Hiện Quốc hội đã có dự thảo Nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành luật Đất đai đã quy định nhiều cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về giá đất.
Qua đó tạo thuận lợi cho chính quyền địa phương trong tổ chức thi hành luật Đất đai, vừa bảo đảm hài hòa lợi ích của nhà nước đại diện cho lợi ích công cộng và người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp, vừa bảo đảm nguồn thu ngân sách nhà nước từ đất đai.
Trong đó giá đất tính bồi thường về đất, giá đất tái định được tính theo giá đất trong bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất (hệ số K) quy định tại Nghị quyết này.
Đa số người dân tái định cư là những người yếu thế
Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) điều này sẽ tạo thuận lợi trong việc đạt được sự đồng thuận của người có đất bị thu hồi.
Điển hình là trường hợp nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án đường Vành đai 3 năm 2023 thì UBND TP.HCM đã ban hành quyết định cá biệt về hệ số K áp dụng cho dự án. Trong đó có hệ số điều chỉnh giá đất bằng 35 lần giá đất trong bảng giá đất tại một số vị trí đất tại huyện Hóc Môn (cũ).
Tuy nhiên, ông Lê Hoàng Châu rất "băn khoăn" và đề nghị xem xét lại quy định giá đất tái định cư. Bởi lẽ người được nhận đất ở tái định cư trong trường hợp không đủ điều kiện bồi thường về đất ở. Trong đó có những trường hợp người có đất bị thu hồi chỉ được nhận suất đất ở tái định cư tối thiểu và thường là người yếu thế trong xã hội, họ là những người bị hạn chế về năng lực tài chính.
Do đó, ông đề xuất cần thiết quy định mức thu bằng 20% giá đất trong bảng giá đất nhân hệ số K nhân diện tích đất ở, thay vì thu 100% theo bảng giá đất nhân hệ số K nhân diện tích đất ở được bố trí tái định cư.
Đo dó ông Lê Hoàng Châu đề xuất mức thu 20% so với giá đất trong bảng giá đất
ẢNH: ĐÌNH SƠN
Ông Lê Hoàng Châu đã đưa ra ví dụ các trường hợp tại đường D, xã X có giá đất ở theo bảng giá đất là 10 triệu đồng/m2, giá đất nông nghiệp là 300.000 đồng/m2, có hạn mức giao đất ở là 200 m2, có hệ số K là 1,5, có khu tái định cư với mỗi nền nhà 50 m2.
Trong đó có hộ tái định cư A và các hộ gia đình như hộ gia đình xin chuyển mục đích sử dụng đất 50 m2 đất nông nghiệp thành đất ở thì các trường hợp mà hộ tái định cư A và hộ gia đình B nộp tiền sử dụng đất theo các trường hợp sau đây:
Trường hợp 1: Nếu tính theo giá đất trong bảng giá đất và hệ số K theo quy định tại dự thảo Nghị quyết thì hộ tái định cư A phải nộp tiền sử dụng đất rất cao theo công thức tính như sau: 10 triệu đồng/m2 x 50 m2 x 1,5 = 750 triệu đồng.
Trường hợp 2: Nếu thực hiện theo quy định luật Đất đai 2024 thì hộ tái định cư A nộp tiền sử dụng đất thấp hơn một chút theo công thức tính như sau: 10 triệu đồng/m2 x 50 m2 = 500 triệu đồng.
Trường hợp 3: Nếu tính theo giá đất trong bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất theo quy định tại dự thảo Nghị quyết và áp dụng mức thu bằng 30% thì hộ tái định cư A nộp tiền sử dụng đất thấp hơn theo công thức tính như sau: 10 triệu đồng/m2 x 50 m2 x 1,5 x 30% = 225 triệu đồng.
Trường hợp 4: Cũng trên con đường D này có hộ gia đình B xin chuyển mục đích sử dụng đất 50 m2 đất nông nghiệp thành đất ở thì nộp tiền sử dụng đất thấp hơn nữa được tính theo quy định dự thảo Nghị quyết như sau: (10 triệu đồng/m2 - 300.000 đồng/m2) x 50 m2 x 1,5 x 30% = 218,25 triệu đồng.
Nếu theo đề nghị của ông Lê Hoàng Châu, với mức thu bằng 20% thì hộ gia đình B chỉ nộp tiền sử dụng đất được tính theo công thức như sau: (10 triệu đồng/m2 - 300.000 đồng/m2) x 50 m2 x 1,5 x 20% = 145,5 triệu đồng.
Từ các trường hợp trên đây, ông Lê Hoàng Châu mới đề nghị sửa đổi dự thảo Nghị quyết theo hướng mức thu bằng 20% giá đất trong bảng giá đất nhân hệ số K nhân diện tích đất ở để đảm bảo có tình có lý đối với người tái định cư.
