Bộ Tư pháp vừa có cuộc họp cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Chính phủ quy định xử lý khó khăn, vướng mắc trong hoạt động đấu giá tài sản.
Mức đặt cọc đấu giá đất được đề xuất tăng lên tối đa 50% (ảnh minh họa)
ẢNH: T.N
Nâng mức đặt cọc tối đa 50%
Báo cáo từ Cục Bổ trợ tư pháp cho thấy, thời gian qua xuất hiện tình trạng trả giá cao bất thường rồi bỏ cọc, thậm chí thông đồng, dìm giá hoặc thao túng trong đấu giá quyền sử dụng đất.
Nguyên nhân là do giá khởi điểm thấp so với giá thị trường, mức đặt cọc tham gia đấu giá chỉ tối đa 20%, giá trúng đấu giá có khi cao gấp 20 - 30 lần giá khởi điểm…, khiến nhiều người dù không có nhu cầu sử dụng đất cũng tham gia đấu giá để tìm kiếm lợi nhuận.
Để khắc phục bất cập, dự thảo quy định nâng mức tiền đặt trước khi tham gia đấu giá quyền sử dụng đất tối thiểu là 10% và tối đa là 50% giá khởi điểm.
Người trúng đấu giá quyền sử dụng đất nếu vi phạm nghĩa vụ thanh toán tiền dẫn đến quyết định công nhận kết quả đấu giá bị hủy, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm thì bị cấm tham gia đấu giá trong lĩnh vực này từ 6 tháng đến 5 năm.
Người vi phạm còn có trách nhiệm thanh toán đầy đủ chi phí tổ chức đấu giá, giá dịch vụ đấu giá tài sản và các chi phí liên quan khác của cuộc đấu giá đó theo thông báo của cơ quan có thẩm quyền.
Có đủ để ngăn bỏ cọc?
Tán thành với đề xuất nâng mức tiền đặt cọc tối đa đến 50%, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú đánh giá đây là "biện pháp răn đe rất mạnh mẽ", người tham gia không còn dám bỏ cọc vì sẽ mất một khoản tiền rất lớn.
Từng trao đổi với Thanh Niên, ông Nguyễn Văn Đính, Phó chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, cũng cho rằng việc nâng mức đặt cọc sẽ giúp tăng sự cân nhắc giữa được và mất của những người tham gia, hạn chế phần nào trào lưu đầu cơ thông qua hoạt động đấu giá. Đồng thời, người tham gia đấu giá cần chứng minh năng lực, chỉ những ai có năng lực thật sự thì mới được tham gia.
Nâng mức đặt cọc được kỳ vọng là "hàng rào kỹ thuật" giúp ngăn tình trạng bỏ cọc để thao túng giá đất. Tuy nhiên, việc này cũng gây lo ngại về khả năng tiếp cận cho người tham gia đấu giá.
Cho ý kiến về dự thảo nghị quyết, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu nói, nếu quy định mức đặt cọc từ 10 - 50%, các địa phương sẽ có xu hướng áp dụng mức kịch trần. Hệ quả là không có người tham gia đấu giá, hoặc chỉ có các doanh nghiệp lớn, chuyên đi đấu giá để bán lại, từ đó gia tăng tình trạng trục lợi.
Theo ông, nguyên nhân chính của việc bỏ cọc là do giá khởi điểm quá thấp so với giá thị trường. Vì thế, giải pháp cần thiết là định giá khởi điểm sao cho sát với giá thị trường, nên giao quyền quyết định mức cọc cụ thể cho bên có tài sản đấu giá, đồng thời nghiên cứu các chế tài dân sự để tăng trách nhiệm của người trúng đấu giá…
Có nên cấm tham gia đấu giá?
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú đề nghị cân nhắc quy định cấm tham gia đấu giá từ 6 tháng đến 5 năm với người bỏ cọc.
Bởi lẽ, luật Đấu giá tài sản hiện hành chỉ áp dụng biện pháp cấm đối với các trường hợp liên quan đến dự án đầu tư và khai thác khoáng sản. Cộng với việc nâng mức tiền đặt cọc như đã nêu, việc cấm tham gia là không cần thiết.
Tương tự, khi đã quy định tiền đặt cọc cao và bị mất khi bỏ cọc thì việc thu thêm các khoản phí khác là không có nhiều giá trị, sẽ làm phức tạp thêm vấn đề.
