GHI NHẬN CÁ THỂ VOI TĂNG LÊN
TP.Đà Nẵng là một trong số ít những địa phương còn có sự phân bố tự nhiên của đàn voi rừng châu Á. Vì vậy, công tác bảo vệ các cá thể voi rừng luôn được đặt lên hàng đầu. Năm 2017, UBND TP.Đà Nẵng quyết định thành lập Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi nằm trong địa bàn 2 xã Phước Ninh và Quế Lâm (H.Nông Sơn, tỉnh Quảng Nam cũ, nay là xã Quế Phước, TP.Đà Nẵng), rộng gần 19.000 ha. Trong đó, phân khu bảo vệ nghiêm ngặt có diện tích 13.000 ha, vùng đệm khu bảo tồn rộng 25.000 ha. Đây là khu bảo tồn chuyên về voi đầu tiên của Việt Nam được thành lập.
Đàn voi trong khu bảo tồn
Ảnh: C.X.
Sau hơn 7 năm, đến nay diện mạo Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi đã có nhiều thay đổi. Theo ghi nhận mới nhất của Ban quản lý (BQL) Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi, có tổng cộng 9 cá thể voi đang sống trong lâm phận khu bảo tồn. Mặc dù chỉ có 9 cá thể, nhưng điểm đáng mừng là đàn có đủ đực - cái và đã sinh sản voi con. Cuối tháng 7 vừa qua, khi kiểm tra hình ảnh thu được từ bẫy ảnh, BQL khu bảo tồn hết sức vui mừng khi thấy cá thể voi con di chuyển linh hoạt và luôn được voi mẹ theo sát bảo vệ. Ngoài ra, tại khu bảo tồn còn có hơn 215 loài động vật có xương sống trên cạn, bao gồm nhiều loài quý hiếm như sơn dương, voọc chà vá chân xám…
Anh Lê Cao Đức, nguyên Tổ trưởng Tổ cơ động và PCCC BQL Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi TP.Đà Nẵng, cho biết trong hầu hết các buổi tuần tra, đội của anh đều bắt gặp voi đi ăn. Khi phát hiện có người, voi sẽ di chuyển vào sâu trong vùng lõi khu bảo tồn. "Ngoài những cá thể đã được ghi nhận vào năm 2020, chúng tôi có thể nhận định hiện nay số lượng cá thể voi trong khu bảo tồn đã tăng lên. Nhận định này rất có căn cứ bởi các cuộc tuần tra gần nhất đều phát hiện dấu chân và phân của voi con, cho thấy đã có thêm cá thể voi con được sinh ra. Mới đây, qua bẫy ảnh đã phát hiện thêm một cá thể voi con nữa", anh Đức nói.
Một cá thể voi trưởng thành được phát hiện tại Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi
Theo anh Đức, ngoài nhiệm vụ tuần tra bảo vệ đàn voi, tổ công tác còn có nhiệm vụ bảo vệ rừng, các loài động vật, cũng như tháo gỡ bẫy thú trong lâm phận khu bảo tồn. Công tác tuần tra bảo vệ vô cùng khó khăn, vất vả nhất là trong điều kiện thời tiết vào mùa mưa bão. Ngoài ra, hầu hết các anh em đều là trụ cột gia đình, nhưng đồng lương cũng như trợ cấp còn thấp khiến cuộc sống gặp khá nhiều khó khăn.
"Dù khó khăn nhưng anh em luôn động viên nhau phải làm việc bằng tất cả cái tâm để bảo vệ các loài động vật quý hiếm trong lâm phận khu bảo tồn; đặc biệt là đàn voi. Ngày nào đi tuần mà phát hiện voi, dấu chân hoặc phân voi thì anh em rất vui. Hiện nay, trong bối cảnh tại nhiều địa phương trên cả nước xảy ra tình trạng số lượng cá thể voi đang giảm dần, việc Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi liên tục ghi nhận cá thể voi tăng lên là tín hiệu rất đáng mừng", anh chia sẻ.
NGUỒN THỨC ĂN PHONG PHÚ
Ông Mai Văn Dưỡng, Giám đốc Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi, cho hay ngoài cá thể voi con được phát hiện qua bẫy ảnh hồi tháng 7, từ tin báo của người dân tham gia tuần tra bảo vệ rừng trong lâm phận, BQL còn phát hiện một cá thể voi mẹ khác cũng có dấu hiệu sinh con, hiện đơn vị đang tiếp tục đặt bẫy ảnh để ghi nhận thêm.
