Viện KSND TP.HCM đã ban hành cáo trạng truy tố ông Phạm Văn Tam (Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Asanzo) về 2 tội "buôn lậu" và "trốn thuế".
Cùng vụ án, bị can Phạm Xuân Tình (Tổng giám đốc Công ty Asanzo, em trai của ông Tam) bị truy tố về tội "trốn thuế".
Ông Phạm Văn Tam
ẢNH: CTV
Theo cáo trạng, Công ty Asanzo đăng ký lần đầu ngày 20.10.2016 tại Sở Kế hoạch và Đầu tư TP.HCM; giám đốc, đại diện theo pháp luật là ông Phạm Văn Tam.
Năm 2017, Công ty Asanzo thay đổi giám đốc, đại diện theo pháp luật thành em trai ông Tam. Ông Phạm Văn Tam là Chủ tịch Hội đồng quản trị, là người quản lý, điều hành toàn bộ hoạt động của công ty.
Từ ngày 13.8.2019 đến ngày 7.10.2019, đoàn thanh tra Cục Thuế TP.HCM (nay là Chi cục Thuế Khu vực II) tiến hành thanh tra việc chấp hành pháp luật về thuế từ năm 2016 đến tháng 7.2019 tại Công ty Asanzo.
Kết luận thanh tra thuế xác định Công ty Asanzo mua linh kiện của Công ty Trần Thoàn (Giám đốc, đại diện theo pháp luật là ông Trần Quốc Thoàn) và ký hợp đồng với Công ty VTB (Giám đốc, đại diện theo pháp luật là ông Nguyễn Văn Hoàng) gia công lắp ráp một phần.
Công ty Asanzo lắp ráp ra thành phẩm là mặt hàng điều hòa nhiệt độ (công suất từ 90.000 BTU trở xuống, có dán tem Asanzo và bao bì in nhãn hiệu Asanzo) rồi xuất bán cho Công ty Điện lạnh Asanzo nhưng không xuất hóa đơn và không khai báo thuế (để ngoài sổ sách kế toán liên quan đến doanh thu bán hàng), sử dụng hóa đơn giá trị gia tăng không hợp pháp (ghi nội dung là mặt hàng "điều hòa nhiệt độ", không đúng với thực tế là "linh kiện điều hòa nhiệt độ") để hạch toán đầu vào, khai thuế là hoạt động thương mại. Công ty Trần Thoàn xuất hóa đơn GTGT (hàng thành phẩm) trực tiếp cho Công ty Điện lạnh Asanzo.
Ngày 30.10.2019, Cục Thuế TP.HCM ra quyết định chuyển hồ sơ vụ việc vi phạm hành chính có dấu hiệu tội phạm đến Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM để xử lý theo quy định pháp luật.
Kết luận giám định về thuế kết luận, qua niên độ thanh tra thuế từ năm 2017 đến quý 2/2019, Công ty Asanzo có hành vi trốn thuế đối với 2 sắc thuế với tổng số tiền trốn thuế là hơn 15,7 tỉ đồng (thuế giá trị gia tăng là hơn 4,1 tỉ đồng, thuế tiêu thụ đặc biệt là hơn 11,5 tỉ đồng).
Nhập lậu 1.300 chiếc lò nướng
Bên cạnh hành vi trốn thuế, ông Phạm Văn Tam (Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Asanzo) còn bị truy tố về tội buôn lậu.
Ông Tam bị cáo buộc dùng Công ty Sa Huỳnh để nhập lậu 1.300 chiếc lò nướng cho Công ty Asanzo. Tuy nhiên, ông Tam phủ nhận cáo buộc này.
Theo cáo trạng, ngày 5.9.2018, Công ty Sa Huỳnh mở tờ khai nhập khẩu hàng hóa tại Cảng ICD Phước Long 3, TP.HCM. Nội dung lô hàng khai báo gồm 970 nắp đậy bằng nhựa của lò nướng thủy tinh, 940 chậu thủy tinh của lò nướng thủy tinh, 118 thiết bị đếm thời gian của lò nướng thủy tinh, 1.060 tay cầm bằng nhựa của lò nướng thủy tinh, 1.120 vỉ nướng (tình trạng hàng hóa: mới 100%, xuất xứ: Trung Quốc, trị giá hàng hóa: 212 triệu đồng).
