NỤ CƯỜI CỦA CỤ ÔNG MẮC UNG THƯ
Một ngày giữa trưa của tháng 8, chúng tôi ghé thăm bản A Rông Dưới (xã La Lay, Quảng Trị), giữa cái nắng oi bức vẫn có những người mặc kín mít, lưng đeo gùi, đầu đội mũ chở nhau lên rẫy. Bởi, bà con Pa Kô tại đây vẫn cần lắm vào những ngày bán lưng cho trời, bán mặt cho đất trên nương rẫy. Dù vất vả, cực nhọc nhưng lao động vẫn là vinh quang, là niềm vui… Và với nhiều người đó là điều dễ dàng, nhưng lại là ước mơ của ông Hồ Văn Lụt (63 tuổi), người mắc ung thư đã 10 năm.

Vợ chồng ông Lụt khi được nhận căn nhà mới khang trang, kiên cố
ẢNH: BÁ CƯỜNG
Gia đình thuộc diện cực kỳ khó khăn của bản A Rông Dưới, căn nhà cũ của ông Lụt nằm chênh vênh trên sườn dốc, mái nát bươm, khung gỗ xiêu vẹo. Căn nhà ấy hệt với cuộc đời của ông Lụt, chông chênh và khắc nghiệt.
"Bố (cách xưng hô của người Pa Kô - PV) bị ung thư đã 10 năm nay, căn bệnh khiến bố yếu đi không lao động được, vợ bố cũng đau ốm, kinh tế gia đình mấy tháng nay không có đồng nào", ông Lụt buồn rầu nói.
Người dân miền núi Quảng Trị 'hái quả ngọt' từ mô hình dê giống khởi nghiệp của biên phòng
Vợ chồng ông Lụt có 2 người con trai, nhưng cả hai đều bị động kinh; một người suốt ngày lang thang trên rừng, dưới suối; một người được gửi nhờ nhà bà con để giảm bớt gánh nặng cho cặp vợ chồng già.
Nỗi đau chồng chất nỗi đau, khuôn mặt của "bố" Lụt đã hằn lên những nếp nhăn của nỗi buồn, bất lực. Nhưng may mắn thay, bản làng, cộng đồng và Đảng, Nhà nước vẫn ở cạnh ông.
"May mắn bố được Đảng, Nhà nước trao tặng căn nhà, bố có chỗ ở, chỗ trú. Trời nắng thế này mà không có nhà ở, chắc bố càng ốm nữa. Cám ơn bản làng, cám ơn cán bộ đã quan tâm giúp đỡ cho gia đình bố", ông Lụt cười nói.

Căn nhà tạm dột nát của gia đình ông Lụt, phía sau là căn nhà mới được xây tặng trong chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát
ẢNH: BÁ CƯỜNG
Với nhiều người, căn nhà là một tài sản vật chất quý giá, nó ý nghĩa hơn khi là món quà được trao tặng. Song với ông Lụt, người đã gồng mình chiến đấu với căn bệnh ung thư quái ác suốt 10 năm qua, đây là liều thuốc tinh thần, là chỗ dựa vững chắc cho một gia đình đang rất chông chênh của ông.
Bà Hồ Thị Diệp, Bí thư Chi bộ bản A Rông Dưới, cho biết hộ gia đình ông Lụt thuộc diện đặc biệt khó khăn trên địa bàn, vừa qua ông được trao tặng một căn nhà mới khang trang trong chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát tại địa phương.

Bà Hồ Thị Diệp (bên phải), Bí thư Chi bộ bản A Rông Dưới, thăm hỏi động viên gia đình ông Lụt
ẢNH: BÁ CƯỜNG
"Căn nhà đã hoàn thiện kiên cố và bền vững, gia đình ông Lụt đã dọn qua ở. Mỗi lần gặp tôi, ông đều nói lời cảm ơn cán bộ, cám ơn địa phương đã trao tặng cho ông một căn nhà mới, đó thực sự là niềm vui to lớn trong cuộc đời đầy vất vả của ông", bà Diệp nói.
"DÊ GIỐNG KHỞI NGHIỆP", "HEO BẢN QUAY VÒNG"
Không chỉ nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ trọng tâm xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn, các cán bộ, chiến sĩ biên phòng tại biên giới La Lay xa xôi còn ngày đêm tìm cách để bà con Pa Kô ổn định sinh kế, bớt phụ thuộc vào nương rẫy. Từ những cuộc họp bàn cho đến những chuyến đi từng bản làng vận động, ý tưởng đã nảy nở với những mô hình tăng gia sản xuất giản dị nhưng hiệu quả, gắn liền với đời sống của bà con, nhân dân vùng sâu vùng xa.

