Chiều 16.10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến và thông qua Nghị quyết quy định số lượng phó chủ tịch HĐND, phó trưởng ban của HĐND cấp tỉnh, cấp xã và việc bố trí đại biểu HĐND dân cấp tỉnh, cấp xã hoạt động chuyên trách; nghị quyết hướng dẫn xác định cơ cấu, thành phần, phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà báo cáo tại phiên họp
ẢNH: GIA HÂN
Theo nghị quyết này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định số lượng phó chủ tịch HĐND ở những tỉnh, thành phố sau hợp nhất, sáp nhập từ 3 đơn vị hành chính cấp tỉnh là tối đa 4 người.
Với tỉnh, thành phố sáp nhập, hợp nhất từ 2 đơn vị sẽ có không quá 3 phó chủ tịch HĐND. Ở những địa phương không thực hiện sáp nhập, số lượng phó chủ tịch HĐND cấp tỉnh không quá 2 người.
Về số lượng phó trưởng ban của HĐND cấp tỉnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu rõ: ở những tỉnh, thành phố hình thành sau hợp nhất, sáp nhập từ 3 đơn vị hành chính cấp tỉnh, sẽ có không quá 4 phó trưởng ban. Con số này ở những tỉnh, thành sáp nhập từ 2 đơn vị hành chính cấp tỉnh là tối đa 3 người.
Ở những tỉnh, thành phố không thực hiện hợp nhất, sáp nhập, mỗi ban của HĐND cấp tỉnh có không quá 2 phó trưởng ban. Số lượng phó chủ tịch HĐND cấp xã, theo nghị quyết này, mỗi xã có 1 phó chủ tịch HĐND. Mỗi ban của HĐND cấp xã được tính bình quân 2 phó trưởng ban.
Ngoài ra, nghị quyết nêu rõ, tại các địa phương hình thành sau sáp nhập mà có số lượng phó chủ tịch HĐND, phó trưởng ban của HĐND cấp tỉnh cuối nhiệm kỳ 2021 - 2026 nhiều hơn quy định thì đầu nhiệm kỳ 2026 - 2031 được giữ nguyên số lượng, nhưng phải có lộ trình để giảm dần, đến hết năm 2030, con số này phải theo đúng quy định tại nghị quyết.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua các nghị quyết
ẢNH: GIA HÂN
Tối thiểu mỗi xã có 40 người
Báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà giải thích, ở cấp tỉnh, khi sắp xếp cán bộ lãnh đạo có việc cộng dồn để đáp ứng yêu cầu ổn định. Nhưng khi cấp huyện không còn, việc hình thành một đơn vị hành chính cấp xã mới buộc tổ chức bộ máy nhân sự, kể cả lãnh đạo, cũng hoàn toàn mới, không có sự cộng dồn như cấp tỉnh.
Đây cũng là điều thuận lợi cho việc triển khai các công việc tiếp theo như đại hội đảng bộ các cấp và bầu cử HĐND của cấp xã. Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cũng bày tỏ băn khoăn, vừa qua đã xác định danh mục vị trí việc làm của cấp xã, qua đó xác định khoảng 40 vị trí việc làm của cấp xã, rất chi tiết.
Tương ứng với vị trí việc làm này, mỗi xã tối thiểu có khoảng 40 người (đối với những xã đơn lập). Sau đó, sẽ phải tính theo quy mô dân số, diện tích tự nhiên, quy mô kinh tế, các yếu tố đặc thù để tính toán số lượng vị trí việc làm… Bộ Nội vụ cũng đang tập trung hoàn thiện đề án về phân loại đơn vị hành chính, tiêu chuẩn đơn vị hành chính báo cáo cấp có thẩm quyền.
Cũng theo Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà, về số lượng lãnh đạo, Bộ Nội vụ thống kê ở cấp xã hiện nay khoảng 30,5 chức danh lãnh đạo, như vậy là rất lớn. Do vậy, phải thực hiện phân cấp, phân quyền gắn với trách nhiệm của địa phương để phù hợp với từng đơn vị hành chính, nếu không sau này số lượng lãnh đạo ở các xã cũng là sự "quan ngại".
Về số lượng phó các ban của HĐND cấp xã, dự kiến có 2 đại biểu chuyên trách là phó ban, dẫn đến số lượng cấp phó đội lên rất lớn. Vì thế, Bộ trưởng cho rằng, phải tính trong tổng thể, có những nơi có thể chỉ cần một phó ban chuyên trách, một phó ban kiêm nhiệm.
