Bộ Tư pháp vừa công bố hồ sơ thẩm định dự thảo quyết định của Thủ tướng quy định lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải xe ô tô tham gia giao thông đường bộ.
Bộ NN-MT đề xuất lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải ô tô tham gia giao thông đường bộ
ẢNH: T.N
Lộ trình riêng với Hà Nội và TP.HCM
Tại dự thảo, cơ quan chủ trì soạn thảo là Bộ NN-MT đề xuất lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải ô tô tham gia giao thông đường bộ như sau:
Đối với xe ô tô sản xuất trước năm 1999, áp dụng mức 1 từ ngày quyết định này có hiệu lực.
Đối với xe ô tô sản xuất từ năm 1999, áp dụng mức 2 từ ngày quyết định này có hiệu lực.
Đối với xe ô tô sản xuất từ năm 2017, áp dụng mức 3 từ ngày 1.1.2026.
Riêng với xe ô tô tham gia giao thông trên địa bàn TP.Hà Nội và TP.HCM sản xuất từ năm 2017, áp dụng mức 4 từ ngày 1.1.2027.
Đối với xe ô tô sản xuất từ năm 2022, áp dụng mức 4 từ ngày 1.1.2026 và mức 5 từ ngày 1.1.2030.
Riêng với xe ô tô tham gia giao thông trên địa bàn TP.Hà Nội và TP.HCM sản xuất từ năm 2022, áp dụng mức 5 từ ngày 1.1.2028.
Ngoài ra, từ ngày 1.1.2030, xe ô tô tham gia giao thông trên địa bàn TP.Hà Nội và TP.HCM phải đáp ứng quy định về khí thải từ mức 2 trở lên.
Nếu dự thảo được thông qua, Quyết định số 16/2019 của Thủ tướng quy định lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với xe ô tô tham gia giao thông và xe ô tô đã qua sử dụng nhập khẩu, sẽ bị bãi bỏ.
Các xe ô tô đã được cấp giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường còn hiệu lực thì được tiếp tục lưu hành đến kỳ đăng kiểm kế tiếp mới phải áp dụng theo lộ trình về khí thải quy định tại quyết định mới.
Các mức phát thải tối đa với xe ô tô theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải ô tô tham gia giao thông đường bộ
ẢNH: CMH
Tác động đến người dân thế nào?
Bộ NN-MT cho hay, ô nhiễm không khí tại Hà Nội, TP.HCM và các đô thị khác trong toàn quốc chủ yếu tập trung vào ô nhiễm bụi, đặc biệt là bụi mịn PM2.5.
Một trong những nguyên nhân chính phát sinh bụi là do số lượng lớn các phương tiện cơ giới tham gia giao thông, nhiều phương tiện cũ không đảm bảo tiêu chuẩn khí thải, niên hạn.
Việc phân chia lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật khí thải như đề xuất sẽ hạn chế tác động đột ngột đến thị trường ô tô, giúp doanh nghiệp và người dân có thời gian chuẩn bị. Đồng thời, tạo điều kiện cho các trung tâm đăng kiểm và cơ sở hạ tầng kỹ thuật nâng cấp, đảm bảo khả năng kiểm tra khí thải theo tiêu chuẩn mới.
Về mặt tích cực, việc áp dụng lộ trình sẽ giúp cải thiện chất lượng môi trường sống, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giảm chi phí y tế gián tiếp và thiệt hại kinh tế do các bệnh liên quan đến ô nhiễm không khí.
Cùng đó là kích thích thị trường ô tô chuyển đổi sang xe có tiêu chuẩn phát thải thấp, mở ra cơ hội cho các dòng xe điện và xe hybrid, thúc đẩy ngành công nghiệp ô tô tại Việt Nam phát triển theo hướng xanh hơn…
Lộ trình cũng sẽ mang lại một số tác động tiêu cực. Điển hình là chi phí sở hữu phương tiện có thể tăng do giá xe mới sản xuất theo tiêu chuẩn khí thải cao hơn.
Đồng thời, phát sinh chi phí cho người dân, đặc biệt là nhóm thu nhập thấp sử dụng xe cũ trước năm 1999 không đạt chuẩn, có thể buộc phải sửa chữa hoặc thay thế mới phương tiện.
Các doanh nghiệp vận tải buộc phải nâng cấp đội xe, tạo áp lực tài chính nếu không có cơ chế hỗ trợ.
Người dân có thể gặp khó khăn trong việc mua bán xe cũ khi các xe có tiêu chuẩn khí thải thấp dần bị loại bỏ khỏi thị trường.