Chữ ký và con dấu trên bộ tờ khai nhập khẩu, chứng từ liên quan đều mang tên Huỳnh Thị Sa Quôl (Giám đốc Công ty Sa Huỳnh) và đóng dấu tròn của công ty. Lô hàng được phân luồng vàng, sau đó chuyển kiểm tra thực tế 100%.
Kết quả kiểm tra hải quan, xác định lô hàng là 1.300 bộ lò nướng thủy tinh nguyên chiếc nhãn hiệu Asanzo, đồng bộ tháo rời, tình trạng mới 100%, không thể hiện xuất xứ hàng hóa, là hàng hóa nhập khẩu có điều kiện (trước khi nhập khẩu phải đăng ký kiểm tra chất lượng Nhà nước). Do vậy, cơ quan hải quan không cho thông quan và yêu cầu đại diện Công ty Sa Huỳnh đến làm việc để xử lý sai phạm.
Ngày 9.10.2018, Trương Ngọc Liêm (đại diện Công ty Sa Huỳnh) và Nguyễn Thế Tài (người làm dịch vụ hải quan) đến cơ quan hải quan làm việc nhằm tiếp tục đề nghị thông quan cho lô hàng trên nhưng không được.
Ngày 3.12.2018, Cục Hải quan TP.HCM (nay là Chi cục Hải quan Khu vực II) chuyển hồ sơ vụ việc vi phạm hành chính có dấu hiệu tội phạm đến Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM để xử lý theo quy định pháp luật.
Kết quả giám định của Trung tâm Kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng 3, xác định hàng hóa thu giữ nêu trên là hàng mới, không có dấu hiệu đã qua sử dụng; căn cứ mô tả cấu hình sản phẩm nêu trong hướng dẫn sử dụng để trong bộ phận thân lò và thử nghiệm vận hành thực tế trên sản phẩm thì các linh kiện, cụm linh kiện có thể ghép với nhau tạo thành lò nướng hoàn chỉnh; chức năng sử dụng là để nướng thực phẩm trong gia đình.
Kết luận định giá tài sản của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự cấp thành phố xác định trị giá hàng hóa buôn lậu thu giữ của Công ty Sa Huỳnh vào thời điểm tháng 9.2018 có giá bán buôn là 414,7 triệu đồng (đã bao gồm thuế giá trị gia tăng).
Ngày 3.3.2020, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM khởi tố bị can đối với ông Trương Ngọc Liêm về tội buôn lậu.
Quá trình điều tra, ông Liêm thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội buôn lậu. Ngoài ra, ông Liêm còn khai nhận Công ty Sa Huỳnh là do ông Phạm Văn Tam làm chủ, mục đích lập Công ty Sa Huỳnh là để nhập lô hàng lò nướng thủy tinh cho Công ty Asanzo.
Khi bị lực lượng hải quan phát hiện lô hàng có sai phạm, theo yêu cầu của ông Tam, ông Liêm đồng ý đứng tên làm người đại diện pháp luật cho Công ty Sa Huỳnh (thay đổi từ tên Huỳnh Thị Sà Quôl sang tên Trương Ngọc Liêm) và đại diện Công ty Sa Huỳnh làm việc với cơ quan hải quan để thông quan lô hàng sai phạm.
Trong vụ án này, ông Trương Ngọc Liêm bị TAND TP.HCM xét xử và tuyên phạt về tội buôn lậu. Đối với hành vi của ông Phạm Văn Tam, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM tách hành vi để tiếp tục làm rõ.
Đến ngày 22.7.2024, sau khi thu thập kết luận giám định về phục hồi và trích xuất dữ liệu điện tử trong điện thoại di động thu của ông Liêm, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM đã phục hồi việc giải quyết nguồn tin, nhập xử lý chung trong vụ án trốn thuế xảy ra tại Công ty Asanzo.
