Liên quan đến "lùm xùm" TikToker Phạm Thoại đảm nhận vai trò đại sứ chương trình "Top Nông sản - Nông sản về phố", trong khuôn khổ Hội chợ các sản phẩm OCOP xuất khẩu (VIETNAM OCOPEX 2025), Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương) vừa có văn bản khẳng định không bổ nhiệm, sử dụng cá nhân nào làm đại sứ của chương trình.
Ông Vũ Quang Phong, Tổng giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư cho biết thêm, việc Phạm Thoại tham gia chương trình là do Công ty Jin Pro Network (đơn vị truyền thông phối hợp tổ chức) trực tiếp mời và tự phong làm đại sứ. Banner có in hình ảnh nhân vật giống TikToker Phạm Thoại kèm theo logo của các đơn vị tổ chức cũng do phía công ty truyền thông tự thiết kế, chưa xin phép và chưa được ban tổ chức phê duyệt.
Việc mời người có ảnh hưởng trên mạng xã hội tham gia chương trình nhằm lan tỏa sản phẩm nông sản là điều tốt. Thế nhưng, khâu tổ chức có phần còn lỏng lẻo như đã nêu đã mang lại ồn ào không đáng có. Nhiều ý kiến cho rằng, cần có biện pháp xử lý để chấn chỉnh tình trạng này, từ việc tự xưng đại sứ một cách tùy tiện, cho đến công tác giám sát, tổ chức chương trình.
Bộ Công thương khẳng định không bổ nhiệm TikToker Phạm Thoại làm đại sứ VIETNAM OCOPEX 2025
ẢNH: MXH
TikToker Phạm Thoại nên đính chính thông tin
Theo luật sư Bùi Đình Ứng, Đoàn luật sư TP.Hà Nội, với những thông tin như báo chí đề cập, có thể thấy nguyên nhân trong sự việc này xuất phát từ nhiều phía.
Công ty truyền thông tự ý phong đại sứ cho nhân vật được mời tham gia livestream bán hàng dù không hề có quyết định của cơ quan thẩm quyền về việc bổ nhiệm hay tương tự.
Bộ Công thương nói không bổ nhiệm TikToker Phạm Thoại làm đại sứ VIETNAM OCOPEX 2025
TikToker Phạm Thoại đăng tải thông tin không đúng sự thật liên quan đến việc mình là đại sứ của chương trình. Với tài khoản mạng xã hội có lượng người theo dõi rất lớn, thông tin này được chia sẻ với tốc độ và phạm vi rất lớn.
Ban tổ chức chương trình cũng cần rà soát lại quy trình tổ chức sự kiện. Bởi lẽ, nội dung, kế hoạch truyền thông đều phải được kiểm duyệt trước khi triển khai. Tuy nhiên, như lãnh đạo Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư nói, công ty truyền thông đã tự ý phong đại sứ cho TikToker Phạm Thoại, tự ý thiết kế baner kèm theo logo của các đơn vị. Vậy, khâu giám sát đã thực sự chặt chẽ hay chưa?
Để giải quyết vụ "lùm xùm", luật sư Ứng cho rằng, trước tiên công ty truyền thông và TikToker Phạm Thoại cần đính chính, minh định lại việc anh này không phải là đại sứ của chương trình. "Thông tin sai phát đi từ đâu thì ở đó sẽ phải cung cấp lại thông tin cho đúng", luật sư nói.
Bước tiếp theo là phân tích động cơ, mục đích của việc tự ý phong đại sứ (có thể nhầm lẫn hoặc cố ý) và hậu quả do hành vi này gây ra, để có căn cứ xem xét, xử lý trách nhiệm.
Trường hợp tự phong đại sứ chỉ với mục đích bán được nhiều nông sản (trong khuôn khổ hội chợ) và không gây thiệt hại cho cá nhân, tổ chức nào, ban tổ chức chương trình cần nhắc nhở, chấn chỉnh những người liên quan. Phía công ty truyền thông và TikToker Phạm Thoại cũng cần rút kinh nghiệm.
