Chiều 16.10, tiếp tục phiên họp 50, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự án luật Xây dựng thay thế cho luật Xây dựng 2014.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng báo cáo tại phiên họp
ẢNH: GIA HÂN
Thời gian tối đa cấp giấy phép xây dựng dự kiến 7 ngày
Trình bày tờ trình tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng cho biết, dự án luật sửa đổi quy định về cấp giấy phép xây dựng theo hướng mở rộng đối tượng được miễn giấy phép xây dựng, đơn giản hóa thủ tục hành chính.
Theo đó, công trình thuộc đối tượng thẩm định tại cơ quan chuyên môn về xây dựng thì không phải cấp giấy phép xây dựng. Cụ thể như công trình thuộc dự án đầu tư công, dự án PPP, dự án đầu tư kinh doanh quy mô lớn hoặc có công trình có ảnh hưởng lớn đến an toàn, lợi ích cộng đồng.
Đối với các công trình còn lại (công trình quy mô nhỏ), cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng thực hiện quản lý thông qua thủ tục cấp giấy phép xây dựng.
Dự thảo luật cũng đơn giản hóa tối đa về điều kiện, trình tự, thủ tục cấp phép xây dựng; thực hiện thủ tục trực tuyến toàn trình. Theo đó, sẽ giảm tối đa thời gian thực hiện cấp giấy phép xây dựng, dự kiến tối đa 7 ngày. Theo ông Bùi Xuân Dũng, các nội dung cụ thể sẽ được quy định tại nghị định quy định chi tiết của Chính phủ.
Thẩm tra, Phó chủ nhiệm Ủy ban Khoa học - Công nghệ - Môi trường Trần Văn Khải cho biết, về giấy phép xây dựng, có ý kiến cho rằng, giấy phép không phải "rào cản" mà là công cụ bảo vệ quyền lợi và trật tự xã hội. Vấn đề nằm ở chất lượng và quy trình cấp phép. Do đó, cần đơn giản hóa quy trình, quy định rõ trách nhiệm, thời hạn xử lý và công khai thông tin để người dân, doanh nghiệp giám sát.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật - Tư pháp Hoàng Thanh Tùng nêu ý kiến tại phiên họp
ẢNH: GIA HÂN
Bên cạnh đó, việc miễn giấy phép xây dựng giúp giảm thủ tục nhưng cần hoàn thiện quy định pháp lý trong luật Xây dựng hoặc luật Đất đai để bảo đảm quyền sở hữu tài sản trên đất. Ngoài ra, cần bổ sung cơ chế xử lý vi phạm đối với công trình đã được cấp phép nhưng thi công sai thiết kế, thay đổi công năng hoặc vi phạm quy định, bảo đảm thống nhất và rõ trách nhiệm giữa các bên liên quan.
Vi phạm không phải do cơ chế cấp giấy phép xây dựng
Nêu ý kiến, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải cho biết, những thay đổi trong cấp giấy phép xây dựng, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, giảm thời gian thực hiện thủ tục hành chính cấp giấy phép là nội dung được người dân đặc biệt quan tâm.
Tuy nhiên, bà Hải còn trăn trở trong việc chuyển đổi cơ chế này vì việc chuyển sang hậu kiểm là bước tiến rất tích cực trong quản lý hiện đại, song về tính đồng bộ, khả thi khi triển khai trong thực tiễn cũng có nguy cơ làm giảm hiệu quả.
Từ đó, bà Hải đề nghị quy định về hậu kiểm cần phải đồng bộ với luật Đầu tư, luật Đấu thầu và luật Bảo vệ môi trường. "Nếu không có sự đồng bộ sẽ dẫn tới tình trạng chủ đầu tư phải đối mặt với nhiều cơ quan kiểm tra", bà Hải nêu.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu ý kiến tại phiên họp
ẢNH: GIA HÂN
Tương tự, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật - Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho rằng, các quy định mới về cấp giấy phép xây dựng cũng tiềm ẩn những rủi ro về chất lượng công trình khi cắt giảm rất nhiều thủ tục.
Ông Tùng đề nghị nghiên cứu quy định các chế tài mạnh và cơ chế kiểm tra hậu kiểm chặt chẽ đối với các công trình ảnh hưởng lớn tới an toàn, lợi ích cộng đồng. Đồng thời, có biện pháp hạn chế tối thiểu rủi ro thay đổi thiết kế xây sau thẩm định.
"Tóm lại, cùng với giảm thủ tục phải tăng cường hậu kiểm, chế tài cũng như trách nhiệm của các cơ quan", ông Tùng nói.
Nêu ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn yêu cầu nghiên cứu quy định về hậu kiểm rõ ràng, công khai thông tin, tránh lạm dụng hoặc buông lỏng kiểm tra, đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, môi trường, phòng cháy, chữa cháy cũng như quyền lợi người dân.
Chủ tịch Quốc hội lưu ý, nhiều sai sót, vi phạm trong xây dựng phát sinh không phải do cơ chế cấp phép xây dựng mà do thiếu minh bạch, thiếu nhất quán trong quy định về loại công trình cấp phép, điều kiện và thẩm quyền cấp phép.
Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần quan tâm đến chất lượng, cách thức, quy trình cấp phép để giấy phép xây dựng không phải là rào cản hay thủ tục gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp.
