Xuất hiện lãi suất 8 - 9%/năm
Giữa tuần qua, ông T.H (ngụ P.Khánh Hội, TP.HCM) vừa quyết định chuyển số tiền tiết kiệm từ Vietcombank với lãi suất 5,2%/năm kỳ hạn 12 tháng qua PVCombank lãi suất 8,6%/năm với kỳ hạn 15 tháng. Ông H. đã gửi tiền ở Vietcombank suốt hơn 3 năm qua nhưng đến thời điểm này đã không thể "nén lòng" khi các ngân hàng (NH) nhỏ ra sức mời gọi với lãi suất cao hơn khá nhiều. "Cô nghĩ đi, với số tiền gửi 1 tỉ đồng, tiền lãi gửi ở Vietcombank tôi nhận được 52 triệu đồng một năm. Nhưng chuyển qua PVCombank, tiền lãi lên 86 triệu đồng cho 15 tháng, đáng để suy nghĩ lắm chứ", ông H. giải thích cho quyết định của mình.
Cuộc đua lãi suất ngày càng nóng khiến các ngân hàng lớn không thể đứng ngoài
ẢNH: NGỌC THẮNG
Bà Đ.T.N (ở P.Xuân Hòa, TP.HCM) đang có khoản tiền hơn 5 tỉ đồng dành cho con đi du học, gửi ở VCB suốt nhiều năm qua, cũng đang tính chuyển địa chỉ để lấy mức lãi cao hơn. Tương tự, chị N.N (ngụ P.Tân Sơn Nhất, TP.HCM) đang trong tâm trạng chần chừ không biết có nên chuyển số tiền tiết kiệm qua NH có lãi suất cao hơn hay không. Cách đây khoảng 10 ngày, chị N.N gửi NH số tiền khoảng 500 triệu đồng với lãi suất 6%/năm kỳ hạn 6 tháng, nay chị nhận được lời mời chào từ nhân viên NH khác với lãi suất gần 8%/năm.
Trên trang Gửi tiết kiệm thu hút hơn 122.000 thành viên tham gia, cuộc đua lãi suất tiết kiệm trở nên nóng trong vòng 2 năm trở lại đây. Những người đăng thông tin tìm kiếm NH lãi suất cao luôn có lượng phản hồi lớn từ các nhân viên NH. Theo bảng lãi suất mời chào của Huyền (giới thiệu là nhân viên PVCombank), lãi suất tiết kiệm kỳ hạn 6 tháng của nhà băng này là 8%/năm, 12 tháng là 8,3%/năm. Các thành viên khác chào lãi suất cạnh tranh không kém như NCB kỳ hạn 6 tháng 7,9%/năm, 12 tháng 8%/năm; Vikki Bank kỳ hạn 6 tháng từ 7,7%/năm trở lên, 12 tháng từ 7,8%/năm; VCBNeo kỳ hạn 6 tháng từ 7,3%/năm, 12 tháng 7,5%/năm; MBV gửi 3 tỉ đồng trở lên kỳ hạn 6 tháng có lãi suất 7%/năm, 12 tháng 7,3%/năm… Mức lãi suất kỳ hạn dưới 6 tháng của các nhà băng đã dâng lên mức kịch trần 4,75%/năm.
Cuộc đua lãi suất ngày càng nóng khiến các NH lớn không thể đứng ngoài nếu muốn giữ chân khách hàng của mình. Vietcombank, BIDV, Vietinbank, Agribank tuần qua cũng đồng loạt tăng lãi suất huy động tiết kiệm. Theo đó, Vietcombank tăng thêm 0,6% lãi suất huy động ở các kỳ hạn, 12 tháng lên 5,2%/năm; từ 24 tháng trở lên 5,3%/năm… Agribank tăng thêm 0,3 - 0,4%/năm, 6 - 11 tháng lên 3,8%/năm; trên 12 tháng là 5,2%/năm… Nhìn vào bảng lãi suất này rõ ràng các ông lớn đang lép vế hơn rất nhiều so với các nhà băng nhỏ.
Không chỉ tiết kiệm, cuộc đua này còn "lây sang" hình thức ủy thác chứng chỉ tiền gửi. Ông N.S (ở TP.HCM) cho biết vừa mua chứng chỉ tiền gửi qua app của một NH với tên gọi là tiền gửi tối ưu. Số tiền mua chứng chỉ tiền gửi là 100 triệu đồng, kỳ hạn 2 tháng với lãi suất 5%/năm. Số tiền này được giải thích là khách hàng đồng ý ủy thác 100 triệu đồng cho NH nhận từ bên thứ 3 là công ty chứng khoán. Nếu so sánh với lãi suất tiết kiệm kỳ hạn 2 tháng thì không NH nào có mức lãi suất 5%/năm vì quy định lãi suất huy động trần cho kỳ hạn dưới 6 tháng hiện nay là 4,75%/năm. Tương tự, NH M. đang tung ra chương trình tiền gửi siêu linh hoạt, thực chất là chứng chỉ tiền gửi với lãi suất kỳ hạn 3 tháng lên 5,3%/năm, 6 tháng lên 8%/năm, và 12 tháng lên 9,2%/năm.