Trường hợp tự phong đại sứ rồi chia sẻ trên mạng xã hội với mục đích vụ lợi (quảng bá bản thân, bán hàng cho cá nhân, lợi dụng lòng tin của người tiêu dùng…) và gây thiệt hại cho cá nhân, tổ chức khác, hành vi này có thể bị xử lý vi phạm hành chính về việc "cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật" theo quy định tại Nghị định 15/2020 (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 14/2022), hoặc "quảng cáo sai sự thật, không đúng hoặc gây nhầm lẫn" theo quy định tại Nghị định 38/2021 (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 128/2022).
"Như vậy, cơ quan có thẩm quyền sẽ phải xác định yếu tố lỗi, động cơ của các bên liên quan, cũng như thiệt hại do hành vi gây ra, để có biện pháp xử lý tương ứng", luật sư Ứng phân tích.
Song, dù động cơ là "xấu hay tốt", luật sư Ứng kiến nghị cần cân nhắc kỹ hơn khi lựa chọn, mời người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội tham gia các chương trình tương tự.
Theo ông, người nổi tiếng có sức lan tỏa lớn, thu hút công chúng, nhưng phải lựa chọn những cá nhân có sự chuẩn mực trong quá trình hoạt động cũng như phát ngôn.
"Không thể cứ nói mục đích tốt mà làm bừa, phát ngôn không chuẩn mực, tự nhận hoặc tự phong danh xưng để đánh bóng tên tuổi. Hiệu quả chưa thấy đâu mà "tác dụng ngược" thì đã rõ", luật sư nêu ý kiến.
Sẽ thành lập Liên minh KOL Việt Nam
Mới đây, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia tổ chức tọa đàm "Ngày An ninh mạng Việt Nam - Kiến tạo niềm tin số".
Theo đánh giá, sự phát triển nhanh chóng của mạng xã hội đã đặt ra những thách thức lớn về tin giả, quảng cáo sai lệch và những nội dung lệch chuẩn.
Ở nhiều quốc gia, KOL (người dẫn dắt dư luận - PV) không chỉ đơn thuần là công cụ marketing mà đã trở thành một biểu tượng của "sức mạnh mềm" có ảnh hưởng trong xã hội. Vai trò của KOL không thể tách rời trách nhiệm.
Một mặt, KOL cần được tạo điều kiện phát huy sức ảnh hưởng tích cực để thúc đẩy kinh tế, văn hóa, truyền thông quốc gia. Mặt khác, cũng cần có cơ chế quản lý phù hợp đối với KOL để định hướng hành vi, tăng cường trách nhiệm xã hội và ngăn chặn những hệ lụy tiêu cực do nội dung sai lệch gây ra.
Thực tế cho thấy, khuôn khổ pháp lý hiện nay vẫn chưa theo kịp tốc độ ảnh hưởng của KOL, trong khi chế tài xử lý còn nhẹ, thiếu tính răn đe.
Trung tá Nguyễn Tiến Cường, Trưởng phòng Giám sát thông tin mạng và phòng chống hoạt động sử dụng không gian mạng xâm phạm an ninh quốc gia (Cục A05, Bộ Công an) cho biết trong tháng 8 này, Hội nghị KOL toàn quốc lần đầu tiên sẽ được tổ chức.
Hội nghị sẽ công bố thành lập Liên minh KOL Việt Nam, quy tụ những KOL uy tín, có ảnh hưởng xã hội tích cực để thúc đẩy dư luận, đấu tranh chống thông tin sai lệch, lan truyền kỹ năng an toàn số và triển khai các dự án cộng đồng.
Cùng đó là khởi động chương trình hành động nhằm thúc đẩy ảnh hưởng có trách nhiệm của KOL thông qua những quy tắc và tiêu chuẩn cộng đồng, đề cao tính minh bạch và tự kiểm soát tự nguyện của chính KOL.
