Dấu mốc quan trọng của ngành cao su Việt Nam
Ngày 15.9, tại Phnom Penh (Campuchia), Công ty CP Cao su Chư Sê - Kampong Thom (CRCK), thành viên Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (VRG), chính thức trở thành doanh nghiệp đầu tiên trên thế giới đạt chứng nhận Hệ thống thẩm định chuyên sâu theo Quy định chống phá rừng của Liên minh châu Âu (PEFC EUDR DDS).
Toàn cảnh khuôn viên và rừng cao su bạt ngàn của Cao su Chư Sê - Kampong Thom nhìn từ trên cao
ẢNH: PHẠM NGUYỄN
Buổi lễ trao chứng nhận có sự hiện diện của lãnh đạo VRG, PEFC, OXFAM và Bộ Nông Lâm Ngư nghiệp Campuchia. Đại diện Intertek, tập đoàn toàn cầu về đảm bảo chất lượng, đã trực tiếp trao chứng nhận. Theo luật EUDR, các sản phẩm như cao su nhập khẩu vào Liên minh châu Âu (EU) phải chứng minh không có nguồn gốc từ đất bị phá rừng sau ngày 31.12.2020, kèm dữ liệu truy xuất nguồn gốc và định vị địa lý chi tiết.
Chứng nhận PEFC EUDR DDS là sự xác nhận độc lập rằng doanh nghiệp đã xây dựng và vận hành thành công hệ thống kiểm soát để tuân thủ Quy định Chống phá rừng của Liên minh châu Âu (EUDR).
Theo luật EUDR, các sản phẩm như cao su nhập khẩu vào Liên minh châu Âu (EU) phải chứng minh không có nguồn gốc từ đất bị phá rừng sau ngày 31.12.2020, với dữ liệu truy xuất nguồn gốc và định vị địa lý chi tiết.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Nguyễn Huy - Tổng giám đốc Intertek Việt Nam, nhấn mạnh: "Việc trao chứng nhận PEFC EUDR DDS cho đơn vị đầu tiên trên thế giới hôm nay không chỉ là sự công nhận cho những nỗ lực vượt bậc của Cao su Chư Sê - Kampong Thom, mà còn là minh chứng cho cam kết của Intertek trong việc đồng hành cùng doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu. Hệ thống được thẩm định nghiêm ngặt của chúng tôi đảm bảo tính minh bạch và độ tin cậy cao nhất, giúp doanh nghiệp tự tin bước vào các thị trường khó tính nhất".
Để đạt được chứng nhận, CRCK đã triển khai hệ thống thẩm định toàn diện trên hơn 16.268 ha cao su tại Kampong Thom, Campuchia.
Quá trình này bao gồm thiết lập hệ thống truy xuất nguồn gốc đến từng lô đất, thu thập và số hóa dữ liệu GPS toàn bộ vùng trồng, xây dựng quy trình đánh giá, giảm thiểu rủi ro phá rừng và vượt qua cuộc đánh giá độc lập khắt khe của chuyên gia Intertek.
Ông Bùi Dương Khánh, đại diện Ban lãnh đạo CRCK, chia sẻ: "Đây không chỉ là một chứng nhận, mà là lời cam kết mạnh mẽ nhất của chúng tôi đối với các đối tác, khách hàng và cộng đồng về một nền sản xuất hoàn toàn có trách nhiệm, minh bạch và bền vững. Chúng tôi đã sẵn sàng cho những yêu cầu khắt khe nhất của thị trường toàn cầu".
Hành trình từ gian khó đến vị thế đầu tàu
CRCK được thành lập ngày 15.7.2009 theo quyết định của Hội đồng quản trị VRG, trụ sở đặt tại xã Popok, huyện Stoung, tỉnh Kampong Thom. Khi mới bắt đầu, công ty chỉ có 5 cán bộ chủ chốt, phải thuê nhà cách dự án 25 km để ở, ngày ngày đi vận động bà con vào làm việc. Những kỹ sư nông học, cán bộ người Campuchia tốt nghiệp tại Việt Nam đã vượt qua muôn vàn thiếu thốn để bén rễ cây cao su trên đất bạn.
Lãnh đạo Intertek trao chứng nhận PEFC EUDR DDS cho Công ty cao su Chư Sê - Kampong Thom
ẢNH: C.S
Theo chương trình hợp tác Việt Nam - Campuchia, từ năm 2007 công ty bắt tay trồng mới và chỉ trong 5 năm đã hoàn thành kế hoạch trước 3 năm, với 16.268,68 ha cao su xanh tốt. Năm 2013, CRCK lập kỷ lục ngành khi trồng 4.539 ha chỉ trong một năm, bình quân mỗi năm hơn 3.250 ha, hoàn thành 110,46% kế hoạch. Đây là dự án có quy mô lớn nhất trong các đơn vị đầu tư nước ngoài của VRG.
