Mòn mỏi chờ các tuyến đường "đối ngoại"
Những ngày này, dọc tuyến đường Nguyễn Khoái (Q.4 cũ) rầm rầm tiếng máy móc phá dỡ nhà, lùi nhà sâu vào bên trong để dành mặt bằng bàn giao cho chủ đầu tư thực hiện dự án xây dựng cầu đường Nguyễn Khoái. Trong gần 1 năm qua, hơn 100 nhà dân trên tuyến đường đã rục rịch tháo dỡ nhà, sau đó nhanh chóng sửa sang, ổn định lại cuộc sống. Có hộ chỉ phải giải tỏa một phần nhà ở, có hộ phải giải tỏa trắng.
Phối cảnh cầu Cần Giờ
Ảnh: Sở Xây dựng TP.HCM
Từng là một trong những dự án "khốn khổ" nhất vì vướng phần mặt bằng, thời điểm tái khởi động hồi đầu năm 2024, không ít người còn hoài nghi về tính khả thi, thậm chí dự đoán công trình lại tiếp tục chờ thêm nhiều năm nữa mới triển khai nổi. Do đó, tiến độ giải phóng mặt bằng "thần tốc" của dự án chỉ 1 năm qua khiến ai cũng bất ngờ.
Với hàng trăm hộ dân sinh sống ở khu vực này, việc cầu đường Nguyễn Khoái mau chóng được triển khai là mong mỏi từ năm 2016 khi dự án mới được đưa vào quy hoạch. Vì ai cũng hiểu, công trình khi hoàn thành sẽ giúp giảm ùn tắc giao thông, giúp việc đi lại, sinh hoạt của chính họ thuận tiện, dễ dàng hơn. Thời gian qua, tình trạng ùn tắc giao thông tại các trục đường chính như Nguyễn Tất Thành - cầu Tân Thuận 2; Nguyễn Hữu Thọ - cầu Kênh Tẻ; đường Phạm Hùng - cầu Nguyễn Tri Phương; đường Dương Bá Trạc - cầu Nguyễn Văn Cừ… khiến việc đi lại giữa Q.1 (cũ), Q.4 (cũ) và Q.7 (cũ) trở thành nỗi ám ảnh của người dân.
"Gia đình tôi ở đây đã hơn 30 năm. Gần 10 năm trước, cán bộ địa phương có vận động mọi người giao mặt bằng để mở đường, làm cầu. Nhưng lúc đó đời sống còn khó khăn, nghĩ đến phải đập nhà, đâu ai muốn. Vì tiền đền bù không được bao nhiêu, rồi đường sá thấy cũng chưa khẩn cấp lắm nên quanh đây hàng xóm không ai chịu. Thế nhưng dự án vẫn ở đó, nhà vẫn trong diện quy hoạch, mà đường sá thì ngày càng ùn tắc. Thỉnh thoảng cán bộ địa phương lại xuống khảo sát, rồi vận động mọi người. Nhìn thấy hình công trình to đẹp, TP hỗ trợ người dân cũng hợp lý nên giờ ai cũng muốn dự án làm sớm, làm nhanh cho xong. Có đường mới, mọi người đi lại dễ dàng hơn, buôn bán kinh doanh cũng thuận lợi hơn", ông Trần Minh (gần 60 tuổi, ngụ trên đường Nguyễn Khoái) chia sẻ.
Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP.HCM (chủ đầu tư), dự án cầu đường Nguyễn Khoái có tổng mức đầu tư hơn 3.724 tỉ đồng. Trong đó chi phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư và di dời hạ tầng kỹ thuật chiếm 1.392 tỉ đồng, chi phí xây dựng 1.619 tỉ đồng. Riêng công tác bồi thường (thực hiện trên địa bàn Q.4 trước đây) có 147 trường hợp bị ảnh hưởng, gồm 21 tổ chức và 126 hộ dân, tổng diện tích thu hồi 8.938 m²; trong đó 12 hộ dân bị giải tỏa toàn bộ; tổng kinh phí bồi thường ước hơn 1.000 tỉ đồng. Dự kiến, việc bàn giao mặt bằng sẽ hoàn tất trong tháng 10 này, đảm bảo điều kiện để dự án khởi công ngay tháng sau và hoàn thành vào quý 4/2027.
Với những người đang sinh sống ở khu Nam TP.HCM (phía Q.7, H.Nhà Bè cũ), thông tin dự án cầu đường Nguyễn Khoái sẽ khởi công vào tháng 11 được coi như nắng hạn gặp mưa rào. Bởi trong suốt 2 năm qua, cửa ngõ phía nam là một trong những khu vực có nhiều dự án giao thông trọng điểm được đưa vào sử dụng nhất như cầu Long Kiểng, cầu Rạch Đĩa nối dài đường Lê Văn Lương kéo ra Nguyễn Văn Linh, hầm chui nút giao Nguyễn Văn Linh - Nguyễn Hữu Thọ, nút giao lớn nhất khu Nam TP… Thế nhưng dù lễ thông xe, khánh thành cứ nối tiếp liên tục nhưng kẹt xe vẫn hoàn kẹt.
