Trại hươu lớn nhất tỉnh của bí thư đoàn xã
Chúng tôi đến tham quan trang trại nuôi hươu sao của anh Nguyễn Hồng Tiệp (29 tuổi, ở thôn 8, xã Sơn Giang, tỉnh Hà Tĩnh) vào sáng sớm, nhưng phải chờ đến trưa thì mới gặp được chủ trại hươu có quy mô lớn nhất tỉnh Hà Tĩnh tính đến thời điểm hiện tại.

Chăn nuôi hươu mang về cho anh Tiệp doanh thu hơn 10 tỉ đồng/năm
ẢNH: PHẠM ĐỨC
Hỏi mới biết, anh Tiệp đang là Bí thư đoàn xã Sơn Giang. Giờ hành chính thực hiện nhiệm vụ công tác đoàn, ông chủ trẻ hầu như chỉ xuất hiện tại trang trại vào buổi trưa, chiều tối và những ngày cuối tuần. Công việc chăm sóc gần 200 con hươu tại trang trại, anh thuê 3 công nhân thực hiện thay mình.
Anh Tiệp cho biết vào năm 2018, sau khi tốt nghiệp với tấm bằng cử nhân chuyên ngành kinh tế của Trường ĐH Vinh (Nghệ An), anh không chọn ở lại thành phố mà quyết định trở về quê tìm cơ hội lập nghiệp. "Gia đình tôi có truyền thống nuôi hươu đã mấy chục năm, từ thời ông nội đến bây giờ. Hồi còn nhỏ, tôi đã thấy bố mẹ chăn nuôi hươu sao để lấy lộc nhung, đó cũng là nguồn thu nhập chính của gia đình. Tuy nhiên, bố mẹ cũng như người dân trong xã từ trước đến giờ chỉ chăn nuôi nhỏ lẻ, chưa ai dám mạnh dạn đầu tư mở rộng quy mô. Do đó, từ lúc còn ngồi trên giảng đường đại học, tôi đã ấp ủ dự định về quê mở trại nuôi hươu", anh Tiệp kể.

Trại nuôi hươu của anh Tiệp đang tạo công ăn việc làm cho 3 lao động địa phương
ẢNH: PHẠM ĐỨC
Sau 3 năm từ khi ra trường, anh Tiệp mới có thể bắt tay thực hiện dự định ấy. Anh mạnh dạn vay mượn hơn 1 tỉ đồng để cải tạo vườn đồi rộng gần 2.000 m2 nằm bên cạnh nhà bố mẹ để xây dựng chuồng trại nuôi hươu sao. Trước khi thực hiện, anh còn phải tìm mọi cách mới thuyết phục được bố mẹ. "Bố mẹ chỉ muốn tôi kiếm việc làm với tấm bằng đang có trong tay. Với lại ra trường chưa có gì mà lại dám mở một trang trại tiền tỉ thì hơi liều lĩnh. Thế nhưng thấy tôi quyết tâm, bố mẹ cũng đành chiều theo", anh Tiệp tâm sự.
Tháng 5.2021, khu chuồng trại nuôi hươu sao cũng đã hoàn thành. Để có tiền mua con giống, anh Tiệp kêu gọi anh em họ hàng góp vốn làm ăn chung. Gom được số tiền hơn 2 tỉ đồng, chàng trai trẻ mua đàn hươu gần 200 con về nuôi. Để phòng tránh bệnh tật, ngoài kinh nghiệm "thừa kế" từ gia đình, anh còn tiên phong áp dụng khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi. Nhờ sử dụng đệm lót sinh học nên chuồng trại luôn sạch sẽ, đảm bảo vệ sinh tuyệt đối, giúp đàn hươu sinh trưởng tốt. Anh Tiệp cũng thuê gần 1 ha đất của người dân để trồng một số loại cỏ làm thức ăn cho hươu.

