Bộ Tư pháp vừa công bố hồ sơ thẩm định dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hướng dẫn việc xác định dự kiến cơ cấu, thành phần và phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031.
Dự thảo do Bộ Nội vụ chủ trì soạn thảo.
Các đại biểu tại kỳ họp thứ 33 của HĐND tỉnh Quảng Nam (cũ) nhiệm kỳ 2021 - 2026
ẢNH: MẠNH CƯỜNG
Theo đó, về số lượng đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031, dự thảo nghị quyết quy định việc xác định số lượng đại biểu HĐND được bầu ở mỗi đơn vị hành chính được căn cứ vào quy định tại điều 30 của luật Tổ chức chính quyền địa phương.
Dân số của từng đơn vị hành chính để làm căn cứ xác định số lượng đại biểu HĐND được bầu được xác định theo số liệu thống kê dân số tại Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư tính đến ngày 30.9.2025.
Về số lượng đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách nhiệm kỳ 2026 - 2031 ở cấp tỉnh, lãnh đạo của HĐND có tối đa 2 đại biểu hoạt động chuyên trách, trong đó có không quá 2 phó chủ tịch HĐND; mỗi ban của HĐND có từ 3 - 4 đại biểu hoạt động chuyên trách, trong đó có không quá 2 phó trưởng ban, có 1 ủy viên hoạt động chuyên trách.
Riêng tại Hà Nội, số lượng đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách, số lượng phó chủ tịch HĐND, số lượng phó trưởng ban của HĐND thành phố thực hiện theo quy định của luật Thủ đô.
Ở cấp xã, lãnh đạo HĐND có 1 phó chủ tịch; mỗi ban có 1 phó trưởng ban.
Đáng chú ý, dự thảo đề xuất giữ nguyên số lượng phó chủ tịch HĐND, phó trưởng ban của HĐND cấp tỉnh, cấp xã nhiệm kỳ 2026 - 2031 như khi thực hiện hợp nhất, sáp nhập; sau 5 năm thực hiện đúng số lượng quy định của cấp có thẩm quyền.
Cơ cấu người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND ra sao?
Về cơ cấu, thành phần và phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031, dự thảo quy định căn cứ vào số lượng đại biểu HĐND được bầu, nguyên tắc về việc bảo đảm số dư khi lập danh sách người ứng cử đại biểu HĐND, thường trực HĐND các cấp sau khi thống nhất ý kiến với ban thường trực ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và UBND cùng cấp dự kiến cụ thể cơ cấu, thành phần, phân bổ số lượng người của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân, cơ quan nhà nước ở cấp mình, các đơn vị hành chính cấp dưới (đối với cấp tỉnh), các thôn, tổ dân phố (đối với cấp xã), đơn vị sự nghiệp, tổ chức kinh tế trên địa bàn được giới thiệu để ứng cử đại biểu HĐND ở đơn vị hành chính cấp mình.
Việc dự kiến cơ cấu, thành phần, phân bổ số lượng người được giới thiệu để ứng cử đại biểu HĐND ở mỗi đơn vị hành chính phải bảo đảm dân chủ, công tâm, khách quan, minh bạch.
Trong đó, bảo đảm tỷ lệ hợp lý người trong danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu HĐND là người dân tộc thiểu số phù hợp với đặc điểm dân số của từng địa phương và phấn đấu đạt tỷ lệ trúng cử.
Tỷ lệ đại biểu là phụ nữ trong danh sách chính thức những người ứng cử bảo đảm ít nhất 35%; phấn đấu tỷ lệ trúng cử khoảng 30% ở từng cấp (cấp tỉnh, cấp xã).
Đại biểu là người ngoài Đảng, phấn đấu đạt tỷ lệ không dưới 10% ở từng cấp (cấp tỉnh, cấp xã),
Đại biểu trẻ tuổi (dưới 40 tuổi), phấn đấu đạt tỷ lệ không dưới 15% ở từng cấp (cấp tỉnh, cấp xã).
Đại biểu HĐND nhiệm kỳ trước tái cử, phấn đấu đạt tỷ lệ không dưới 30% ở từng cấp (cấp tỉnh, cấp xã)…