Đến năm 2016, công ty được phép khai thác thí điểm, chỉ một năm sau sản lượng đã đạt 2.521,48 tấn, vượt 17,83% kế hoạch. Nhà máy chế biến mủ Stoung CRCK2 công suất 32.400 tấn/năm được hoàn thành chỉ trong 9 tháng - nhanh nhất lịch sử ngành, với chi phí thấp nhất, bình quân 7 triệu đồng/tấn, đạt chuẩn ISO 9001:2015 và ISO 14001:2015.
Năm 2024, bất chấp thời tiết khắc nghiệt, CRCK vẫn đạt 29.494,34 tấn mủ, đạt 101% kế hoạch; năng suất 1,81 tấn/ha; thu mua 8.168,02 tấn (vượt 545% kế hoạch); chế biến 40.030,03 tấn; doanh thu 1.304,19 tỉ đồng, tăng 17% so kế hoạch; lợi nhuận trước thuế 301,30 tỉ đồng, vượt 49%; nộp ngân sách 63,05 tỉ đồng. Thu nhập bình quân người lao động đạt 9,5 triệu đồng/tháng, quỹ lương 420,13 tỉ đồng. Công ty dành 3,301 tỉ đồng cho an sinh xã hội.
6 tháng đầu năm 2025, doanh thu đạt 861,34 tỉ đồng (60,92% kế hoạch), lợi nhuận 224,87 tỉ đồng (72,32%); sản lượng khai thác 9.681,52 tấn, thu mua 4.078,67 tấn, tiêu thụ 17.640 tấn, giá bán bình quân 47 triệu đồng/tấn, vượt 15,69% kế hoạch.
Thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển bền vững
CRCK được xem là đơn vị dẫn đầu ngành về ứng dụng công nghệ số. Phần mềm Base.vn được sử dụng xuyên suốt quy trình duyệt kế hoạch, nghiệm thu, tạm ứng, báo cáo sản lượng, chấm công, cấp phát vật tư. Hệ thống quản lý nhà máy và truy xuất nguồn gốc bảo đảm sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn PEFC-CoC và EUDR của EU.
Phần mềm quản lý chất lượng cho phép tích hợp dữ liệu tự động từ thiết bị đo lường, theo dõi - phân tích trực tuyến. Quản lý vườn cây bằng GPS giúp định vị nhanh, tiết kiệm 300 triệu đồng/năm chi phí xăng dầu. Công ty đẩy mạnh cơ giới hóa với máy rửa chén mủ, máy tời, giàn mủ tạp chống bẩn… vừa nâng cao năng suất vừa giảm lao động thủ công.
Bộ máy gọn nhẹ, tỷ lệ lao động gián tiếp chỉ 3,35% nhưng vận hành hiệu quả. Hạ tầng CNTT phủ sóng 4G đến hầu hết diện tích vườn cây, nhân sự được đào tạo thành thạo công nghệ.
Về kinh tế, công ty đứng đầu ngành về tăng trưởng, trả hết nợ vay dài hạn trước 5 năm, tiết kiệm 276,08 tỉ đồng lãi vay; hạ giá thành đầu tư còn 164 triệu đồng/ha, tiết kiệm 748 tỉ đồng. Mục tiêu dài hạn: lợi nhuận/doanh thu 26% đến 2025, 31,02% từ 2026; lợi nhuận/vốn góp 9% và 17,32%. Công ty dự kiến mở ngành chế biến gỗ công suất 150.000 m³/năm, triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn nông lâm kết hợp.
Về xã hội, CRCK giải quyết việc làm cho hàng nghìn lao động, cấp miễn phí hơn 1.225 căn nhà (6,6 triệu USD), hỗ trợ gạo, bảo hiểm, dịch vụ tiện ích; xây trường học trị giá 78.000 USD, trạm y tế 27.000 USD, chùa 295.000 USD. Hạ tầng khu vực được cải thiện mạnh mẽ với 700 km đường, điện, viễn thông, chợ, siêu thị; góp phần thắt chặt quan hệ hữu nghị Việt Nam - Campuchia.
Về môi trường, CRCK vận hành hệ thống xử lý nước thải 1.200 m³/ngày đêm, tiên phong dùng nhiên liệu Biomass thay DO, giảm phát thải, duy trì môi trường sinh thái trên hơn 16.268 ha.
Từ một dự án gian nan những ngày đầu khai phá, CRCK hôm nay đã vươn lên trở thành hình mẫu phát triển bền vững của ngành cao su Việt Nam trên đất Campuchia, vừa dẫn đầu về sản lượng, lợi nhuận, vừa tiên phong trong chuẩn mực môi trường - xã hội - quản trị, đủ sức chinh phục các thị trường khó tính nhất thế giới.
