hóa, du lịch vùng và quốc gia.
Phân vùng đô thị trung tâm sẽ là trung tâm hành chính, đối ngoại, thương mại, dịch vụ, kinh tế tri thức, đô thị sáng tạo
ẢNH: NGUYỄN MINH TÚ
- Phân vùng phía đông (TP.Thủ Đức hiện nay - dự kiến phát triển thành phân vùng đô thị Thủ Đức)
Quy mô diện tích khoảng 211 km2; dự báo dân số đến 2040 là khoảng 2,2 - 2,64 triệu người.
Phân vùng đô thị Thủ Đức sẽ mang tính chất của một đô thị sáng tạo, giáo dục, đào tạo, công nghiệp công nghệ cao, dịch vụ tài chính, y tế, du lịch sinh thái; Trung tâm tài chính quốc tế được định hướng phát triển tại khu vực Thủ Thiêm; Trung tâm chính của phân vùng đô thị Thủ Đức được tổ chức tại khu vực Trường Thọ - Rạch Chiếc và phụ cận; Trung tâm hỗ trợ được tổ chức tại khu vực Long Phước - Tam Đa.
Thành phố định hướng phát triển đô thị này trên cơ sở hình thành, ưu tiên phát triển các khu vực trọng điểm về tài chính, thương mại - dịch vụ, văn hóa, thể dục thể thao, nghiên cứu, đào tạo và sản xuất công nghệ cao.
TP.Thủ Đức hiện nay - dự kiến phát triển thành phân vùng đô thị Thủ Đức
ẢNH: NGUYỄN MINH TÚ
- Phân vùng phía tây (gồm khu vực phía bắc phân vùng đô thị trung tâm và một phần khu vực phía nam - phần nằm phía tây sông Cần Giuộc của huyện Bình Chánh và phần phía tây quốc lộ 1 thuộc quận Bình Tân hiện nay - dự kiến phát triển thành phân vùng đô thị Bình Chánh)
Quy mô diện tích khoảng 233 km2; dự báo dân số năm 2040 khoảng 1,55 - 1,86 triệu người; Khu vực này sẽ là đô thị công nghiệp, dịch vụ thương mại, công nghệ và dịch vụ chăm sóc sức khỏe, trung tâm y sinh hóa dược, giáo dục đào tạo.
Định hướng phát triển trên cơ sở hình thành, ưu tiên phát triển các khu vực trọng điểm về công nghiệp, logistics và các tổ hợp sản xuất sạch, công nghệ cao; dịch vụ y tế gắn với chăm sóc sức khỏe và đào tạo nghề.
TP.HCM sẽ phát triển theo mô hình đô thị đa trung tâm, hình thành các phân vùng đô thị đa chức năng
ẢNH: NHẬT THỊNH
- Phân vùng phía bắc (gồm huyện Củ Chi, huyện Hóc Môn và phần phía bắc quốc lộ 1 thuộc quận 12 hiện nay - dự kiến phát triển thành phân vùng đô thị Củ Chi - Hóc Môn)
Quy mô diện tích khoảng 579 km2; dự báo dân số năm 2040 khoảng 2,5 - 3,15 triệu người.
Phân vùng này được xác định mang tính chất của một đô thị dịch vụ, giải trí, văn hoá, nghỉ dưỡng, chăm sóc sức khỏe đan xen cảnh quan nông nghiệp, định hướng hình thành các khu công nghiệp, giáo dục, đào tạo, công nghệ, khu hỗ trợ sản xuất nông nghiệp và du lịch sinh thái - văn hoá - lịch sử…
Thành phố định hướng phát triển phân vùng đô thị Củ Chi - Hóc Môn trên cơ sở hình thành, ưu tiên phát triển các khu vực trọng điểm về dịch vụ giải trí, văn hóa; nghỉ dưỡng gắn với chăm sóc sức khỏe; công nghiệp hỗ trợ và đào tạo phục vụ nông nghiệp chất lượng cao.
Thành phố sẽ dành quỹ đất phát triển nông nghiệp theo hướng áp dụng công nghệ tiên tiến kết hợp du lịch sinh thái. Đồng thời, tổ chức dải không gian sinh thái, thoát nước, nông nghiệp cảnh quan và nông nghiệp sinh thái, khu dân cư mật độ thấp tại khu vực giữa hai dải đô thị; bảo vệ hành lang thoát nước, không gian sinh thái giữa các khu vực phát triển đô thị.
Phân vùng đô thị Củ Chi - Hóc Môn mang tính chất của một đô thị dịch vụ, giải trí, văn hoá, nghỉ dưỡng...