Anh Tin có tiền sửa nhà cho bố mẹ, mua được xe ô tô nhờ nuôi hươu
ẢNH: PHẠM ĐỨC
"Ngay từ năm đầu tiên nuôi thử nghiệm, đàn hươu đã phát triển ổn định. Trong đó có 100 con cho lộc nhung để thu hoạch, bán được hơn 500 triệu đồng. Hươu cái cũng sinh sản tốt, giúp trại hươu có thời điểm lên đến trên 200 con. Từ việc buôn bán con giống, tôi còn thu về thêm hơn 2 tỉ đồng. Từ năm thứ 2 trở đi, tôi bắt đầu thu mua nhung hươu của người dân và liên kết với các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ để bao tiêu sản phẩm, nâng tổng doanh thu đạt trên 10 tỉ đồng", anh Tiệp phấn khởi nói.
Hiện nay, anh Tiệp liên kết với 3 cơ sở chăn nuôi hươu ở Quảng Ninh, Cao Bằng và Đà Nẵng với tổng quy mô 1.000 con. Anh chịu trách nhiệm cung ứng con giống, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc và bao tiêu cả lộc nhung lẫn con giống. Ngoài ra, trang trại của anh còn tạo công ăn việc làm ổn định cho 3 nhân công, mức lương từ 5 - 8 triệu đồng mỗi tháng. Trại hươu của Bí thư đoàn xã này cũng là địa chỉ tin cậy khi hằng năm có rất nhiều bạn trẻ trong và ngoài tỉnh về học hỏi kinh nghiệm, làm theo mô hình của anh.
"Hiện nay, tôi mới đầu tư thêm một số máy móc thiết bị, xây nhà xưởng trị giá hơn 500 triệu đồng để chế biến các sản phẩm như nhung hươu tươi thái lát, nhung hươu tán bột, rượu nhung hươu... Để nâng cao giá trị cạnh tranh được với thị trường, tôi đang xây dựng các sản phẩm này đạt tiêu chí OCOP", anh Tiệp chia sẻ. Với những đóng góp trong khởi nghiệp, năm 2022 anh Tiệp vinh dự được T.Ư Đoàn trao giải thưởng Lương Định Của.
Doanh thu "khủng" từ chế biến nhung hươu
Ngoài anh Tiệp, trên địa bàn H.Hương Sơn cũ cũng có nhiều thanh niên khác bỏ phố về quê để lập thân, lập nghiệp từ chính sản vật nổi tiếng của địa phương. Anh Trần Xuân Tin (35 tuổi, ở thôn Đông Phố, xã Quang Diệm cũ, nay là xã Sơn Giang) là một điển hình. Từng có thu nhập ổn định khi làm việc tại một phòng khám nha khoa răng hàm mặt ở tỉnh Đắk Lắk, nhưng vào năm 2011, anh quyết định bỏ việc về quê để nuôi hươu sao.

Chị Hiền mở cơ sở chế biến nhung hươu, cho doanh thu hơn 10 tỉ đồng/năm
ẢNH: PHẠM ĐỨC
"Trở về quê, tôi được bố mẹ giao lại 15 con hươu để chăn nuôi. Thời điểm đầu, khó khăn lớn nhất là nguồn vốn, không có tiền mua con giống nên tôi tự nhân đàn lên. Khi có tiền từ bán nhung hươu, tôi mới tiếp tục mua thêm hươu giống về nuôi. Còn lợi thế là được bố mẹ truyền lại kinh nghiệm chăm sóc, phòng bệnh cho hươu. Sau nhiều năm, đến nay tôi đã mở rộng quy mô lên hơn 100 con, doanh thu đạt hơn 2 tỉ mỗi năm", anh Tin chia sẻ, và cho biết thêm nhờ nghề nuôi hươu mà anh có tiền sửa sang lại nhà cho bố mẹ, sắm được cả "xế hộp".
Hiện nay, nhiều hộ chăn nuôi hươu ở H.Hương Sơn cũ đã chú trọng đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật vào chăm sóc và xây dựng các mô hình sản phẩm OCOP. Nhờ đó, giá trị nhung hươu ngày một tăng cao, tạo động lực cho nhiều cơ sở mạnh dạn đầu tư máy móc để chế biến sâu sản phẩm từ nhung hươu.
Như gia đình chị Nguyễn Thị Thu Hiền (45 tuổi, ở xã Sơn Giang), ngoài mở rộng quy mô chăn nuôi hươu còn mạnh dạn bỏ hơn 1 tỉ đồng mở cơ sở chế biến nhung hươu. Vào năm 2019, cơ sở của chị đã có 4 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 3 sao, gồm: nhung hươu tươi, nhung hươu khô tán bột, nhung hươu khô thái lát và rượu nhung hươu.
"Ngoài đưa sản phẩm bán trên các sàn thương mại điện tử, chúng tôi cũng quảng bá, giới thiệu khi tham gia hội nghị xúc tiến thương mại cho các tỉnh thành trên cả nước tổ chức hằng năm. Nhờ vậy, nhung hươu Hương Sơn được nhiều người biết đến, doanh số bán hàng cũng cao hơn. Nhờ chế biến nhung hươu mà cơ sở của tôi đạt doanh thu hơn 10 tỉ đồng mỗi năm", chị Hiền tiết lộ.
Ông Nguyễn Kiều Hưng, nguyên Phó chủ tịch UBND H.Hương Sơn cũ, cho hay trước khi sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp xã, toàn huyện cũ đã có 19 sản phẩm chế biến từ nhung hươu được chứng nhận đạt chuẩn OCOP, góp phần nâng tầm giá trị hươu sao của địa phương trên thị trường. Mục tiêu mà H.Hương Sơn trước đây nhắm tới là tiếp tục khuyến khích người dân chế biến sâu hơn nữa nhung hươu để đa dạng hóa sản phẩm.
"Việc chăn nuôi hươu sao không chỉ giúp bà con thoát nghèo, làm giàu bền vững mà các sản phẩm từ nhung hươu cũng góp phần bồi bổ sức khỏe cho người tiêu dùng. Nhờ nghề này mà một số bạn trẻ khi trở về quê lập nghiệp có thu nhập ổn định, trở thành những ngọn đuốc tiên phong mở rộng quy mô và thực hiện chuyển đổi số trong kinh doanh buôn bán hươu sao", ông Hưng vui mừng cho hay.