Nguyên nhân chính là các dự án mới chủ yếu giảm áp lực cho giao thông nội khu, còn đường kết nối về phía trung tâm vẫn chỉ dựa vào 3 đường nối cầu vốn đã quá tải nghiêm trọng là đường Nguyễn Hữu Thọ nối cầu Kênh Tẻ, đường Nguyễn Tất Thành nối cầu Khánh Hội và đường Dương Bá Trạc nối cầu Nguyễn Văn Cừ. Trong đó, đường Nguyễn Tất Thành theo khảo sát là tuyến đường quá tải nhất TP.HCM, đường Nguyễn Hữu Thọ - cầu Kênh Tẻ luôn nằm trong danh sách những tuyến cầu đường ùn tắc bậc nhất TP. Nhiều người trước đây kẹt cầu Kênh Tẻ quá, phải né sang cầu Nguyễn Văn Cừ nhưng giờ cũng đành thôi vì đi cầu nào cũng kẹt như nhau.
Chờ "phép màu" từ những dự án ngàn tỉ
Bên cạnh cầu đường Nguyễn Khoái, UBND TP.HCM vừa ban hành quyết định duyệt kế hoạch thi tuyển phương án kiến trúc hạng mục cầu vượt tuyến chính (đường trên cao) thuộc dự án thành phần 2, nâng cấp đường trục Bắc - Nam. Đoạn nâng cấp nằm trên trục đường Nguyễn Hữu Thọ từ Nguyễn Văn Linh đến cao tốc Bến Lức - Long Thành có chiều dài khoảng 8 km, tổng mức đầu tư gần 9.894 tỉ đồng. Trên tuyến có 2 nút giao quan trọng tại đường Nguyễn Văn Linh và cao tốc Bến Lức - Long Thành để tăng khả năng kết nối. Tổng mức đầu tư dự án khoảng 9.894 tỉ đồng, theo hình thức BOT, dự kiến khởi công năm 2026 và hoàn thành sau 2 năm. Tiếp nối, nút giao Bến Lức - Long Thành sẽ được kết nối với đường Rừng Sác (Cần Giờ) bằng 1 nút giao liên thông khác mức, kết hợp đảo xuyến trung tâm bán kính 50 m, nối ra đường Rừng Sác mở tới 8 làn xe, quy mô cao tốc, được bố trí 2 hầm chui hai chiều, ưu tiên hướng lưu thông ra cầu Cần Giờ. Công trình có tổng mức đầu tư gần 3.000 tỉ đồng, dự kiến khởi công quý 2/2026, hoàn thành quý 1/2028, giúp kết nối hiệu quả khu Nam với cao tốc Bến Lức - Long Thành.
Phối cảnh cầu đường Nguyễn Khoái
Ảnh: Sở Xây dựng TP.HCM
Cùng đặt mục tiêu về đích năm 2028, dự án cầu đường Bình Tiên dài 3,66 km, trong đó 3,1 km cầu vượt trên cao rộng 4 - 6 làn xe, bắt đầu từ Phạm Văn Chí (Q.6 cũ), vượt kênh Tàu Hũ, kênh Đôi, nối vào Nguyễn Văn Linh (H.Bình Chánh cũ) cũng đang gấp rút hoàn thành nghiên cứu khả thi, dự kiến trình vào cuối năm nay để khởi công ngay trong năm sau. Đây là một trong những dự án BOT thực hiện theo Nghị quyết 98, nguồn vốn gần 6.300 tỉ đồng, sau khi hoàn thành sẽ tạo trục giao thông hướng tâm kết nối trung tâm với Nam Sài Gòn, Hiệp Phước, đồng thời liên kết các tuyến Vành đai 2, 3, 4, tăng khả năng kết nối vùng với ĐBSCL.
Ngoài ra, 2 dự án được kỳ vọng rất lớn là cầu Cần Giờ thay thế phà Bình Khánh và metro Cần Giờ cũng đang xúc tiến khẩn trương, mục tiêu hoàn thành vào 2028, nối trực tiếp khu Nam tới cực phát triển mới rất mạnh của TP.HCM.
Như vậy, theo kế hoạch, từ nay đến năm 2028 sẽ có 6 dự án với tổng vốn đầu tư hơn 100.000 tỉ đồng hoàn thành, không chỉ "giải cứu" những tuyến đường đang mỗi ngày gánh hàng vạn phương tiện từ khu Nam đổ về trung tâm, mà còn kết nối đi nhiều hướng, mở không gian phát triển cực lớn về cửa ngõ phía nam TP.HCM.
Sở Xây dựng đánh giá khu Nam TP.HCM hiện chịu áp lực giao thông rất lớn, thường xuất hiện tình trạng ùn ứ tại các tuyến đường huyết mạch kết nối vào khu vực trung tâm như đường Nguyễn Hữu Thọ, Nguyễn Tất Thành, cầu Nguyễn Văn Cừ - Dương Bá Trạc... Các tuyến đường hiện hữu gần như không thể mở rộng bởi chi phí giải phóng mặt bằng quá lớn. Cầu Nguyễn Khoái sau khi hình thành sẽ giảm tải rất tốt cho các tuyến đường trên, làm hạn chế các nút giao cắt, xung đột giao thông. Từ đó giảm hẳn tình trạng ùn tắc giao thông cho khu nam.
