Niềm vui ngắn chẳng tày gang
Hơn 10 năm trước, khu công nghiệp Nam Cấm (xã Trung Lộc, Nghệ An) hình thành và thu hút khá nhiều doanh nghiệp đến đầu tư, xây dựng nhà máy. Nhiều công nhân từ các huyện khác lần lượt tìm đến đây để làm việc và nhu cầu thuê phòng trọ tăng lên. Một số người dân ở gần khu công nghiệp đã thức thời, lập tức xây phòng để đáp ứng nhu cầu đó, nhằm tăng thu nhập cho gia đình.
Dãy trọ của ông Đức (xã Trung Lộc)
ẢNH: K.HOAN
Ông Nguyễn Đình Đức, một trong những người đầu tiên ở xã Trung Lộc bỏ tiền để xây dựng một dãy phòng trọ, kể: "Năm 2014, một nhà máy nằm ngay sau nhà tôi đi vào hoạt động, thu hút nhiều lao động. Công nhân ở các nơi tìm đến, trong đó phần lớn là những người ở xa. Họ lùng sục khắp xóm để thuê nhà trọ nhưng không ai có. Có hôm, gần nửa đêm, một ông bố chở con đi tìm trọ khắp nơi không được, đến nhà tôi xin ngủ nhờ". Sau đó, thấy gia đình ông Đức cho ở miễn phí, nhiều công nhân khác chưa tìm được chỗ ở trọ cũng tìm đến xin ở.
Nhận thấy nhu cầu công nhân thuê trọ lớn, ông Đức quyết định xây phòng trọ cho thuê, bất chấp việc ngăn cản của các con. Hai dãy trọ với 22 phòng trọ, mỗi phòng 16 m2 mọc lên với chi phí gần 900 triệu đồng. Ông Đức cho thuê với giá 500.000 đồng/tháng. Dãy trọ xây vừa xong thì được thuê ngay, có phòng 6 công nhân ở chung.
Thấy vậy, nhiều hộ dân khác sống gần khu công nghiệp này cũng xây dựng các dãy trọ để cho thuê và đón đầu các nhà máy khác sẽ mọc lên. Thế nhưng, ông Đức cho hay, không lâu sau đó, niềm vui của những chủ trọ kết thúc khi các doanh nghiệp mua, thuê xe ô tô đưa đón công nhân tận nhà. Công nhân trả lại phòng trọ và các dãy trọ bắt đầu rơi vào cảnh ế ẩm.
"10 năm trước, chúng tôi cho thuê với giá 500.000 đồng, nhưng bây giờ để không thấy phí, chúng tôi hạ xuống chỉ có 300.000 đồng/tháng, có chủ trọ còn còn bao luôn điện nước nhưng vẫn ế ẩm", ông Đức nói. Gia đình ông Đức hiện chỉ có 3 phòng cho thuê với giá rẻ như trên. Số tiền gần 900 triệu đồng đã đầu tư, sau hơn 10 năm, gia đình ông mới thu được khoảng 100 triệu.
Cạnh nhà ông Đức là gia đình bà Nguyễn Thị Máy cũng xây dãy trọ 5 phòng vào năm 2019. Tuy nhiên, xây xong thì bỏ không vì không có ai thuê. Đập bỏ thì tiếc nên bà Máy đóng cửa để đó, thỉnh thoảng mở cửa quét dọn để phòng đỡ hư hỏng và chờ đợi thời cơ.
Ông Nguyễn Trung Thành, Xóm trưởng Xóm 9, xã Trung Lộc, cho biết xóm này có hơn 900 phòng trọ công nhân, chưa kể 2 xóm kề bên cũng có số phòng tương tự. Tuy nhiên, số phòng trọ hiện có người thuê chỉ chiếm chưa đến 10%.
Nguyên nhân khiến nhu cầu thuê trọ của công nhân giảm quá mạnh, theo ông Lê Văn Hòa, Trưởng phòng Kinh tế - Hạ tầng xã Trung Lộc, là ngoài việc các doanh nghiệp đã chuyển sang sử dụng xe đưa đón công nhân, thì một số nhà máy trong khu công nghiệp này sử dụng rất ít người lao động do đầu tư công nghệ để thay thế sức người.
"Đây cũng là bài học cho người dân khi đầu tư dịch vụ. Chúng tôi cũng rất thương các chủ trọ đã đầu tư số tiền lớn mà không thu hồi được vốn, bây giờ phá bỏ thì tiếc mà giữ lại cũng chưa biết có hy vọng gì không", ông Hòa nói.