Anh Hồ Văn Thủa (thứ hai từ trái sang) là người đầu tiên được Đồn biên phòng Cửa khẩu quốc tế La Lay trao tặng cặp dê giống từ 7 năm trước
ẢNH: BÁ CƯỜNG
Dẫn chúng tôi đến thăm gia đình của anh Hồ Văn Thủa, ở bản E Đen, thấy bóng dáng của các chiến sĩ biên phòng, bà con Pa Kô vui vẻ cười chào, đàn dê đi cạnh chẳng chút sợ sệt, kêu la bởi đây là những con dê được chính các chiến sĩ biên phòng hỗ trợ cho gia đình anh Thủa trong mô hình "dê giống khởi nghiệp", mô hình ăn nên làm ra nhất của bà con.
Trò chuyện với anh Thủa, anh vẫn nhớ rõ như in 7 năm về trước, thời điểm mừng vui khó tả khi được các chiến sĩ biên phòng trao tặng một cặp dê giống, tiếp sức cho ước mơ khởi nghiệp.
"7 năm trước, tôi được Đồn biên phòng Cửa khẩu quốc tế La Lay trao tặng một cặp dê giống rồi được họ hướng dẫn cách nuôi, chăm sóc. Ngoài ra tôi cũng tự tìm tòi, học hỏi thêm để làm sao cặp dê giống được sinh trưởng tốt nhất. Sau 7 năm, từ cặp dê được trao tặng, đến nay đàn dê của tôi đã phát triển lên 20 con", anh Thủa cười nói.
Điều thú vị của mô hình này là từ cặp dê giống được bộ đội biên phòng trao tặng, anh Thủa sau thời gian nuôi nấng, chăm sóc và để dê sinh đẻ thành công, cặp dê mới sẽ được bàn giao lại cho đồn biên phòng để tiếp tục trao tặng các hộ dân khác tiếp tục nuôi. Cứ thế, những đàn dê được xoay vòng với nhau, mô hình lan tỏa. Hiện đã có 7 hộ gia đình tại bản E Đen nối tiếp nhau phát triển đàn dê, chờ ngày đi trao những cặp dê giống mới như cách họ chia sẻ niềm vui phát triển sinh kế với nhau.
Tiếp nối thành công của "dê giống khởi nghiệp", đầu năm 2025, các chiến sĩ biên phòng phối hợp với Hội LHPN xã La Lay tổ chức thêm mô hình "heo bản quay vòng" với cách thức hoạt động tương tự "dê giống khởi nghiệp". Sau thời gian trao tặng 3 cặp heo giống cho một hộ dân, đến nay đàn heo phát triển tốt và đang tiếp tục chờ đợi ngày niềm vui được san sẻ, "quay vòng" cho những người dân khác.

Một cặp dê giống mới được các chiến sĩ biên phòng trao tặng lại cho hộ dân khác
ẢNH: BÁ CƯỜNG
Thượng tá Lê Đăng Hoàng, Chính trị viên Đồn biên phòng Cửa khẩu quốc tế La Lay, cho biết bên cạnh thực hiện tốt công tác đảm bảo an ninh, quốc phòng trên địa bàn, đơn vị luôn quan tâm, tìm ra những sáng kiến, mô hình hay giúp bà con trên địa bàn phát triển kinh tế.
"Từ thành công của "dê giống khởi nghiệp", mới đây chúng tôi tiếp tục triển khai mô hình "heo bản quay vòng" nhằm tạo thêm sự đa dạng trong quá trình tăng gia sản xuất. Ngoài ra, các mô hình như "con nuôi biên phòng", "ổ bánh mì cho em" cũng là những chương trình ý nghĩa được đơn vị tổ chức thường niên để hỗ trợ cho các em học sinh nghèo khó trên địa bàn", thượng tá Lê Đăng Hoàng chia sẻ.

Mô hình với cách vận hành độc đáo đã giúp bà con Pa Kô san sẻ niềm vui cho nhau và phát huy tình đoàn kết dân tộc
ẢNH: BÁ CƯỜNG
Sinh sống dọc đường Hồ Chí Minh huyền thoại, bà con Pa Kô nơi đây dù còn nhiều khó khăn, thiếu thốn nhưng vẫn luôn nỗ lực lao động, sản xuất…, thực hiện đúng với lời căn dặn của Bác, xứng danh với những người mang họ Hồ. Cùng với sự giúp đỡ không quản ngại khó khăn của cán bộ, chiến sĩ, tin rằng trong tương lai miền núi La Lay xa xôi sẽ phát triển nhộn nhịp, đời sống bà con luôn đủ đầy, ấm no và khẳng định vị thế ở nơi đặt cửa ngõ hai nước Việt - Lào.