Chiều 31.10, Quốc hội thảo luận tại tổ về một số dự án luật liên quan lĩnh vực an ninh, quốc phòng. Đề cập đến luật Cư trú, đại biểu Nguyễn Phương Thủy, Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cho rằng, việc sửa luật lần này "chưa thể hiện rõ tinh thần phân cấp, phân quyền và chưa mạnh dạn cắt bỏ những quy định chi tiết không cần thiết".
Bà Nguyễn Phương Thủy, Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp
ẢNH: QUOCHOI
Lý giải điều này, bà nêu còn nhiều điều khoản vẫn quy định tỉ mỉ về hồ sơ đăng ký thường trú, tách hộ, điều chỉnh thông tin cư trú hay đăng ký tạm trú. Những nội dung này cần được quy định khái quát hơn, giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết để bảo đảm linh hoạt.
Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp dẫn chứng Chỉ thị 24 của Thủ tướng Chính phủ và Kế hoạch số 02 của Ban Chỉ đạo T.Ư về chuyển đổi số đã nêu rất rõ việc triển khai 25 dịch vụ công trực tuyến toàn trình trên ứng dụng VNeID. Trong đó Bộ Công an có tới 10 thủ tục liên quan đến cư trú.
Từ ngày 1.10, các trung tâm hành chính công không còn tiếp nhận hồ sơ giấy với các thủ tục này. Tuy nhiên, trong dự thảo luật Cư trú hiện nay, tinh thần "toàn trình, không hồ sơ giấy" vẫn chưa được phản ánh đầy đủ.
Nộp hồ sơ điện tử nhưng vẫn phải in giấy, ký tay rồi tải lên
"Nếu không điều chỉnh, chúng ta sẽ rơi vào tình trạng nửa vời. Nộp hồ sơ điện tử nhưng vẫn phải in giấy, ký tay rồi quét tải lên. Như vậy chuyển đổi số sẽ không triệt để", bà Thủy nêu và đề nghị tiếp tục đơn giản hóa điều kiện đăng ký tạm trú, bảo đảm mục tiêu quản lý cư trú chứ không phải quản lý sở hữu nhà ở.
Nữ đại biểu cũng nhìn nhận, quy định hiện hành về "chỗ ở hợp pháp" còn nhiều vướng mắc, đặc biệt tại các đô thị lớn như Hà Nội, nơi nhiều người dân có nhà đất nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận.
"Luật Cư trú chỉ nên tập trung vào quản lý dân cư, ai ở đâu thì đăng ký ở đó, phục vụ công tác quản lý, thống kê, an sinh. Các điều kiện về nhà ở, quyền sở hữu nên được điều chỉnh bằng luật khác", bà nói.
Đặc biệt, bà đề nghị bỏ thủ tục xác nhận thông tin về cư trú. Đây có thể xem như một thủ tục trung gian khi chuyển từ sổ hộ khẩu giấy sang cơ sở dữ liệu điện tử. Lý do khi luật Cư trú được ban hành năm 2021, cơ sở dữ liệu dân cư còn mới nên chúng ta bổ sung thủ tục này để chuyển dần thói quen xã hội.
Tuy nhiên đến nay, toàn bộ thông tin cư trú đã được cập nhật đầy đủ, người dân và cơ quan chức năng có thể tra cứu trực tuyến. Vì vậy, việc xác nhận thủ công là không còn cần thiết.
Theo đại biểu Phương Thủy, thủ tục này đang trở thành "gánh nặng hành chính mới", người dân phải đi lại nhiều lần, cơ quan quản lý cư trú mất thêm thời gian xử lý, trong khi thông tin có thể tra cứu tức thời trên hệ thống.
Nếu tiếp tục duy trì, người dân vẫn sẽ phải cung cấp giấy xác nhận cư trú, tức là vẫn làm thủ tục hành chính mà lẽ ra đã có thể bỏ hoàn toàn nhờ dữ liệu điện tử. Ngay cả khi thực hiện trực tuyến, thời gian xử lý vẫn kéo dài 1 - 2 ngày, không tương xứng với mục tiêu số hóa.
Do vậy, cần mạnh dạn bỏ quy định này trong lần sửa luật tới, để thực sự cắt giảm thủ tục, tạo thuận lợi cho người dân và phù hợp với tinh thần chuyển đổi số mà Chính phủ đang chỉ đạo.
Góp ý thêm cho luật Căn cước, Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị rà soát, bãi bỏ các quy định quá chi tiết, đặc biệt là những quy trình, hồ sơ liên quan đến cấp và đổi căn cước, xác thực thông tin cá nhân.
Những nội dung này đã được Chính phủ xác định phải số hóa hoàn toàn, không tiếp nhận hồ sơ giấy. Vì vậy, luật chỉ nên quy định nguyên tắc, thẩm quyền, phạm vi quản lý, còn chi tiết kỹ thuật nên giao Chính phủ quy định.
