Thị trường nhiều lo lắng
Tại hội thảo, giám tuyển Lý Đợi bày tỏ băn khoăn về một thị trường mỹ thuật nội địa, đúng hơn là một thị trường nội địa lành mạnh. Theo ông Lý Đợi, trong sơ đồ mỹ thuật Đông Dương và Đông Nam Á nói chung, mỹ thuật VN chẳng thiếu tiếng nói đặc sắc, nhưng luôn thiếu địa vị cao. Lý do của điều này, theo ông, là "thiếu thị trường nội địa lành mạnh, thiếu nền nghiên cứu và phê bình đúng tầm vóc, thiếu chiến lược tiếp thị cấp độ quốc gia, thiếu hệ thống định giá và bảo hiểm, ngân hàng phò trợ".
Tranh của họa sĩ Thành Chương bị ghi tên người khác trong triển lãm Những bức tranh trở về từ châu Âu
ẢNH: LỆ CHI
Với điện ảnh, nhà phê bình Lê Hồng Lâm đánh giá cao sự thắng thế gần đây của điện ảnh trong nước thông qua doanh thu. Mặc dù vậy, ông Lâm vẫn cho rằng thị trường điện ảnh Việt vẫn còn không ít hạn chế. Số lượng phim sản xuất mỗi năm chỉ 30 - 40 phim (so với Hàn Quốc trên 200 phim), phần lớn là phim kinh dị chất lượng thấp. Ngân sách sản xuất thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực, ảnh hưởng đến chất lượng kỹ thuật và hiệu ứng hình ảnh. Thiếu nhân lực có chuyên môn, dẫn đến thiếu hụt nhân sự trong các khâu như sản xuất, biên kịch, dựng phim… Bên cạnh đó, cơ cấu phát hành bị chi phối bởi các công ty nước ngoài khiến ngành phim Việt đối diện với nguy cơ chảy máu lợi nhuận ra nước ngoài.
Những thay đổi cần thiết
GS-TS Trần Thanh Hiệp, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Sân khấu điện ảnh Hà Nội, nhắc tới việc thay đổi mô hình đào tạo. Theo đó, mô hình cũ chỉ đào tạo chủ nhiệm phim (gắn với cách sản xuất bao cấp bằng kinh phí nhà nước), còn hiện tại thị trường cần những giám đốc sản xuất với các kỹ năng khác biệt. "Tôi nghĩ giám đốc sản xuất phim cũng là một nghề, tổ chức sản xuất một bộ phim từ khâu đầu đến khâu cuối, quảng bá, đưa phim đến người xem cũng là một nghề đòi hỏi tài năng… Tôi nghĩ đã đến lúc LHP VN cũng cần có giải thưởng cho nhà sản xuất phim như với đạo diễn, biên kịch, quay phim", GS Hiệp nêu ý kiến.
Những hệ đo lường điện ảnh cũng được nhắc tới tại hội thảo. Chẳng hạn, ông Nguyễn Khánh Dương của Box Office Vietnam nhắc tới các thống kê phòng vé minh bạch, giúp thị trường phát triển nhanh và bền vững hơn. "Ở Mỹ, số liệu hằng ngày giúp nhà sản xuất và rạp chiếu điều chỉnh kế hoạch kịp thời. Ở Hàn Quốc, dữ liệu tập trung tạo nên điểm tựa chung cho toàn ngành. Châu Âu sử dụng lượt khán giả để so sánh giữa các nước, còn Nhật Bản kết hợp theo dõi tuần và tổng kết năm để nắm xu hướng dài hạn", ông Dương cho biết.
Trong khi đó, tình trạng thiếu và yếu nhân lực quản lý có khả năng vận hành gallery là điều Th.S Nguyễn Lan Hương, Vụ Khoa học công nghệ, đào tạo và môi trường (Bộ VH-TT-DL), nhắc tới. Theo đó, Bộ đã triển khai đề án Đào tạo nhân lực văn hóa, nghệ thuật 2016 - 2020, định hướng đến năm 2030, song tập trung chủ yếu vào biểu diễn nghệ thuật, điện ảnh, chưa có sự chú trọng đến lĩnh vực mỹ thuật, hội họa. Trong khi đó, trên thế giới, giám tuyển là một nghề được chuẩn hóa với hệ thống đào tạo chính quy.
