Trình bày tờ trình dự án luật Thương mại điện tử tại phiên họp 49 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, sáng 22.9, Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, dự thảo luật quy định cụ thể trách nhiệm của chủ quản nền tảng thương mại điện tử, người bán và cả người livestream bán hàng.
Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân trình bày tờ trình dự án luật tại phiên họp
ẢNH: GIA HÂN
Theo dự thảo luật Chính phủ trình, chủ quản nền tảng có vai trò quản lý và kiểm soát hoạt động livestream trên nền tảng của mình. Theo đó, các nền tảng phải thực hiện xác thực danh tính của người livestream theo quy định của pháp luật về định danh và xác thực điện tử.
Cùng đó, các nền tảng phải công khai và áp dụng cơ chế kiểm soát nội dung livestream đang diễn ra. Đồng thời, phải có biện pháp ngăn chặn, dừng phát sóng hoặc gỡ bỏ ngay lập tức khi phát hiện nội dung vi phạm pháp luật hoặc trái với đạo đức xã hội.
Các nền tảng cũng phải có trách nhiệm ngăn chặn livestream hàng hóa dịch vụ bị cấm bằng các biện pháp kỹ thuật. Đối với các livestream có nội dung có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của người chưa thành niên, nền tảng phải hiển thị cảnh báo nổi bật trước khi phát.
Các nền tảng cũng có trách nhiệm lưu trữ toàn bộ dữ liệu (hình ảnh, âm thanh) của buổi livestream trong ít nhất 1 năm kể từ thời điểm bắt đầu và đảm bảo khả năng truy cập khi cần.
Cấm người livestream bán hàng thông tin gian dối
Đối với người bán (chủ sở hữu của hàng hóa, dịch vụ) phải cung cấp cho người livestream các giấy tờ chứng minh hàng hóa, dịch vụ đáp ứng điều kiện kinh doanh. Cùng đó, người bán cũng phải cung cấp các thông tin về sản phẩm như tên, xuất xứ, thông tin nhà sản xuất, nhập khẩu, dấu hợp chuẩn, hợp quy, hướng dẫn sử dụng, cảnh báo an toàn, ngày sản xuất, hạn sử dụng.
Dự thảo luật cũng quy định, đối với các sản phẩm yêu cầu phải có văn bản xác nhận nội dung quảng cáo từ cơ quan có thẩm quyền. Người bán chỉ được livestream sau khi đã có văn bản này và nội dung livestream phải phù hợp với nội dung đã được xác nhận.
Đối với người livestream, là người trực tiếp xuất hiện và giới thiệu sản phẩm, dự thảo luật quy định phải cung cấp thông tin cá nhân cho chủ quản nền tảng để phục vụ việc định danh và xác thực điện tử.
Người livestream bán hàng cũng bị cấm cung cấp thông tin gian dối hoặc gây nhầm lẫn về công dụng, chất lượng, giá cả, khuyến mại và các thông tin khác liên quan đến sản phẩm.
Cùng đó, phải thực hiện đúng nội dung quảng cáo đã được cơ quan có thẩm quyền xác nhận đối với các sản phẩm thuộc diện bắt buộc. Người livestream bán hàng cũng phải sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh, trang phục và hành vi phù hợp, không trái với đạo đức xã hội và thuần phong mỹ tục của Việt Nam.
Dự thảo luật cũng quy định, người livestream bán hàng phải tuân thủ các quy định pháp luật khác về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, quảng cáo và thuế.
Rủi ro gian lận, trốn thuế trong thương mại điện tử
Tờ trình dự án luật của Chính phủ cho biết, quy mô thị trường bán lẻ thương mại điện tử B2C tăng trưởng nhanh chóng từ 2,97 tỉ đô la Mỹ năm 2014 đến 25 tỉ đô Mỹ năm 2024, trung bình tăng trưởng 20 - 30% cả giai đoạn.
Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ, sự xuất hiện nhiều mô hình kinh doanh mới, đa dạng về mặt chủ thể, phức tạp về mặt bản chất và từ thực tiễn quản lý nhà nước trong lĩnh vực thương mại điện tử, dẫn đến các chính sách, quy định về thương mại điện tử đã bộc lộ nhiều hạn chế.
Cụ thể, hiện tại, nhiều nền tảng thương mại điện tử chưa định danh và xác thực điện tử đối với người bán, dẫn đến việc khó kiểm soát chính xác thông tin về người bán, đặc biệt là với người bán ở nước ngoài hoặc người bán không tuân thủ quy định pháp luật.
Cùng đó, vì không có cơ chế định danh điện tử cũng như kiểm tra, giám sát toàn diện, các nền tảng thương mại điện tử có thể bị lạm dụng để thực hiện các hoạt động gian lận hoặc trốn thuế.
Người tiêu dùng cũng khó có thể xác minh độ tin cậy của người bán trên các sàn thương mại điện tử nếu thông tin về người bán không được rõ ràng và minh bạch. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người tiêu dùng và làm suy giảm niềm tin của người tiêu dùng vào nền tảng thương mại điện tử.