Lãi suất hết rẻ
Tính đến cuối tháng 11, số liệu báo cáo từ NH Nhà nước cho thấy, dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế đạt 18,2 triệu tỉ đồng, tăng 16,56% so với đầu năm (cùng kỳ năm trước tăng 11,47%). Trong khi huy động vốn đạt 17,14 triệu tỉ đồng, tăng 12,05% so với đầu năm (cùng kỳ năm trước tăng 7,01%). Nhiều dự báo tăng trưởng dư nợ tín dụng năm nay sẽ lên 18 - 20% nên các NH cần vốn cho hoạt động cuối năm. Điều đó lý giải tình trạng các nhà băng đua nhau tăng lãi suất tiền gửi những ngày vừa qua.
Theo ông Nguyễn Thế Minh - Giám đốc Phân tích Khối Khách hàng cá nhân Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam: Một số NH đang bị "nóng" nhu cầu vốn, đặc biệt chỉ còn vài ngày nữa hết năm thường cần vốn lớn.
"Hết tháng 12, NH cũng phải chốt sổ, lo thanh khoản, đẩy cho vay… nên khi NH này tăng lãi suất lên thì NH khác cũng phải tăng theo. Trong đợt tăng lãi suất lần này đã có sự xuất hiện của các NH quốc doanh. Điều này cho thấy khối NH quốc doanh hụt hơi trong huy động nên cần tăng lãi suất lên cao", ông Minh phân tích và nói: Nhìn vào tăng trưởng tín dụng của các NH trong năm 2025 có thể thấy quý 1 và 2 tăng chậm, từ quý 3 trở về cuối năm thì tăng nhanh hơn. Các NH quốc doanh cho vay đầu tư công lớn nên cần vốn nhiều. Trong khi nguồn tiền nhàn rỗi không chỉ chạy từ NH này sang NH kia mà còn hút cả vốn từ chứng khoán. Gần đây, thị trường chứng khoán có chững lại, không sôi động như trước nên tiền nhàn rỗi có thể đang tạm trú qua kênh tiết kiệm.
Với đà tăng lãi suất tiết kiệm hiện nay, ông Nguyễn Thế Minh dự báo lãi suất qua năm 2026 có thể ổn định trở lại trong quý 1 khi thanh khoản hệ thống NH tốt hơn. Tuy nhiên, qua quý 2, tăng trưởng tín dụng có thể tăng nhanh hơn, đòi hỏi nguồn vốn cho vay cũng tăng, mặt bằng lãi suất ở NH quốc doanh và NH lớn có thể lên 6,5 - 7%/năm. Thêm vào đó, nguồn vốn tiết kiệm không những cạnh tranh giữa các NH với nhau mà còn cạnh tranh với các kênh khác như chứng khoán. Các công ty chứng khoán hiện nay có chi phí vốn trung bình khoảng 7 - 8%/năm. Chính vì vậy, dự báo mặt bằng lãi suất năm sau sẽ không còn rẻ như năm 2025.
PGS-TS Phạm Thế Anh, Trưởng khoa Kinh tế Đại học Kinh tế quốc dân, cho rằng lãi suất tăng là biểu hiện thắt chặt chính sách tiền tệ. Tuy nhiên, lãi suất thấp không có nghĩa hỗ trợ kinh tế tăng trưởng và tăng lên không có nghĩa tác động đến tăng trưởng kinh tế cho mục tiêu 2 con số cho năm 2026. Lãi suất cần phù hợp để duy trì kinh tế vĩ mô, ổn định đồng tiền, kiểm soát lạm phát. Nếu lạm phát quanh mức 4% thì lãi suất tối thiểu 6% mới ổn định. Đồng thời cũng phải xem lãi suất trên thế giới, nếu xoay quanh 4% thì trong nước ở mức 6 - 7%/năm mới giữ được giá trị đồng tiền và dòng vốn ngoại.
"Lãi suất, đặc biệt là lãi suất cho vay ở mức thấp sẽ gây hệ lụy là dòng vốn chảy vào các kênh đầu tư như bất động sản. Tuy nhiên, lãi suất cho vay cao thì khối sản xuất kinh doanh, đặc biệt những doanh nghiệp dùng tài chính sẽ gặp khó khăn", ông Phạm Thế Anh nói.
Lãi suất có thể tăng
Ông Nguyễn Quang Huy, Khoa Tài chính ngân hàng Trường Đại học Nguyễn Trãi, cho rằng việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã bắt đầu giảm lãi suất và để ngỏ khả năng tiếp tục điều chỉnh theo hướng nới lỏng chính sách tiền tệ trong năm 2026, góp phần hạ nhiệt áp lực lên USD. Điều này sẽ giúp giảm sức ép tỷ giá đối với các nền kinh tế mới nổi, trong đó có Việt Nam. Khi áp lực tỷ giá dịu đi, dư địa điều hành chính sách tiền tệ trong nước trở nên linh hoạt hơn, cho phép NH Nhà nước duy trì mặt bằng lãi suất ở mức thấp, hợp lý nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế mà vẫn bảo đảm ổn định vĩ mô.
