Ngày 28.10, Quốc hội dành một ngày để thảo luận ở hội trường về báo cáo của đoàn giám sát và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội "Thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành".
Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (đoàn Gia Lai)
ẢNH: GIA HÂN
Ghi nhận các kết quả ấn tượng trong báo cáo của đoàn giám sát, song đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (đoàn Gia Lai) cho rằng, trong bảo vệ rừng, số liệu chưa được thống kê cụ thể.
"Việc cần nhất là cố gắng giữ được rừng tự nhiên. Những cây lâu năm là lá phổi của chúng ta. Đây là cơ chế hữu hiệu giữ đất, nước, tránh việc sạt lở, lũ lụt diễn ra ngày càng nghiêm trọng hơn trên khắp mọi vùng của đất nước", ông Hiếu nói.
Đại biểu cho rằng, giá trị to lớn của rừng đã được thể hiện trong nhiều văn kiện của Đảng, Nhà nước, nhưng diện tích rừng tự nhiên bị thu hẹp từ năm này sang năm khác chưa có dấu hiệu dừng lại. Trong khi đó, dự kiến 10 năm tới vẫn có những rừng phải chuyển đổi mục đích cho sự phát triển kinh tế - xã hội.
Bao nhiêu gỗ quý tự nhiên làm tủ, giường?
Do đó, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu đề nghị cần có các báo cáo cụ thể hơn về tình hình bảo vệ rừng tự nhiên của đoàn giám sát. Bao nhiêu rừng được sử dụng trong tương lai, kế hoạch trồng lại thế nào, trồng cây gì?
"Đặc biệt, chúng ta cần có điều tra tình trạng sử dụng gỗ quý tự nhiên để làm các vật dụng như tủ, giường hiện nay trong thực tế thế nào. Cần con số khẳng định chúng ta đang kiên quyết bảo vệ rừng và có thu lại kết quả khả quan không trong thời gian qua", ông Hiếu nêu ý kiến.
Dẫn chứng bài học từ các nước trên thế giới, như Na Uy có hẳn điều luật chống phá rừng, Trung Quốc cũng đã có rất nhiều cải tiến trong việc trồng rừng và bảo vệ rừng, ông Hiếu cho rằng Việt Nam phải đặc biệt lưu tâm các giải pháp để bảo vệ rừng, bởi Việt Nam là một quốc gia trong top chịu ảnh hưởng nặng nề bởi thiên tai.
Hai vấn đề gốc rễ cần tập trung xử lý để bảo vệ rừng, theo đại biểu Hiếu, là xử lý tình trạng phá rừng để lấy gỗ làm các vật dụng và lấy đất rừng để phát triển các dự án.
Đặt câu hỏi vì sao lũ lụt, sạt lở nghiêm trọng ngày càng tăng, đại biểu Trịnh Minh Bình (đoàn Vĩnh Long) phân tích, qua thực tiễn ở nhiều địa phương có thể thấy một số nguyên nhân chính như địa hình nước ta nhiều đồi núi dốc, địa chất yếu, trong khi thời tiết ngày càng cực đoan, mưa lớn kéo dài.
Đại biểu Trịnh Minh Bình (đoàn Vĩnh Long)
GIA HÂN
Nhiều khu dân cư hình thành ở sườn đồi, ven suối tự phát; tình trạng phá rừng đầu nguồn, đất bị xói mòn. Bất cập nữa là công tác quy hoạch, quản lý đất đai dân cư chưa hiệu quả khi một số địa phương vẫn để người dân sinh sống trong khu vực có nguy cơ cao. Năng lực dự báo thiên tai còn hạn chế, hệ thống quan trắc chưa đồng bộ, cảnh báo đến người dân còn muộn...
Do đó, ông Bình cho rằng cần quy hoạch lại không gian dân cư vùng đồi núi, rà soát dân cư và lập bản đồ cảnh báo nguy cơ cho từng vùng cụ thể, cũng như trồng rừng, khôi phục rừng.
Cùng quan điểm, đại biểu Chu Thị Hồng Thái (đoàn Lạng Sơn) đề nghị báo cáo giám sát và nghị quyết của Quốc hội cần quan tâm sâu hơn đến vấn đề thiên tai, lũ lụt. Nhất là khi thiên tai ở nước ta diễn biến ngày càng cực đoan, bất thường và gây ra những hậu quả nặng nề trên nhiều lĩnh vực.
Theo bà Thái, các đợt bão, mưa lớn, lũ quét, sạt lở đất, hạn hán, xâm nhập mặn đã làm thiệt hại nghiêm trọng về người, tài sản, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống sinh kế của hàng chục nghìn hộ dân ở nhiều địa phương. Một số khu vực miền núi và ven biển phải di dời dân cư khẩn cấp do nguy cơ sạt lở, ngập lụt kéo dài...
Nữ đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo tích hợp nội dung ứng phó biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai vào quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch sử dụng đất của các địa phương.
Cạnh đó, đầu tư hệ thống quan trắc, cảnh báo sớm thiên tai, sạt lở, xâm nhập mặn, nâng cao năng lực dự báo và truyền thông rủi ro tới cộng đồng dân cư. Đồng thời, chú trọng trồng rừng, bảo vệ và phục hồi rừng đầu nguồn, rừng phòng hộ ven biển và coi đây là giải pháp căn cơ lâu dài để giảm thiểu thiệt hại và bảo vệ môi trường sinh thái.