Lực lượng bảo vệ rừng tổ chức tuần tra
"Việc ghi nhận sự xuất hiện của voi con cho thấy tín hiệu đáng mừng về quá trình sinh sản tự nhiên của đàn voi hoang dã đang sinh sống trong khu bảo tồn. Điều này cũng là minh chứng cho nỗ lực không ngừng nghỉ của đơn vị trong công tác bảo vệ rừng, giảm thiểu xung đột giữa người với voi, duy trì sinh cảnh tự nhiên của đàn voi", ông Dưỡng nói.
Cũng theo ông Dưỡng, việc phát hiện thêm voi con không chỉ mang ý nghĩa đối với công tác bảo tồn mà còn là động lực tinh thần lớn lao cho lực lượng đang ngày đêm bảo vệ rừng và các loài động vật hoang dã. "Từ khi khu bảo tồn được thành lập, đàn voi được bảo vệ một cách nghiêm ngặt, nhờ đó đã ghi nhận số lượng voi tăng lên. Đây cũng là tín hiệu tích cực cho thấy công tác bảo tồn voi nơi đây đã và đang đi đúng hướng. Phải nói rằng việc thành lập khu bảo tồn chuyên về voi là bước đi đúng đắn, cấp thiết trong công tác bảo vệ loài động vật quý hiếm bậc nhất châu Á này", ông Dưỡng khẳng định.
Bên cạnh đó, theo vị giám đốc này, diện tích khu bảo tồn rộng lớn đã đáp ứng được nguồn thức ăn phong phú cho đàn voi. Từ khi khoanh vùng, voi không còn di chuyển ra gần khu vực sản xuất của người dân nữa, cho thấy trong vùng lõi khu bảo tồn có nguồn thức ăn đa dạng, đảm bảo. Nếu sinh cảnh không được đảm bảo, nguồn thức ăn không ổn định thì chắc chắn voi sẽ ra bìa rừng cũng như quậy phá hoa màu của người dân.
Một góc Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi TP.Đà Nẵng
Ảnh: Mạnh Cường
Theo đánh giá, trước đây do người dân xâm lấn, ảnh hưởng vùng sinh cảnh nên đàn voi rất ốm yếu, nhưng hiện nay, chúng đã béo tốt hơn trước rất nhiều, chứng tỏ đàn voi có đủ nguồn thức ăn khi sinh sống trong khu bảo tồn. "Việc có được voi con sinh sản trong tự nhiên được xem là tín hiệu rất đáng mừng trong công tác bảo vệ, phát triển đàn voi cũng như công tác quản lý bảo vệ rừng thời gian qua", ông Dưỡng khẳng định.
BQL Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi TP.Đà Nẵng cũng đã nhờ sự hỗ trợ từ Dự án bảo tồn đa dạng sinh học để điều tra, đánh giá nhằm mở rộng sinh cảnh cho voi. Bởi hiện nay đàn voi không chỉ ở trong khu bảo tồn mà còn di chuyển, mở rộng ra phía huyện Phước Sơn và Hiệp Đức của tỉnh Quảng Nam cũ cũng như phía nam của H.Nông Sơn cũ. Tuy nhiên, ban cũng đang chờ ý kiến chỉ đạo từ các cơ quan cấp trên để thống nhất chủ trương.
Giữ bình yên mái nhà chung cho đàn voi, không thể không kể đến công lao của lực lượng bảo vệ rừng. Hiện lực lượng này có khoảng 60 thành viên, mỗi tháng sẽ đi tuần tra ít nhất 15 ngày, những ngày không đi tuần, lực lượng sẽ đóng chốt tại các trạm ra vào cửa ngõ khu bảo tồn để kiểm soát lượng người ra vào.
"Bây giờ người dân muốn vào rừng hay lâm phận khu bảo tồn thì phải đăng ký rõ mục đích vào để làm gì, nếu không có mục đích chính đáng thì sẽ không cho vào. Chỉ có lực lượng bảo vệ rừng như cộng đồng, nhóm hộ mới được vào. Đây cũng là một trong những biện pháp hiệu quả giúp bảo vệ tốt đàn voi nói riêng và các loài động thực vật trong khu bảo tồn nói chung", ông Dưỡng thông tin thêm.
Ông Hà Phước Phú, Phó chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm TP.Đà Nẵng, cho hay từ khi thành lập khu bảo tồn, công tác bảo vệ rừng, bảo vệ sinh cảnh luôn được thực hiện nghiêm ngặt, giúp voi cũng như các loài động thực vật phát triển tốt hơn. Ngoài ra, tác động của người dân đến lâm phận khu bảo tồn được hạn chế tới mức thấp nhất, giúp giảm thiểu xung đột giữa voi và người. Tuy nhiên, theo ông, về chiến lược bảo tồn dài hạn thì các cấp cần xem xét mở rộng môi trường sống hiện tại đến các khu vực lân cận để voi có đủ không gian phát triển.
(còn tiếp)
