Sáng 6.11, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV, các đại biểu thảo luận tại tổ về một số dự án luật, trong đó có luật Xây dựng (sửa đổi).
Dự thảo luật quy định về cấp giấy phép xây dựng theo hướng trực tuyến, đơn giản hóa, giảm tối đa thời gian cấp - dự kiến nhiều nhất là 7 ngày.
Đồng thời, mở rộng miễn giấy phép xây dựng với các công trình thuộc đối tượng thẩm định tại cơ quan chuyên môn về xây dựng (dự án đầu tư công, dự án PPP, dự án đầu tư kinh doanh quy mô lớn hoặc có công trình có ảnh hưởng lớn đến an toàn, lợi ích cộng đồng).
Nhà ở tại nông thôn (nhà riêng lẻ quy mô dưới 7 tầng); công trình sửa chữa, cải tạo không ảnh hưởng đến kết cấu… cũng thuộc đối tượng được miễn.
Đại biểu Trần Hoàng Ngân, đoàn TP.HCM
ẢNH: GIA HÂN
Ngăn ngừa lạm dụng, buông lỏng hậu kiểm
Đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP.HCM) ủng hộ chủ trương chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, song đề nghị cần căn cứ vào từng loại công trình, dự án để có sự quản lý cho phù hợp.
Đối với công trình lớn, mang tầm quy mô khu vực hoặc liên quan an ninh quốc gia, ông Ngân lo ngại nếu xây dựng xong mới hậu kiểm thì "hậu quả sẽ rất lớn". Thực tế, nhiều công trình xây dựng xong nhưng không đưa vào sử dụng được, sau đó mới thanh tra, kiểm tra, cho thấy khâu tiền kiểm ban đầu có vấn đề.
Hay như thiên tai lũ lụt vừa rồi, không chỉ Việt Nam mà thế giới cũng có nhiều công trình bị sụt lún, đổ do xây dựng không đúng theo tiêu chuẩn. Do đó, cần hết sức lưu ý vấn đề này.
Tương tự với công trình xây dựng mới, ông Ngân nói vẫn cần kiểm tra, cấp phép chặt chẽ. Ở các đô thị lớn, ngay cả khi đã quy định cấp phép, tình trạng người dân xây dựng trái phép vẫn còn quá nhiều. Nếu bỏ cấp phép xây dựng mới thì hậu quả sẽ ra sao, cần có đánh giá tác động rõ ràng.
Riêng với việc sửa chữa nhỏ tại nhà ở của người dân, ông Ngân nhận định chuyển sang hậu kiểm là hợp lý. Theo vị đại biểu, việc sửa chữa nhà dân hiện nay, dù là nhỏ, vẫn còn gặp khó khăn. "Mái nhà bị dột, mới vừa đổ xe cát xuống là thanh tra xây dựng xuống liền", ông dẫn chứng và cho rằng cần bỏ yêu cầu cấp phép trong trường hợp này.
Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (đoàn Lạng Sơn) cũng tán thành với việc mở rộng đối tượng miễn giấy phép xây dựng, giúp cắt giảm thủ tục tiền kiểm và chuyển sang hậu kiểm chặt chẽ hơn.
Song, vị đại biểu kiến nghị cần quy định rõ tiêu chí, quy trình hậu kiểm đối với các trường hợp miễn giấy phép, đặc biệt về hạ tầng kỹ thuật, môi trường, phòng cháy chữa cháy. Qua đó ngăn ngừa lạm dụng hoặc buông lỏng hậu kiểm, tránh gây phiền hà cho tổ chức, cá nhân. Đồng thời, cần xây dựng cơ chế công bố thông tin và tiếp nhận phản ánh, nhằm bảo đảm chất lượng xây dựng.
Quy định rõ để xác định trách nhiệm
Cũng liên quan đến vấn đề giấy phép xây dựng, đại biểu Nguyễn Thị Yến (đoàn TP.HCM) đề nghị có quy định rõ hơn để làm căn cứ xác định trách nhiệm quản lý.
Bà Yến đặt giả thiết với một công trình ngay mặt đường, chỉ được phép xây tối đa 3 tầng, nhưng do người dân không nghiên cứu kỹ về pháp luật nên xây dựng lên 4 tầng. Vậy trách nhiệm trong trường hợp này thuộc về ai?
Hay như công trình do cấp tỉnh (sở xây dựng) cấp phép, địa phương cũng phải biết, phải quản lý. Thực tế cho thấy, có những công trình, dự án "cấp trên cấp giấy phép, địa phương không biết gì hết". Khi dự án sai quy mô, sai thiết kế… thì chẳng ai biết; xã xuống kiểm tra, hỏi ra thì trách nhiệm lại của tỉnh.
Để khắc phục, nữ đại biểu đề nghị các dự án thuộc diện này cần được thông tin cho chính quyền cấp xã biết và có trách nhiệm phối hợp trong quản lý địa bàn.
