HÓA GIẢI "ĐIỂM NÓNG"
Những ngày đầu tháng 12.2025, các tuyến đường số 3, A9 và Bình Thành ở P.Bình Tân (TP.HCM) đã thay đổi rõ rệt so với hơn 4 tháng trước. Không còn cảnh lòng đường bị chiếm dụng, không còn cảnh nhốn nháo họp chợ, những bảng hiệu, mái hiên choán ra vỉa hè nay đã bị cắt gọt. Dù vẫn còn tình trạng buôn bán trên vỉa hè, nhưng theo đánh giá của địa phương, "điểm nóng" chợ tự phát kéo dài gần chục năm đã từng bước được chuyển hóa.
Sự chuyển biến này đến từ cách làm bài bản và quyết liệt của chính quyền địa phương. Chỉ 11 ngày sau khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, UBND P.Bình Tân ban hành kế hoạch tổ chức thực hiện công tác đảm bảo trật tự đô thị, an toàn giao thông trên địa bàn phường. Kế hoạch tập trung vào các tuyến đường trọng điểm như đường Bình Thành, đường Lê Đức Anh, đường số 3, đường Nguyễn Thị Tú, đường Hồ Văn Long…
Ông Trần Đức Minh, Phó chủ tịch UBND P.Bình Tân, cho biết với mỗi tuyến đường đều có kế hoạch riêng để chuyển hóa với 3 bước. Bước đầu tiên là tuyên truyền, vận động kéo dài 15 ngày. Bước 2 là vừa tuyên truyền vừa xử phạt những trường hợp đã nhắc nhở 3 lần. Bước 3 là cưỡng chế tháo dỡ những trường hợp chây ì.
Hàng loạt mái che choán hết vỉa hè đường số 2 khu dân cư Vĩnh Lộc (P.Bình Tân, TP.HCM) đã bị cắt gọt, trả lại không gian thông thoáng
Ảnh: Sỹ Đông
Về lực lượng, phường phân công, giao việc cụ thể cho Phòng Kinh tế, hạ tầng và đô thị, công an phường, quân sự phường, lực lượng an ninh trật tự cơ sở, ban điều hành khu phố và mặt trận, đoàn thể. Những ngày đầu ra quân xử lý, các lực lượng chức năng của phường đối mặt với sự phản ứng, gây áp lực từ người buôn bán và cả sự hoài nghi của người dân 2 bên đường, bởi những đợt ra quân trước không mang lại kết quả như kỳ vọng. Tuy nhiên, với sự quyết liệt và kiên trì, tình hình cải thiện rõ rệt.
Ông Minh cho biết khi lực lượng chức năng giải thích rõ ràng, kiên quyết xử lý thì các hộ lấn chiếm cũng phải chấp hành vì sợ bị xử phạt, tịch thu tài sản, phương tiện vi phạm. "Nhiều hộ gắn mái che choán hết vỉa hè chây ì không tháo dỡ, phường cử lực lượng riêng đến hỗ trợ. Thấy phường làm quyết liệt, những hộ xung quanh chủ động tháo dỡ theo", ông Minh nói. Để duy trì trật tự đô thị sau khi giải tỏa, phường cắt cử nhân sự an ninh trật tự cơ sở chốt chặn, tuần tra hằng ngày để ngăn ngừa tái lấn chiếm.
Sau đợt cao điểm ra quân lập lại trật tự đô thị hồi tháng 8.2025, tình trạng mái che, bảng hiệu, cửa nhà lấn chiếm vỉa hè trên đường Bình Thành (P.Bình Tân, TP.HCM) được xử lý cơ bản
Ảnh: Sỹ Đông
HOÀN TRẢ NGUYÊN TRẠNG VỈA HÈ
Bên cạnh tổ chức các đợt ra quân chấn chỉnh tình trạng lấn chiếm, người dân cũng đặt nhiều kỳ vọng vào việc tổ chức, khai thác vỉa hè, lòng đường một cách hợp lý, đáp ứng nhu cầu thực tế đặt ra. Từ tháng 5.2024, nhiều hộ kinh doanh trên đường Hải Triều, P.Sài Gòn (Q.1 cũ) đăng ký sử dụng một phần vỉa hè vào mục đích kinh doanh, giữ xe và nộp phí hằng tháng theo Quyết định 32/2023 của UBND TP.HCM.
Theo đó, mỗi hộ kinh doanh xếp thêm 2 chiếc bàn, 4 chiếc ghế sát nhà và một dãy xe gắn máy sát mép đường, ở giữa chừa lại hơn 1 m làm lối đi cho người đi bộ. "Khách nước ngoài thích ngồi bên ngoài hơn phòng lạnh. Từ ngày đăng ký thuê, mình chủ động và an tâm hơn, không phải vừa bán vừa lo chạy bàn chạy ghế khi có lực lượng chức năng đến", quản lý một quán phở trên đường Hải Triều nói.
Từ 11 tuyến đường thí điểm ban đầu, Q.1 mở rộng ra hơn 50 tuyến vào cuối năm 2024. Một số quận, huyện khác cũng bắt đầu triển khai việc cho sử dụng tạm thời một phần vỉa hè, lòng đường với những tuyến đường đủ điều kiện. Tuy nhiên, khi luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ và Nghị định 165/2024 ra đời thì việc UBND cấp tỉnh, thành phố ban hành quy định riêng về sử dụng, khai thác vỉa hè, lòng đường không còn phù hợp.
Vỉa hè đường Hải Triều (P.Sài Gòn, TP.HCM) ngăn nắp khi được thí điểm cho phép sử dụng một phần vào mục đích buôn bán
Ảnh: Sỹ Đông
Do vậy, cuối tháng 11.2025, UBND TP.HCM đã bãi bỏ Quyết định 32/2023. TP.HCM giao UBND các phường, xã rà soát trường hợp sử dụng vỉa hè đã được UBND cấp huyện cũ cấp phép, chấp thuận. Đối với trường hợp không còn phù hợp quy định mới, các tổ chức, cá nhân phải chấm dứt việc sử dụng khi hết thời hạn giấy phép và hoàn trả nguyên trạng lòng đường, vỉa hè.
Song song đó, chính quyền địa phương chủ động hướng dẫn các tổ chức, cá nhân có nhu cầu sử dụng lòng đường, vỉa hè chỉ tổ chức các hoạt động được phép theo quy định tại khoản 1 điều 21 Nghị định 165/2024. Đối với trường hợp phải cấp phép, các tổ chức, cá nhân liên hệ với cơ quan được giao quản lý lòng đường, vỉa hè để thực hiện thủ tục cấp phép.
