Tháng 7.2023, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 822 phê duyệt Quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt Ngũ Hành Sơn. Đến tháng 9.2023, UBND TP.Đà Nẵng ban hành Kế hoạch 174 về triển khai Quyết định 822.
Nhiều hạng mục cần lùi tiến độ
Theo báo cáo rà soát của Sở VH-TT-DL TP.Đà Nẵng, thời gian qua TP đã tổ chức công bố, công khai quy hoạch, số hóa hồ sơ và duy trì việc cập nhật thông tin trên các phương tiện chính thức… Ban Quản lý (BQL) dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp TP cũng đã hoàn thành một số mốc ranh giới bảo tồn vào tháng 8.2025. Công tác giải phóng mặt bằng cũng đang được đẩy mạnh, với 881 trên tổng số hơn 1.600 hồ sơ thu hồi đất đã xử lý. Trong kế hoạch vốn năm 2025, TP.Đà Nẵng đã giải ngân trên 52 tỉ đồng trong tổng số 100 tỉ đồng bố trí cho nhiệm vụ này. Cùng với đó, nhiều nhóm dự án thành phần bắt đầu được triển khai.

Danh thắng Ngũ Hành Sơn đang đứng trước cuộc quy hoạch lớn chưa từng có
ẢNH: HOÀNG SƠN
Sở VH-TT-DL đang hoàn thiện hồ sơ trình chủ trương đầu tư dự án tu bổ tường bao và cổng hành cung chùa Tam Thai, đồng thời khảo sát phương án chiếu sáng nghệ thuật các ngọn núi. BQL dự án xây dựng công trình giao thông và nông nghiệp tiến hành lựa chọn nhà thầu thi công công viên tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ P.Ngũ Hành Sơn.
Trong khi đó, 8 hạng mục khác liên quan đến cảnh quan và hạ tầng kỹ thuật đang trong giai đoạn lập hồ sơ, chờ điều chỉnh kế hoạch. Các dự án TP giao BQL dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp làm chủ đầu tư chủ yếu ở giai đoạn triển khai hồ sơ báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư.

Lượng khách đến với Ngũ Hành Sơn ngày càng đông, đòi hỏi công tác quy hoạch phải nhanh hơn nữa để đáp ứng nhu cầu
Đáng chú ý, theo đề xuất của Sở VH-TT-DL về điều chỉnh Kế hoạch 174 cho thấy hàng loạt hạng mục quan trọng được đề nghị kéo dài thời gian thực hiện so với mốc ban đầu. Nếu như nhiều nội dung trước đây được ấn định trong giai đoạn 2023 - 2025 thì nay đều lùi sang năm 2026. Điển hình là việc xây dựng lộ trình thu hồi đất, bàn giao để triển khai các dự án thành phần hay các hạng mục chỉnh trang cảnh quan, kiến trúc…
Những công việc có tính chất nghiên cứu, bảo tồn như thẩm tra, khai quật khảo cổ học hoặc bố trí nguồn vốn thực hiện quy hoạch vốn chỉ giới hạn đến năm 2025 hay 2030 cũng được điều chỉnh thành "thực hiện thường xuyên" đến tận năm 2050. Sự thay đổi này cho thấy tiến độ nhiều hạng mục đang chậm hơn dự kiến, buộc kế hoạch tổng thể phải lùi thời hạn để phù hợp hơn với điều kiện thực tế.
CẦN SỰ VÀO CUỘC QUYẾT LIỆT
Tại cuộc họp triển khai Kế hoạch 174 diễn ra cuối tháng 9 vừa qua, ông Nguyễn Hòa, Chủ tịch UBND P.Ngũ Hành Sơn, thông tin trên địa bàn phường còn hơn 730 hồ sơ cần giải tỏa để phục vụ triển khai dự án thuộc quy hoạch Ngũ Hành Sơn.
Theo ông Hòa, phường đặt quyết tâm trong 1 - 2 năm tới sẽ xử lý dứt điểm toàn bộ số hồ sơ này. Ông cũng đề nghị chỉ nên áp dụng vốn xã hội hóa đối với một vài dự án khả thi, còn lại cần tách bạch, sử dụng vốn ngân sách để tránh kéo dài tiến độ. Thực tế, một số hạng mục cấp thiết như chùa cổ Tam Tôn đang xuống cấp nghiêm trọng nhưng chưa tìm ra nguồn vốn để tu bổ.