Đón đầu hụt
Tại P.Tân Mai, Nghệ An, nhiều gia đình cũng đang rơi vào tình cảnh tương tự. Hàng loạt dãy trọ công nhân ở Khối 9 của phường này được xây dựng cạnh bên khu công nghiệp Hoàng Mai 1 cũng lâm cảnh ế ẩm, không có người thuê.
Biển cho thuê phòng trọ ở P.Tân Mai
ẢNH: K.HOAN
Khu công nghiệp nằm ở phía bắc Nghệ An đã được xây dựng từ 15 năm trước. Tuy nhiên, hạ tầng dang dở khiến khu công nghiệp vốn được kỳ vọng này không thu hút được doanh nghiệp. Năm 2023, sau khi có chủ đầu tư mới xây dựng lại hạ tầng, một số doanh nghiệp đã tìm đến "lót ổ", xây dựng nhà máy.
Ông Lê Văn Tỉnh, Khối trưởng Khối 9, P.Tân Mai, cho biết thời điểm đó, hàng ngàn công nhân, kỹ sư đến đây làm việc, xây dựng các nhà máy khiến nhu cầu thuê trọ tăng cao. Thấy khu công nghiệp mới khởi động trở lại nhưng nhu cầu thuê trọ nhiều và để đón đầu các dự án lớn có nhiều công nhân, nhiều gia đình ở đây đã đầu tư hàng trăm triệu đồng, thậm chí tiền tỉ để xây các dãy phòng trọ cho thuê.
Lúc đó, ông Tỉnh cũng bỏ gần 1 tỉ đồng xây dựng 14 phòng trọ với suy nghĩ bây giờ mới chỉ có thợ xây dựng nhà máy đã đông thế này, khi nhà máy hoạt động, lượng công nhân sẽ gấp nhiều lần.
Mỗi phòng trọ được ông Tỉnh xây rộng gần 20 m2, được lắp đặt máy điều hòa, cho thuê với giá 1 triệu đồng/tháng. "Ban đầu, tôi tính mỗi tháng sẽ thu về hơn 10 triệu đồng và như thế sẽ nhanh thu hồi vốn", ông Tỉnh nói. Với tính toán này, nhiều gia đình khác cũng đổ xô xây phòng trọ với số lượng khoảng 400 phòng. Nhiều gia đình còn xây quán ăn để đón đầu phục vụ nhu cầu của công nhân.
Niềm vui ngắn chẳng tày gang, khi các nhà máy được xây dựng xong, thợ xây dựng rút đi, các phòng trọ cũng trở nên ế ẩm. Các nhà máy đi vào hoạt động, có xe ô tô đưa đón công nhân nên hầu hết công nhân không có nhu cầu thuê trọ, phòng trọ và quán xá ế ẩm.
Theo ông Tỉnh, trong khu công nghiệp Hoàng Mai 1 hiện đã có 3 nhà máy hoạt động, trong đó có nhà máy giày da thu hút khoảng 7.000 công nhân, nhưng chủ yếu là công nhân có nhà ở gần khu công nghiệp, sáng đi tối về. Các chủ trọ ở đây chỉ còn trông chờ vào 2 công ty sản xuất tấm năng lượng và linh kiện điện tử, công nhân có thu nhập cao hơn, tuy nhiên, đến năm 2024, công ty chuyên về năng lượng với 3.000 công nhân bất ngờ ngừng hoạt động, công nhân cũng trả phòng.
Hiện nay, theo ông Tỉnh, số phòng trọ có người thuê chỉ khoảng 10%. Các hộ dân ở các khối lân cận có phòng trọ cho thuê cũng rơi vào tình cảnh tương tự. "Dán thông báo trước dãy trọ, lên mạng xã hội quảng cáo nhưng từ đầu năm đến giờ không thấy ai đến hỏi thuê", một chủ cho thuê phòng trọ thở dài.
Một lãnh đạo P.Tân Mai cho hay, do lượng công nhân tại khu công nghiệp này chưa nhiều, nên nhu cầu thuê trọ còn rất thấp. "Chúng tôi hy vọng sẽ có nhiều doanh nghiệp đến đầu tư, xây dựng nhà máy, thu hút nhiều lao động để những chủ cho thuê trọ này thu hồi được vốn và tạo công ăn việc làm cho người dân", vị này nói.
