Báo cáo tiếp thu, giải trình, Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, dự thảo luật được xây dựng trên nguyên tắc "từ khi chuẩn bị đến khi khởi công xây dựng, mỗi công trình, dự án chỉ phải thực hiện 1 thủ tục".
Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh
ẢNH: GIA HÂN
Theo đó, quy định về miễn giấy phép đã bao gồm cả dự án có quy hoạch chi tiết 1/500, sau khi cơ quan có thẩm quyền kiểm soát phù hợp quy hoạch và an toàn; chỉ các công trình quy mô nhỏ (không phải thẩm định) mới phải thực hiện thủ tục cấp giấy phép xây dựng.
Ngoài ra, miễn giấy phép với nhà ở riêng lẻ tại nông thôn mà thuộc khu vực bảo vệ di tích, di sản thế giới (khu vực bảo tồn) hoặc nằm ngoài khu vực bảo vệ di tích, nằm ngoài vùng đệm của khu vực di sản thế giới... Do các đối tượng này đã được quản lý chặt chẽ theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa.
Tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, dự thảo luật đã chỉnh lý, bổ sung quy mô về diện tích sàn xây dựng và làm rõ nội hàm để xác định "khu vực nông thôn" với đối tượng nhà ở riêng lẻ ở nông thôn được miễn giấy phép xây dựng.
Theo đó, luật quy định miễn giấy phép xây dựng với công trình xây dựng cấp 4, nhà ở riêng lẻ có quy mô dưới 7 tầng có tổng diện tích sàn xây dựng dưới 500 m² và không thuộc một trong các khu vực: khu chức năng, khu vực phát triển đô thị, khu dân cư nông thôn, khu vực phát triển đô thị... trong quy hoạch.
Theo Bộ trưởng Xây dựng, việc miễn giấy phép xây dựng được đi kèm các biện pháp kiểm soát chặt chẽ, như quy định về thông báo khởi công đối với các công trình xây dựng để có thông tin, cơ sở cho cơ quan quản lý trật tự xây dựng.
Việc quản lý trật tự xây dựng được thực hiện từ khi khởi công đến nghiệm thu, bàn giao, nhằm phát hiện, ngăn chặn, xử lý vi phạm.
Đồng thời, tiếp thu ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các đại biểu, dự thảo luật đã chỉnh lý bổ sung quy định khung về việc lắp đặt biển báo, thiết bị giám sát tại công trình, công khai thông tin để cộng đồng tham gia giám sát, phản biện và giao Chính phủ quy định chi tiết.
Giảm tối đa thời gian cấp phép xây dựng xuống 7 - 10 ngày
Đối với việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho loại công trình được miễn giấy phép xây dựng, luật Đất đai năm 2024 đã có quy định cụ thể.
Thủ tục cấp giấy phép sẽ được quy định đơn giản hóa tối đa theo hướng: thực hiện thủ tục trực tuyến toàn trình; đơn giản hóa về hồ sơ và điều kiện; nâng cao trách nhiệm của tư vấn thiết kế về đảm bảo an toàn công trình.
Đặc biệt, giảm tối đa thời gian thực hiện cấp giấy phép (dự kiến tối đa 7 - 10 ngày). Các quy định này sẽ giảm tối thiểu 30% thời gian và chi phí theo theo yêu cầu của Chính phủ.
Quốc hội biểu quyết thông qua nhiều luật quan trọng ngày 10.12
ẢNH: GIA HÂN
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị quy định rõ phương thức hậu kiểm (kiểm tra xác suất hay toàn bộ) để bảo đảm an toàn công trình, tránh rủi ro khi công trình đã hoàn thành mới phát hiện sai phạm.
Bên cạnh đó, việc phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương phải đi đôi với điều kiện về năng lực chuyên môn, nguồn lực và công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ; tránh tình trạng giao nhiệm vụ nhưng địa phương không đủ năng lực thực hiện.
Tiếp thu, giải trình điều này, Bộ trưởng Xây dựng cho biết, dự án luật đã quy định việc kiểm tra công tác nghiệm thu của cơ quan chuyên môn về xây dựng, Hội đồng kiểm tra nhà nước về công tác nghiệm thu công trình xây dựng được thực hiện ngay trong quá trình thi công và khi hoàn thành thi công xây dựng.
Như vậy, công tác kiểm tra công tác nghiệm thu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền (hoạt động hậu kiểm), bảo đảm quản lý chặt chẽ chất lượng công trình xây dựng ngay trong quá trình thi công xây dựng (theo từng giai đoạn, từng phần công trình).
Khi hoàn thành thi công xây dựng công trình phải đáp ứng các điều kiện theo quy định mới được đưa vào khai thác, sử dụng.
Theo quy định của pháp luật về xây dựng hiện nay, việc tổ chức thực hiện kiểm tra công tác nghiệm thu của cơ quan chuyên môn về xây dựng mới chỉ dừng lại việc kiểm tra xác suất (tối đa không quá 4 lần đối với mỗi công trình cấp 1, cấp đặc biệt và không quá 3 lần đối với mỗi công trình từ cấp 2 trở xuống) để đảm bảo không cản trở việc xây dựng công trình.