ẢNH: NGỌC DƯƠNG
- Phân vùng phía nam (gồm khu vực phía nam kênh Đôi thuộc quận 8, khu vực phía đông sông Cần Giuộc thuộc huyện Bình Chánh, quận 7 và huyện Nhà Bè hiện nay - dự kiến phát triển thành phân vùng đô thị quận 7 - Nhà Bè)
Quy mô diện tích khoảng 194 km2; dự báo dân số năm 2040 khoảng 1,8 - 2,2 triệu người.
Đây sẽ là đô thị công nghệ cao, sinh thái nước, kinh tế tri thức, văn hoá nghệ thuật, triển lãm, hội chợ, giải trí, du lịch sinh thái, công nghiệp, logistics, trung tâm kinh tế biển…
Lãnh đạo thành phố xác định ưu tiên phát triển các khu vực trọng điểm về công nghiệp, cảng; nghiên cứu - đào tạo và các trung tâm sản xuất theo mô hình tiên tiến, công nghệ cao... Tổ chức không gian đô thị đa chức năng nhằm hỗ trợ hoạt động kinh tế gắn với cảng Hiệp Phước và các trung tâm logistics. Kiểm soát quy mô phát triển đô thị, phát triển khu đô thị nén đan xen với khu đô thị sinh thái tại vùng thấp trũng. Bổ sung, hoàn thiện hệ thống giao thông công cộng và mạng lưới đường giao thông chính và khu vực, đảm bảo kết nối giao thông trong phân vùng và đến các phân vùng phía bắc và phía đông.
Chú trọng kết nối không gian mạng lưới kênh rạch, bổ sung hồ điều hòa, dành không gian cho các lưu vực thoát nước để kiểm soát ngập lụt khu vực phía nam thành phố và bảo vệ khung cấu trúc tự nhiên và cảnh quan đặc trưng của vùng phía nam.
Dân cư quận 7 và huyện Nhà Bè chuẩn bị được quy hoạch thành phân vùng đô thị phía nam
ẢNH: PMH
- Phân vùng phía đông nam (gồm toàn bộ huyện Cần Giờ hiện nay - dự kiến phát triển thành phân vùng đô thị Cần Giờ)
Quy mô diện tích khoảng 732 km2; dự báo dân số năm 2040 khoảng 0,5 - 0,6 triệu người.
Đây sẽ là khu sinh thái, "lá phổi xanh" của thành phố; cửa ngõ phía nam hướng biển và trung tâm đổi mới sáng tạo, trung tâm kinh tế biển với các loại hình du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, thương mại, cảng và logistics; trung tâm hậu cần nghề cá và nghiên cứu, nuôi trồng chế biến thủy sản.
Định hướng phát triển chính khu vực này là bảo vệ, phát huy giá trị khu vực dự trữ sinh quyển Cần Giờ và hệ sinh thái rừng ngập mặn; phát triển có kiểm soát các khu vực dân cư nông thôn kết hợp phát triển du lịch sinh thái tại khu vực phía tây, giáp sông Soài Rạp. Định hướng phát triển không gian theo mô hình đô thị sinh thái, nhấn mạnh yếu tố kênh rạch - đô thị nước và đô thị ven biển - hướng biển - lấn biển, đảm bảo quản lý không gian khu Dự trữ sinh quyển rừng ngập mặn Cần Giờ và bảo vệ môi trường sinh thái biển; hình thành cảng trung chuyển quốc tế, kết nối với các khu vực đô thị và các khu chức năng dịch vụ hậu cần cảng, logistics, khu thương mại tự do...
Từ đó, phát triển đô thị gắn với khu công nghiệp, logistics Bình Khánh và khu đô thị du lịch sinh thái nghỉ dưỡng biển Cần Giờ. Tổ chức không gian đô thị gắn với cải tạo hệ thống kênh rạch nhằm phát triển giao thông công cộng đường thủy, kết nối với tuyến đường sắt đô thị từ trung tâm thành phố đến khu đô thị du lịch sinh thái nghỉ dưỡng biển Cần Giờ.
Phân vùng đô thị Cần Giờ sẽ là khu sinh thái, "lá phổi xanh" của thành phố
Sau khi phân rõ 6 phân vùng đô thị như trên, thành phố sẽ hoàn thiện hạ tầng kết nối phân vùng đô thị trung tâm với các phân vùng đô thị thông qua 9 trục xuyên tâm (4 trục bắc - nam và 5 trục đông - tây), 3 Vành đai (Vành đai 2, Vành đai 3, Vành đai 4), 2 hành lang phát triển mới (hành lang phát triển dọc sông Sài Gòn, hành lang kinh tế ven biển) đan xen các khu vực sinh thái và các khu vực phát triển đô thị.
