TAND tối cao mới đây công bố dự thảo lần 3 Nghị quyết hướng dẫn thực hiện thủ tục tố tụng, thủ tục hành chính tư pháp trên môi trường điện tử.
Nộp đơn khởi kiện online thế nào?
8 loại thủ tục được đề xuất thực hiện online gồm: nộp đơn khởi kiện, đơn yêu cầu, đơn đề nghị, kiến nghị (đơn khởi kiện, yêu cầu); cung cấp, giao nộp tài liệu, chứng cứ; cấp, tống đạt, thông báo văn bản; nộp án phí, lệ phí, chi phí tố tụng, tạm ứng án phí, lệ phí, chi phí tố tụng; phiên họp, phiên tòa giải quyết vụ án, vụ việc; cấp bản sao bản án, quyết định của tòa án; giao, nhận hồ sơ, tài liệu, chứng cứ, văn bản tố tụng giữa các tòa án; thủ tục tố tụng, hành chính tư pháp khác theo quy định của pháp luật.
TAND tối cao đề xuất 8 nhóm thủ tục tố tụng, thủ tục hành chính tư pháp có thể thực hiện online (ảnh minh họa)
ẢNH: PHÚC BÌNH
Dự thảo nêu rõ, việc thực hiện thủ tục tố tụng, hành chính tư pháp trên môi trường điện tử chỉ được thực hiện khi cơ quan, tổ chức, cá nhân có yêu cầu và sẽ có giá trị pháp lý như khi thực hiện trực tiếp.
Những tài liệu người dân đã khai, đã nộp online, đang được cơ quan tố tụng quản lý hoặc cơ quan nhà nước khác sẵn sàng chia sẻ thì không được phép yêu cầu nộp lại.
Về quy trình, người có nhu cầu sẽ gửi đơn kiện, tài liệu, chứng cứ qua Cổng dịch vụ công quốc gia hoặc hình thức khác theo hướng dẫn của TAND tối cao.
Riêng với tài liệu, chứng cứ là vật chứng; tài liệu nghe được, nhìn được hoặc những tài liệu, chứng cứ khác mà không thể định dạng dưới dạng thông điệp dữ liệu điện tử thì không được gửi bằng phương thức điện tử mà phải giao nộp bằng phương thức khác, theo quy định của pháp luật tố tụng.
Sau khi nhận được đơn kiện, chứng cứ, tài liệu, tòa phải gửi xác nhận đến người dân, thông báo đã nhận được. Ngày khởi kiện được tính là ngày đơn kiện được hệ thống xác nhận là gửi thành công.
Trong một số trường hợp, tòa vẫn có thể yêu cầu giao nộp bản gốc. Ví dụ, khi có căn cứ cho rằng tài liệu điện tử giao nộp không giống bản gốc, bản chính hoặc không hoàn chỉnh, nội dung không rõ ràng; hoặc tài liệu, chứng cứ đó bắt buộc phải là bản chính, bản gốc…
Lưu ý khi thực hiện
Chị Trần Danh Lam (33 tuổi, trú tại Từ Liêm, Hà Nội) ủng hộ việc đưa các thủ tục tố tụng lên môi trường điện tử, bởi điều này phù hợp với xu thế tất yếu về số hóa.
Nhiều người vẫn có tâm lý rất ngại đưa vụ việc ra giải quyết tại tòa, một phần vì phải am hiểu pháp luật, một phần vì e ngại thủ tục tố tụng rườm rà, mất nhiều thời gian. Tới đây, nếu cho phép thực hiện trực tuyến một loạt thủ tục nêu trên, chị Lam kỳ vọng sẽ giúp người dân, doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, công sức, hơn hết là tăng cường sự minh bạch.
"Được hay không thì quy trình đã rõ; mọi khâu, mọi thao tác đều có thể truy vết; không cần mất công đi đi lại lại, cũng không cần tiếp xúc trực tiếp nên không phát sinh phiền hà, tiêu cực", người phụ nữ nói.
Đồng tình về những lợi ích mang lại khi đưa các thủ tục tố tụng lên môi trường điện tử, song luật sư Nguyễn Ngọc Hùng, Đoàn luật sư TP.Hà Nội, góp ý một số điểm để việc này khả thi, hiệu quả.
Về phía ngành tòa án, cần xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật, đường truyền dữ liệu thật tốt, đảm bảo hoạt động trơn tru, tránh tình trạng quá tải hoặc vận hành ngắt quãng.
Đồng thời, phải đảm bảo mọi đơn khởi kiện, tài liệu, chứng cứ mà người dân nộp online đều được phản hồi, xử lý đúng thời gian, quy trình (kể cả hợp lệ hay không hợp lệ). Việc này rất quan trọng, để người dân biết kết quả và có các bước xử lý tiếp theo, tránh việc chờ mãi không thấy hồi âm.
Về phía người dân, cần có sự chuẩn bị để thực hiện thủ tục trực tuyến, bao gồm thiết bị (máy tính, điện thoại thông minh…) và tìm hiểu kỹ điều kiện, quy trình thực hiện.
Đặc biệt, các tài liệu đính kèm (căn cước, tài liệu, chứng cứ liên quan đến vụ việc…) phải được chụp, scan rõ ràng, đầy đủ thông tin và đúng định dạng được yêu cầu. Tên các file tài liệu phải được đặt một cách khoa học và dễ hiểu…
