Căn cứ để lập quy hoạch sử dụng đất cấp xã gồm: Quy hoạch tỉnh, quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của xã và hiện trạng sử dụng đất, biến động đất đai, tiềm năng đất đai; nhu cầu, khả năng sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực và tổ chức, cá nhân trên địa bàn. Việc xác định nhu cầu sử dụng đất ở, đất khu đô thị, đất khu dân cư nông thôn dựa trên cơ sở dự báo dân số, điều kiện hạ tầng, cảnh quan, môi trường theo quy định của pháp luật về xây dựng.
Nội dung quy hoạch sử dụng đất cấp xã bao gồm: Định hướng sử dụng đất, tầm nhìn đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh; bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; các chỉ tiêu sử dụng đất theo loại đất gồm chỉ tiêu sử dụng đất do cấp tỉnh phân bổ và diện tích các loại đất còn lại.
Tuy nhiên, việc này gặp phải một số vướng mắc tại địa phương. Chính vì vậy, đa số các tỉnh thành phía bắc mong muốn dự thảo sửa đổi luật Đất đai bỏ quy hoạch sử dụng đất cấp xã 10 năm, thay bằng kế hoạch 5 năm để thuận tiện trong áp dụng.

Nhiều đề xuất bỏ quy hoạch sử dụng đất cấp xã
ẢNH: ĐÌNH SƠN
Các địa phương phản ánh rằng, tình trạng nhiều quy hoạch vừa ban hành đã phải điều chỉnh, trong khi kế hoạch sử dụng đất cấp xã 5 năm đã có thể phản ánh đầy đủ nội dung yêu cầu. Do đó, việc thay quy hoạch bằng kế hoạch thì sẽ thuận tiện hơn cho việc điều chỉnh. Chính quyền Trung ương và cấp tỉnh chỉ cần khống chế về mặt chỉ tiêu.
Không chỉ các địa phương, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đề xuất bỏ quy hoạch sử dụng đất cấp xã, chỉ giữ lại kế hoạch sử dụng đất cấp xã dựa trên chỉ tiêu phân bổ từ cấp tỉnh. Cách làm này nhằm tinh giản thủ tục, tránh tình trạng chồng chéo, đồng thời tăng cường tính thống nhất từ trên xuống.
Tại cuộc họp về sửa luật Đất đai mới đây, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà cũng đồng tình với định hướng quản lý đất đai dựa trên các quy hoạch đô thị, nông thôn hiện hữu thay cho quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Bởi cả nước có quy hoạch phủ kín về đô thị và nông thôn ở cấp quốc gia, cấp tỉnh và cấp xã gần như thay thế cho quy hoạch sử dụng đất đai. Nếu quy hoạch đã phủ kín, gồm cả quy hoạch đầy đủ hạ tầng kinh tế - xã hội, thì đất đai sẽ được quản lý hiệu quả.