Chiều 5.11, tại phiên họp thứ 51 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn đã trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định cơ chế đặc thù về một số chủ trương, chính sách trong Nghị quyết số 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển GD-ĐT.
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn
ẢNH: GIA HÂN
Lộ trình miễn phí sách giáo khoa cho tất cả học sinh
Về tài chính cho GD-ĐT, dự thảo đề xuất Nhà nước bảo đảm nguồn lực để cung cấp miễn phí sách giáo khoa cho tất cả học sinh (hoàn thành vào năm 2030) và miễn học phí, giáo trình môn giáo dục quốc phòng và an ninh tại cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp theo lộ trình do Chính phủ quy định, phù hợp với khả năng cân đối ngân sách, pháp luật liên quan và yêu cầu bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục.
Cơ quan soạn thảo cũng cho rằng pháp luật hiện hành chưa cho phép Bộ GD-ĐT quyết định sử dụng một bộ sách giáo khoa thống nhất, dẫn đến thiếu ổn định, tốn kém cho xã hội. Dự thảo khắc phục hạn chế này bằng cách bổ sung thẩm quyền cho Bộ trưởng Bộ GD-ĐT nhằm bảo đảm tính thống nhất, tiết kiệm và hiệu quả.
Cụ thể, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT sẽ chủ trì tổ chức thực hiện và quyết định một bộ sách giáo khoa giáo dục phổ thông để áp dụng thống nhất toàn quốc từ năm học 2026 - 2027 bảo đảm an ninh, an toàn sách giáo khoa. Đến năm 2030 cung cấp miễn phí sách giáo khoa cho tất cả học sinh.
Bộ trưởng GD-ĐT cũng có thẩm quyền chỉ đạo đổi mới mô hình trường chuyên, trường năng khiếu, mở rộng các lớp chuyên khối STEM/STEAM để đào tạo nhân tài quốc gia; thành lập hội đồng kỹ năng nghề ở một số ngành, lĩnh vực trọng điểm, ưu tiên; quy định việc thẩm định, phê duyệt chương trình và quy định cơ chế hoạt động của hội đồng kỹ năng nghề…
Thống nhất thẩm quyền cho giám đốc Sở GD-ĐT
Vẫn theo cơ quan soạn thảo, thực tiễn cho thấy thẩm quyền quản lý, tuyển dụng, điều động giáo viên hiện nay đang phân tán giữa nhiều cấp, gây chồng chéo, cục bộ và thiếu linh hoạt.
Để khắc phục, dự thảo quy định giao cho giám đốc Sở GD-ĐT thực hiện tuyển dụng, điều động, thuyên chuyển giáo viên mầm non, phổ thông công lập trong phạm vi địa phương.
Điều này sẽ khắc phục tình trạng phân mảnh, thừa thiếu giáo viên cục bộ, bảo đảm quản lý thống nhất, sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực, phù hợp chuyên môn và nhu cầu thực tế.
Thẩm tra nội dung trên, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội tán thành việc giao thẩm quyền cho giám đốc sở GD-ĐT. Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra đề nghị cân nhắc việc áp dụng quy định này đối với cán bộ quản lý giáo dục, nhân viên trường học.
Đồng thời, cân nhắc giao quyền cho chủ tịch UBND cấp xã được điều động, thuyên chuyển nhà giáo trong phạm vi địa bàn xã, phường quản lý phù hợp với quy định của luật Tổ chức chính quyền địa phương và dự thảo luật Viên chức (sửa đổi).
Cùng đó là phân cấp, ủy quyền thực hiện tuyển dụng, tiếp nhận nhà giáo, nhân viên trường học cho cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên công lập nếu đáp ứng đủ điều kiện, năng lực thực hiện theo quy định.
Đề xuất phụ cấp ưu đãi cho giáo viên
Dự thảo còn quy định Nhà nước thực hiện chính sách ưu đãi đặc thù, vượt trội đối với đội ngũ nhà giáo và nhân viên trong các cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông, nhằm tạo động lực, thu hút và giữ chân người có năng lực, tâm huyết với nghề.
Phụ cấp ưu đãi nghề được quy định tối thiểu 70% đối với giáo viên, 30% đối với nhân viên và 100% đối với giáo viên công tác tại vùng đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi và trường chuyên biệt.
Về nội dung này, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị nghiên cứu cơ chế, lộ trình thực hiện, bảo đảm khả thi. Với số lượng nhà giáo, nhân viên trong các cơ sở giáo dục công lập rất lớn, cần đánh giá nguồn lực để bảo đảm khả thi trong triển khai thực hiện.
