Tại tọa đàm do Cục Truyền thông Công an nhân dân tổ chức vào chiều 13.6, đại tá Nguyễn Văn Thịnh, Trưởng phòng Pháp luật hình sự và cải cách tư pháp (thuộc Cục Pháp chế và cải cách hành chính tư pháp - V03, Bộ Công an), cho biết trong dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều bộ luật Hình sự 2015, Chính phủ đề xuất bỏ hình phạt tử hình với 8/18 tội danh, nhằm thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng về thu hẹp hình phạt tử hình trong bộ luật Hình sự.
Đại tá Nguyễn Văn Thịnh trả lời tại tọa đàm
ẢNH: TRẦN CƯỜNG
Đại tá Thịnh cho hay, việc bỏ bớt án tử hình cũng nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế trong lĩnh vực tư pháp hình sự và thực hiện nguyên tắc nhân đạo của pháp luật.
Đề cập đến những lần sửa đổi bộ luật Hình sự trước đó đều hướng tới việc giảm án tử hình, đại tá Thịnh cho biết từ năm 1985 đến nay, Việt Nam liên tục cắt giảm số lượng tội danh có hình phạt tử hình. Cụ thể năm 1985 có 44 tội danh, đến năm 1999 còn 29, năm 2009 giảm còn 22, năm 2015 tiếp tục thu hẹp còn 18 và nếu dự thảo luật lần này được Quốc hội thông qua sẽ chỉ còn lại 10 tội danh có án tử hình.
"Trong các lần sửa đổi tiếp theo, tùy điều kiện thực tiễn và nhiều yếu tố khác, chúng ta sẽ tiếp tục nghiên cứu, xem xét để tiến tới bỏ hình phạt tử hình đối với những tội danh còn lại, khi tình hình cho phép", đại tá Thịnh nói.
Không tử hình vẫn đủ sức răn đe
Cùng quan điểm, đại biểu Quốc hội Nguyễn Công Long cho rằng việc từng bước bỏ án tử hình nhận được nhiều ý kiến trái chiều của đại biểu và cử tri và sự e ngại của người dân, nhưng theo ông Long, luật Hình sự không chỉ để răn đe mà còn phải dùng để ngăn ngừa tội phạm từ xa.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Công Long, đoàn đại biểu Quốc hội Đồng Nai, nói về đề xuất bỏ án tử hình của Chính phủ
ẢNH: TRẦN CƯỜNG
Ông Long cho hay, không còn hình phạt tử hình không có nghĩa là hết công cụ để xử lý. Bởi quan trọng nhất là phải ngăn ngừa hành vi nên răn đe là yếu tố quan trọng nhất, chứ không phải để tội phạm hoàn thành rồi mới tuyên tử hình. Hiện có khoảng 50 quốc gia trên thế giới đã bỏ hình phạt tử hình này.
Trong dự thảo bộ luật Hình sự sửa đổi, Chính phủ đề xuất bỏ hình phạt tử hình với 8 tội danh, trong đó có tội tham ô tài sản và nhận hối lộ. Với 2 tội này, ông Long cho hay dù có bỏ tử hình thì "tính răn đe vẫn rất cao". Ngoài ra, thực tế nhiều năm qua chưa có người nào bị thi hành án tử hình về hai tội danh này.
Theo ông Long, yếu tố trừng trị và các yếu tố khác như khắc phục hậu quả, nộp lại tiền tham ô, nhận hối lộ mới được giảm án vẫn đủ để răn đe đối với loại tội phạm này, do đó không cần thiết phải tử hình.
Ông Long cho biết thêm, với những loại tội phạm bạo lực, cần trang bị đầy đủ cho lực lượng thực thi pháp luật, bảo đảm đủ khả năng ngăn chặn, trấn áp hiệu quả từ đầu.
Với tội phạm phi bạo lực như sản xuất, buôn bán hàng giả, thuốc giả, vi phạm an toàn thực phẩm khi không còn án tử hình thì các cơ quan quản lý nhà nước cần nâng cao năng lực quản lý để đủ sức răn đe, không thể chỉ trông chờ vào xử lý hình sự khi tội phạm đã xảy ra.
