Ngày 3.11, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên trình dự án luật Thương mại điện tử.
Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên
ẢNH: GIA HÂN
Hoa hậu livestream bán kẹo, thổi phồng chức năng
Tại tờ trình, Chính phủ cho biết, pháp luật hiện hành điều chỉnh hoạt động livestream bán hàng giống như một hoạt động quảng cáo đi kèm với bán hàng, mà chưa có quy định riêng về các chủ thể tham gia livestream (chủ tài khoản, người tham gia livestream), các trường thông tin tối thiểu phải cung cấp cho người xem, trình độ chuyên môn của người thực hiện livestream, định danh chủ tài khoản, nghĩa vụ nộp thuế và các vấn đề về kiểm soát thông tin...
Thực tiễn cho thấy, nhiều vụ việc như các phiên livestream bán hàng nhiều tỉ đồng nhưng Nhà nước không thu được thuế hay hoa hậu thực hiện livestream bán kẹo rau củ, thổi phồng chức năng của sản phẩm, ảnh hưởng rất lớn đến quyết định mua hàng và sức khỏe của người tiêu dùng.
Chính phủ cũng nhận định, nhiều nền tảng thương mại điện tử chưa định danh và xác thực điện tử đối với người bán, dẫn đến việc khó kiểm soát chính xác thông tin về người bán, đặc biệt là với người bán ở nước ngoài hoặc người bán không tuân thủ quy định pháp luật.
Hệ quả là, các cơ quan chức năng khó truy vết kho hàng hoặc đối tượng bán hàng khi có vi phạm; cùng đó là các rủi ro về gian lận, trốn thuế; người tiêu dùng khó có thể xác minh độ tin cậy của người bán trên các sàn thương mại điện tử…
Chưa kể, những năm gần đây, hoạt động thương mại điện tử xuyên biên giới phát triển mạnh mẽ, người tiêu dùng Việt Nam được hưởng lợi, song cũng tồn tại nhiều vấn đề liên quan đến kiểm soát chất lượng hàng nhập khẩu, rủi ro về hàng giả, hàng kém chất lượng, gian lận giao dịch, bảo vệ sản xuất trong nước…
Siết quy định với bán hàng livestream
Tại dự thảo, Chính phủ đề xuất quy định đối với hoạt động bán hàng livestream, chủ quản nền tảng phải xác thực danh tính người livestream, công khai và thực hiện cơ chế, biện pháp kiểm soát theo thời gian thực nội dung bán hàng livestream.
Người bán phải cung cấp cho người livestream các tài liệu pháp lý chứng minh đáp ứng điều kiện.
Người livestream bán hàng không được cung cấp thông tin gian dối hoặc gây nhầm lẫn về công dụng, xuất xứ, chất lượng, giá cả, khuyến mại, chính sách bảo hành và các nội dung khác liên quan đến hàng hoá, dịch vụ; thực hiện đúng nội dung quảng cáo đã được cơ quan có thẩm quyền xác nhận đối với hàng hoá, dịch vụ thuộc trường hợp pháp luật quy định phải xác nhận nội dung quảng cáo.
Dự thảo cũng bổ sung trách nhiệm của chủ quản mạng xã hội trong việc phân loại và hiển thị dấu hiệu nhận diện tài khoản người bán với tài khoản khác. Trường hợp có chức năng liên lạc trực tuyến, có công cụ cho phép xác nhận nội dung hợp đồng thông qua chức năng liên lạc trực tuyến được tích hợp.
Đồng thời, quy định trách nhiệm của người bán nước ngoài tương ứng với người bán trong nước trong việc cung cấp thông tin cho chủ quản nền tảng thương mại điện tử phục vụ việc định danh; minh bạch thông tin người bán, thông tin hàng hóa dịch vụ; cung cấp giấy tờ chứng minh đáp ứng điều kiện đầu tư, kinh doanh cho nền tảng thương mại điện tử…
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi
ẢNH: GIA HÂN
Làm rõ phạm vi trách nhiệm của chủ quản mạng xã hội
Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho hay, về hoạt động livestream bán hàng và tiếp thị liên kết, cơ quan thẩm tra đề nghị quy định rõ ràng hơn về những khía cạnh của hoạt động này được điều chỉnh riêng bởi luật Thương mại điện tử, phân định với những nội dung mang tính chất chung được điều chỉnh bởi luật An toàn thông tin mạng, luật An ninh mạng, luật Quảng cáo, luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Về trách nhiệm chủ quản các loại hình nền tảng thương mại điện tử, cơ quan thẩm tra đề nghị tiếp tục hoàn thiện theo hướng bảo đảm tính hợp lý, khả thi, phù hợp với đặc trưng của từng loại hình nền tảng thương mại điện tử, mức độ tham gia của nền tảng vào quá trình giao kết hợp đồng được thực hiện trên nền tảng.
Đối với mạng xã hội hoạt động thương mại điện tử, đề nghị rà soát, làm rõ phạm vi trách nhiệm của chủ quản được xác định trên cơ sở có chức năng đặt hàng trực tuyến, livestream bán hàng gắn với đặt hàng thông qua chức năng đặt hàng trực tuyến trên nền tảng hoặc có tính năng hỗ trợ dịch vụ thanh toán, dịch vụ logistics (bao gồm cả hình thức hỗ trợ tích hợp với chức năng liên lạc trực tuyến) trên nền tảng để có quy định với mức độ phù hợp.
