Ngày 13.11, Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) tổ chức hội thảo về cung cấp thông tin, đề xuất giải pháp thực thi hiệu quả quy định mở rộng địa điểm cấm hút thuốc lá, in cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh và tổ chức hoạt động cai nghiện thuốc lá.
Nỗ lực ngăn chặn tác hại thuốc lá
Phát biểu tại chương trình, bà Đinh Thị Thu Thủy, Phó vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cho biết, hiện Việt Nam thuộc nhóm các quốc gia có tỷ lệ hút thuốc cao nhất thế giới.
Thống kê năm 2021 ở nước ta cho thấy, 41,1% nam giới trưởng thành hút thuốc lá, tức cứ 100 người thì có 41 người hút. Mỗi năm, thuốc lá gây tử vong khoảng 100.000 người do hút thuốc chủ động và hút thuốc thụ động.
Bà Đinh Thị Thu Thủy, Phó vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) phát biểu tại chương trình
ẢNH: HOÀI NHIÊN
Theo bà Thủy, Việt Nam là một trong những quốc gia ký kết sớm Công ước khung về Kiểm soát thuốc lá (FCTC) của Tổ chức Y tế thế giới (WHO); ban hành luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá; triển khai thực hiện Chiến lược quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá đến năm 2030.
Bà Thủy cho biết Nghị quyết số 173/2024/QH15 ngày 30.11.2024 của Quốc hội về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV quy định: “Quốc hội thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025…”.
Việc Quốc hội thông qua Nghị quyết 173/2024/QH15, chính thức cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu và sử dụng thuốc lá điện tử từ năm 2025 được xem là bước tiến lớn trong công tác bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Khoảng 1,6 triệu người tử vong do hít khói thuốc lá
Thạc sĩ Nguyễn Tuấn Lâm, Văn phòng đại diện WHO tại Việt Nam cho biết, thuốc lá chứa 7.000 chất hóa học, trong đó có 69 chất gây ung thư, chất gây nghiện nicotine, nhựa thuốc lá, carbon monoxide và nhiều chất phụ gia độc hại khác.
Thuốc lá chứa hàng nghìn chất hóa học gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe
ẢNH: REUTERS
Mỗi năm, trên thế giới có hơn 7 triệu người tử vong do thuốc lá. Người hút thuốc lá có nguy cơ cao mắc ung thư phổi, khí quản, phế quản; ung thư họng; ung thư thực quản; ung thư dạ dày; ung thư đại tràng; ung thư cổ tử cung; ung thư bàng quang…
Thuốc lá còn gây ra hàng loạt bệnh mạn tính như đột quỵ, bệnh mạch vành, phình động mạch chủ, viêm phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen, mù - đục thủy tinh thể và ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe sinh sản.
Đại diện WHO nhấn mạnh tình trạng hút thuốc lá thụ động - tức người không hút thuốc nhưng hít phải khói từ đầu điếu thuốc đang cháy hoặc khói người hút thở ra.
“Hút thuốc thụ động gây ra khoảng 1,6 triệu ca tử vong mỗi năm trên toàn cầu, trong đó có 64% là phụ nữ. Riêng tại Việt Nam, khói thuốc thụ động cướp đi 18.800 sinh mạng mỗi năm”, ông Lâm lưu ý.
Đối với trẻ nhỏ, hít khói thuốc lá có thể gây khối u não, ung thư hạch, ung thư máu, hen suyễn, bệnh tai giữa, giảm chức năng phổi và thậm chí dẫn đến hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh.
Ở người trưởng thành, việc tiếp xúc với khói thuốc làm tăng nguy cơ đột quỵ, ung thư xoang mũi, ung thư vú, ung thư phổi, gây hại khả năng sinh sản và dẫn đến tình trạng sinh non, trẻ nhẹ cân.
Bên cạnh đó, ông Lâm nhấn mạnh việc cảnh báo sức khỏe trên bao bì thuốc lá hiện nay. Các nghiên cứu cho thấy cảnh báo sẽ tác động mạnh hơn khi diện tích in lớn và có hình ảnh minh họa rõ hậu quả sức khỏe.
Thái Lan, Singapore, Myanmar và Lào là những quốc gia châu Á áp dụng thành công bao bì thuốc lá tiêu chuẩn
ẢNH: WHO
Trên thế giới, 25 quốc gia đã áp dụng cảnh báo chiếm từ 75% diện tích bao bì trở lên. Tất cả quốc gia ASEAN đều in cảnh báo hình ảnh ở mặt trước và mặt sau. Trong đó, Lào, Myanmar, Thái Lan và Singapore là các nước đi đầu trong việc áp dụng bao bì thuốc lá tiêu chuẩn - loại bao bì được thiết kế nhằm loại bỏ hoàn toàn yếu tố quảng cáo và thu hút.
Các quốc gia ASEAN hiện nằm trong nhóm có diện tích cảnh báo lớn nhất thế giới gồm Thái Lan (85%) và Brunei, Lào, Myanmar, Singapore (75%). Thái Lan là một trong những quốc gia có cảnh báo lớn nhất toàn cầu với 10 mẫu cảnh báo được áp dụng từ năm 2014.
Đại diện WHO cho rằng, mẫu cảnh báo sức khỏe trên bao bì thuốc lá của Việt Nam có diện tích nhỏ hơn mức trung bình thế giới và nhỏ hơn hầu hết các quốc gia trong ASEAN.
WHO khuyến nghị Việt Nam cần thay đổi mẫu cảnh báo, tăng diện tích in lên tối thiểu 75% và cân nhắc sử dụng bao bì tiêu chuẩn.