Việc thực hiện quy hoạch Ngũ Hành Sơn bài bản sẽ góp phần nâng tầm khu di tích danh thắng này
Đại diện Trung tâm phát triển quỹ đất TP.Đà Nẵng cho hay, từ nay đến cuối năm đơn vị sẽ nỗ lực giải ngân toàn bộ hơn 47 tỉ đồng còn lại trong kế hoạch vốn năm 2025 phục vụ giải phóng mặt bằng. Ngoài ra, do khối lượng hồ sơ giải tỏa có nhà ở còn rất lớn (627 hồ sơ), đơn vị đề nghị TP.Đà Nẵng điều chỉnh thời gian thu hồi đất, di dời các hộ dân sang đến năm 2027 thay vì hoàn thành vào năm 2025 như kế hoạch ban đầu. Đồng thời, Sở Tài chính sớm tham mưu bổ sung vốn để đáp ứng tổng mức bồi thường dự kiến sau điều chỉnh hơn 1.000 tỉ đồng, tăng khoảng 500 tỉ đồng so với phương án trước đây.
Theo Phó chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng Nguyễn Thị Anh Thi, khối lượng công việc trong thực hiện quy hoạch Ngũ Hành Sơn hiện còn bề bộn. Bà Thi yêu cầu các cơ quan, đơn vị liên quan phải chủ động, quyết liệt hơn trong việc cụ thể hóa lộ trình, bảo đảm điều chỉnh Kế hoạch 174 sát thực tiễn và triển khai đúng tiến độ. Đây không chỉ là nhiệm vụ trước mắt mà còn là nền tảng để Đà Nẵng thực hiện các quyết định của Thủ tướng Chính phủ về tu bổ, phục hồi những di sản, di tích đặc biệt khác trên địa bàn, trong đó có Mỹ Sơn và Hội An.
Để kịp thời điều chỉnh kế hoạch, Phó chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng giao các đơn vị liên quan khẩn trương nghiên cứu, đóng góp ý kiến và gửi văn bản về Sở VH-TT-DL. Trên cơ sở đó, Sở VH-TT-DL tổng hợp, tiếp thu, hoàn thiện dự thảo, báo cáo UBND TP.Đà Nẵng trước ngày 5.10; đồng thời rà soát, chỉnh sửa trích yếu dự thảo cho phù hợp với nội dung điều chỉnh và bám sát Quyết định 822 của Thủ tướng Chính phủ. Bà Nguyễn Thị Anh Thi cũng nhấn mạnh những nhiệm vụ quan trọng cần sớm triển khai, trong đó có việc lập và ban hành Quy chế quản lý xây dựng, kiến trúc trong ranh giới dự án và tại các khu vực dân cư tiếp giáp, hoàn thành trước ngày 30.3.2026 để làm cơ sở cho công tác chuẩn bị đầu tư.
Xây dựng Bảo Thiên bảo tháp thành điểm nhấn
Đầu tháng 10, đoàn công tác của UBND TP.Đà Nẵng đã có buổi làm việc với Bộ VH-TT-DL về việc thẩm định, thỏa thuận các dự án tu bổ, tôn tạo 3 di tích quốc gia đặc biệt trên địa bàn.
Theo báo cáo, đối với dự án tạo lập không gian cảnh quan, cây xanh, hạ tầng kỹ thuật xung quanh núi Thổ Sơn thuộc khu danh thắng, di tích quốc gia đặc biệt Ngũ Hành Sơn, TP.Đà Nẵng dự kiến xây dựng Bảo Thiên bảo tháp đặt tại vị trí góc đường Lê Văn Hiến - Phạm Hữu Nhật, giữa ngọn Thổ Sơn và Thủy Sơn, trở thành điểm nhấn tại cửa ngõ phía bắc quần thể danh thắng Ngũ Hành Sơn. Từ hướng trung tâm TP.Đà Nẵng đi về phía nam theo tuyến đường Lê Văn Hiến, công trình sẽ không che khuất tầm nhìn các ngọn núi.
Đối với giai đoạn 2 của dự án tu bổ, phục hồi và tôn tạo di tích quốc gia đặc biệt thành Điện Hải, trên cơ sở thỏa thuận của Bộ VH-TT-DL, UBND TP.Đà Nẵng đã phê duyệt chủ trương đầu tư dự án với tổng mức đầu tư hơn 84 tỉ đồng. TP.Đà Nẵng đã tổ chức khai quật khảo cổ, phát lộ nhiều nền móng kiến trúc công trình phòng thủ thành Điện Hải. Trên cơ sở đó, Sở VH-TT-DL đã hoàn thiện hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích và có tờ trình gửi Cục Di sản văn hóa để thẩm định.
Liên quan dự án quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi di sản văn hóa thế giới đô thị cổ Hội An giai đoạn mới, thông tin từ cuộc họp cho biết ngày 30.6 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành công văn phê duyệt đề án "Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa thế giới đô thị cổ Hội An đến năm 2030, định hướng đến năm 2035".