Sáng 26.6, Hội đồng Tiền lương quốc gia đã họp tại Hà Nội bàn phương án tăng lương tối thiểu, dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Bộ Nội vụ, Chủ tịch Hội đồng Tiền lương quốc gia Nguyễn Mạnh Khương.
Phiên họp thứ nhất Hội đồng Tiền lương quốc gia
ẢNH: THU HẰNG
54,9% người lao động có tiền lương, thu nhập vừa đủ chi tiêu cơ bản
Tại phiên họp, Tổng LĐLĐ Việt Nam cho biết, khảo sát của đơn vị này trong tháng 3 - 4.2025 cho thấy, 93,25% người lao động được khảo sát đã được điều chỉnh tiền lương tối thiểu theo quy định.
Tuy nhiên, một số doanh nghiệp chỉ điều chỉnh cho một bộ phận người lao động có mức lương thấp, chỉ để đóng bảo hiểm nên tiền lương thực tế không tăng.
54,9% người lao động cho biết tiền lương, thu nhập của họ vừa đủ chi tiêu cơ bản của gia đình; 26,3% cho biết phải chi tiêu kham khổ; 7,9% không đủ sống, phải làm thêm các công việc khác. 12,5% hàng tháng phải vay mượn để ổn định cuộc sống; 29,9% phải vay mượn 3 - 4 tháng/lần.
Chỉ có 55,5% người lao động được ăn thịt, cá trong các bữa chính (không kể bữa ăn ca tại doanh nghiệp); hơn 53,3% cho biết tiền lương chỉ đáp ứng một phần (trên 50%) nhu cầu chi cho giáo dục con cái…
Đáng chú ý, 72,6% người chưa lập gia đình cho biết tiền lương là nguyên nhân chính ảnh hưởng đến quyết định kết hôn của họ.
Với thực trạng trên, Tổng LĐLĐ Việt Nam nhận định, việc tiếp tục điều chỉnh sớm tiền lương tối thiểu vùng là hết sức cần thiết đối với người lao động.
Đề nghị tăng lương từ đầu năm 2026
Theo ông Nhạc Phan Linh, một trong những đại diện của Tổng LĐLĐ Việt Nam tại phiên đàm phán, mức đề xuất của đại diện người lao động đưa ra 2 phương án.
Phương án 1, tăng 9,2% (từ 320.000 - 450.000 đồng/tháng); phương án 2, tăng 8,3% (mức tăng từ 290.000 - 410.000 đồng/tháng). Thời điểm tăng từ 1.7 vì đó là kỳ vọng của người lao động.
Lý giải về việc đề xuất mức tăng trên, ông Nhạc Phan Linh cho hay: "Từ năm 2023 đến nay, tiền điện đã tăng 4 lần, mức tăng là 17%, trong khi lương tối thiểu chỉ tăng 6%, là rất thấp, nếu năm nay mức tăng lương thấp hơn mức tăng DGP dự kiến là 8%, tức là mức thụ hưởng của người lao động với thành quả lao động là không tương xứng".
Bên cạnh đó, tới đây, khối công chức viên chức sẽ tăng lương, nếu mức tăng lương tối thiểu của người lao động vẫn chỉ ở mức 5 - 6% sẽ tạo ra sự so sánh, gây tâm lý xã hội.
Trong khi Tổng LĐLĐ Việt Nam đưa ra phương án tăng lương khá cao, mức đề xuất của bộ phận kỹ thuật 6,5 - 7%, thì đại diện giới chủ sử dụng lao động là VCCI lại đưa ra mức tăng khá khiêm tốn.
Ông Hoàng Quang Phòng, Phó chủ tịch VCCI, cho hay: "Chúng tôi đồng ý sẽ điều chỉnh từ 1.1.2026. Mức tăng vừa phải thôi, từ 3 - 5% để tăng cường dư địa cho doanh nghiệp có khả năng thích ứng với tình hình và để tặng thưởng cho những lao động mẫn cán. Nếu tăng cao nữa thì khó, bởi từ nay đến 9.7 mới kết thúc đàm phán thương mại Việt - Mỹ, chưa biết tình hình ra sao".
Chuyên gia độc lập Nguyễn Việt Cường, giảng viên ĐH Quốc gia Hà Nội, bày tỏ: "Hiện nay, đàm phán song phương Việt Nam và Mỹ chưa có kết quả chính thức. Do vậy, tác động đàm phán ảnh hưởng đến doanh nghiệp và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp, khả năng chi trả của doanh nghiệp. Hội đồng đang cân nhắc, cá nhân tôi cho rằng, chúng ta phải chờ thêm thông tin cuối tháng 7 khi có kết quả đàm phán thương mại Việt - Mỹ mới có dự báo tác động của doanh nghiệp và khả năng chi trả của doanh nghiệp".
Về thời điểm tăng, theo ông Cường, nên tăng lương từ đầu năm 2026. Tuy nhiên, mức tăng lương tối thiểu phải bù đắp được mức trượt giá CPI, phải đảm bảo nguyên tắc căn cứ vào mức sống tối thiểu, đảm bảo trượt giá.
Mặc dù Chủ tịch Hội đồng Tiền lương quốc gia Nguyễn Mạnh Khương gợi ý để các bên bỏ phiếu, nhưng do chưa tìm được tiếng nói chung nên phiên đàm phán tiếp theo dự kiến sẽ diễn ra vào cuối tháng 7 hoặc đầu tháng 8.
